Εγγύηση σταθερής και ελεγμένης ποιότητας μπορεί να μας προσφέρει μόνο η τυποποίηση του ελαιόλαδου, η οποία γίνεται σύμφωνα με τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για να λύσουμε τις απορίες όλων μας, απαντάμε στις πιο συχνές ερωτήσεις σχετικά με το χύμα ελαιόλαδο και την υποτιθέμενη «αγνότητά» του. Ας δούμε όμως τους αριθμούς: Μόλις το 27,4% των νοικοκυριών αγοράζουν επώνυμο τυποποιημένο ελαιόλαδο, ενώ πάνω από το 60% ισχυρίζονται ότι είτε παράγουν δικό τους είτε το προμηθεύονται από συγγενείς / φίλους / γνωστούς, όπως προκύπτει από έρευνα, που δημοσιεύθηκε στα τέλη του προηγούμενου χρόνου, στην επιθεώρηση Nutrients.
Συχνά αγοράζουμε ελαιόλαδο χύμα ως εξαιρετικό παρθένο. Μπορούμε να το ξεχωρίσουμε;
Προφανώς όχι, ακόμη κι αν έχουμε κάποιες βασικές γνώσεις και όχι εκείνες της γενίκευσης της τηλεοπτικής διαφήμισης «γιατί εμείς ξέρουμε από καλό λάδι». Για παράδειγμα, υπάρχουν ακόμη περιοχές που μαζεύουν τις ελιές από το χώμα και αν δεν πάει η οξύτητα 2 και 3 δεν το θεωρούν καλό. Κάποια προβλήματα μόνον οι εργαστηριακοί έλεγχοι τα αποδεικνύουν, όπως η νοθεία.
Οπότε, ας πούμε ότι παίζουμε λαχείο ή ξυστό όταν αγοράζουμε από τη θεία του θείου της ξαδέρφης της συνυφάδας μας, εκτός κι αν γνωρίζουμε προσωπικά τον παραγωγό. Και αυτό σημαίνει να γνωρίζουμε τις απόψεις του για τη συγκομιδή, τον τρόπο και τον χρόνο, για το λιοτρίβι, για την ψυχρή έκθλιψη, για την αποθήκευση, για τη μεταφορά. Κι αυτό γιατί παραμένει το ρίσκο, μπορεί να είναι όντως δικό του ελαιόλαδο, αλλά να έχει οργανοληπτικά ελαττώματα.
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι από το χύμα ελαιόλαδο;
Ένα από τα σοβαρότερα θέματα που αντιμετωπίζουμε με την αγορά μη τυποποιημένου ελαιόλαδου αποτελεί το ενδεχόμενο της νοθείας. Λόγω της ομοιότητας του ελαιόλαδου με άλλα φυτικά λάδια, δύσκολα αναγνωρίζονται από τον καταναλωτή τα μείγματα αυτών. Πυρηνέλαιο, καλαμποκέλαιο, αραχιδέλαιο, ηλιέλαιο, σογιέλαιο είναι μερικά από τα πιο συνηθισμένα φυτικά λάδια σε υποτιθέμενα εξαιρετικά παρθένα ελαιόλαδα. Νοθεία όμως μπορεί να γίνει και με την προσθήκη νερού ή με την ανάμειξη φρέσκου και περασμένης χρονιάς ελαιολάδου.
Ο μόνος ασφαλής τρόπος για να διαπιστωθεί η νοθεία είναι η χημική ανάλυση σε πιστοποιημένο εργαστήριο, γι’ αυτό και ο καταναλωτής μένει ουσιαστικά απροστάτευτος.
Σοβαρό θέμα παραμένει και η αδυναμία ελέγχου τόσο των συνθηκών διατήρησης όσο και μεταφοράς τόσο της πρώτης ύλης (της ελιάς) όσο και του τελικού προϊόντος, του ελαιολάδου δηλαδή.
Η σωστή διατήρηση του ελαιολάδου
Το ελαιόλαδο πρέπει να διατηρείται σε καλά κλεισμένα αδιαφανή δοχεία, από ανοξείδωτο μέταλλο ή γυαλί. Ποτέ σε πλαστικά δοχεία, γιατί το περιεχόμενο οξειδώνεται πολύ εύκολα. Φυλάσσεται σε δροσερό, σκιερό περιβάλλον, μακριά από έντονο φως και μυρωδιές.
Θα πρέπει επίσης να φυλάσσεται μακριά από θερμές πηγές. Σημαντικός παράγοντας υποβάθμισης του είναι οι μεγάλες αυξήσεις της θερμοκρασίας.
Όταν η στάθμη τους ελαιολάδου χαμηλώνει στο αρχικό δοχείο, χρειάζεται μετάγγιση σε μικρότερα, γεμάτα ως επάνω. Αυτό συμβαίνει γιατί όταν μένει κενό, ο αέρας οξειδώνει την επιφάνεια του ελαιολάδου με την οποία έρχεται σε επαφή και μάλιστα πολύ γρήγορα.
Επομένως, τρία είναι τα βασικά στοιχεία που προσέχουμε: φως, θερμοκρασία και οξείδωση.
Τι μας προσφέρει το τυποποιημένο εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο;
Απέναντι στο γεγονός ότι το χύμα ελαιόλαδο δεν φέρει καμία πληροφορία για τον τύπο, την προέλευση, τον βαθμό οξύτητάς του και φυσικά τον παραγωγό του, στέκεται το τυποποιημένο, που ακολουθεί αυστηρές οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αναγράφοντας όλες οι απαραίτητες πληροφορίες, προκειμένου ο καταναλωτής να επιλέξει το καλύτερο προϊόν.
Όπως σε όλα τα τρόφιμα, αγοράζοντας τυποποιημένο εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, ξέρεις ότι αν οτιδήποτε πάει στραβά, υπάρχει πίσω από κάθε, μα κάθε φιάλη η υπογραφή ενός παραγωγού.
Γιατί δεν καταναλώνουμε εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο στην Ελλάδα; Οι αριθμοί δίνουν απαντήσεις.
Σύμφωνα με έρευνα του Nutrients το 2021, το 63% των καταναλωτών παραμένει πιστό σε μία συγκεκριμένη μάρκα, ενώ ως προς τα κριτήρια με τα οποία επιλέγουν επώνυμα ελαιόλαδα, το σημαντικότερο όλων είναι η τιμή (54%), ακολουθούν η οξύτητα (44%), η γεωγραφική του ένδειξη (39%), η ένδειξη Π.Ο.Π. (30%) και τέλος το υλικό συσκευασίας του (24%).
Ωστόσο, ένα από τα πιο ενδιαφέροντα ευρήματα της έρευνας είναι το ακόλουθο.
Παρ’ όλο που στην Ελλάδα συνεχίζουμε να διατηρούμε την παγκόσμια πρωτιά στην κατανάλωση ελαιόλαδου, μόνο το 57% των νοικοκυριών δηλώνουν ότι χρησιμοποιούν εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο. Το ποσοστό αυτό είναι πολύ χαμηλότερο σε σχέση με αντίστοιχες έρευνες που έχουν γίνει στο εξωτερικό (πάνω από 90% στην Ιταλία, 78,2% στην Ισπανία).
Δείτε όλα τα θέματα για το αφιέρωμα στο ελαιόλαδο παρακάτω:
Oι τύποι του ελαιόλαδου, τα χαρακτηριστικά και η ποιότητά τους
Είναι το αγουρέλαιο το πολυτιμότερο ελαιόλαδο; Πώς και πού το χρησιμοποιούμε;
Εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο παντού: Στο τηγάνι, στην κατσαρόλα, στον φούρνο και στη σαλάτα
Λαδερά, τα πιο χαρακτηριστικά πιάτα της ελληνικής κουζίνας, δοξάζουν το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο
Βάζουμε ελιές στο φαγητό: Συνταγές και ιδέες για μαγειρευτά και πίτες που περιέχουν ελιά
Η επιτραπέζια ελιά: Οι ποικιλίες και τα χαρακτηριστικά τους
Εσείς ξέρετε τι είναι τα-μετρημένα στα δάχτυλα-olive oil bars;
