Απλός, πληθωρικός, παραδοσιακός. Ο τραχανάς είναι ένα από τα πιο κλασικά comfort food της ελληνικής κουζίνας. Ένα φαγητό που μας ταξιδεύει στην κουζίνα της μαμάς ή της γιαγιάς και ζεσταίνει κάθε οικογενειακό κυριακάτικο ή ακόμα και καθημερινό τραπέζι. Ένα φαγητό που χρειάζεται την προσοχή μας στο μαγείρεμα του. Γιατί, όσο απλό τον απολαμβάνουμε, τόσο σύνθεση είναι η διαδικασία για να του προσφέρουμε τη γεύση και την υφή που επιθυμούμε.
Σε ποια είδη διακρίνεται ο τραχανάς;
Ξινός ή γλυκός το ερώτημα, το οποίο ταλανίζει το μυαλό μας κάθε φορά που δεν έχουμε αποφασίσει τί γεύση θέλουμε να έχει ο τραχανάς που θα ετοιμάσουμε. Αν και στο εν λόγω δίλημμα συνοψίζονται οι δύο βασικές κατηγορίες του τραχανά, στην αγορά ανακαλύπτουμε νέα είδη ανάλογα με τον τρόπο παρασκευής και τις πρώτες ύλες που χρησιμοποιούνται. Έτσι, ο τραχανάς διακρίνεται σε:
*Ξινό, ο οποίος παρασκευάζεται από χοντροαλεσμένο σιτάρι και ζυμώνεται παραδοσιακά με ξινισμένο γάλα και ενίοτε με γιαούρτι – αν ο δημιουργός έχει μία μικρή αδυναμία στις σύγχρονες (και συνήθως πιο ανάλαφρες) παραλλαγές των συνταγών. Και οι δύο επιλογές τού χαρίζουν την χαρακτηριστική ξινή γεύση.
*Γλυκό, ο οποίος ετοιμάζεται με φρέσκο γάλα (εξού και η γλυκιά του γεύση) και τις περισσότερος φορές εκτός από σιτάρι χρησιμοποιείται σιμιγδάλι χοντρό.
*Ξινόχοντρο. Ξινός γιατί παρασκευάζεται με γάλα ξινισμένο και χοντρό εξαιτίας του χοντροσπασμένου σιταριού. Στεγνώνει στον ήλιο σε κομμάτια και είναι ο αγαπημένος των απανταχού Κρητικών.
*Καυτερό, ο οποίος παρασκευάζεται από ξινισμένο γιαούρτι, αλεύρι, καυτερές πιπερίτσες και κρεμμυδάκια. Οι ξινισμένες ντομάτες συμπληρώνουν την συνταγή και την αναδεικνύουν στην αγαπημένη της Βορείου Ελλάδος.
*Χάχλες ή αλλιώς ο τρόπος που τρώνε τραχανά στην Μυτιλήνη. Έχει σχήμα ρηχής κούπας και φτιάχνεται με ξινισμένο γάλα, ζυμωμένο με πλιγούρι ή βρασμένο στάρι. Στην κουζίνα του νησιού, οι χάχλες μαγειρεύονται συνήθως γεμιστές στον φούρνο.
*Νηστίσιμο, με διαφορετικό χρώμα και αλλιώτικη γεύση. Σε αρκετές περιοχές της Ελλάδος και ιδιαίτερα στον Έβρο, ο τραχανάς αποκτά ανάλαφρη διάσταση και έντονο χρώμα χάρη στα λαχανικά που πρωταγωνιστούν στη συνταγή. Το γάλα αντικαθίσταται από ζωμό λαχανικών και ο τραχανάς απολαμβάνεται πλέον από κάθε ουρανίσκο.
Πώς θα ετοιμάσουμε τον τέλειο τραχανά;
Αν και τροφή με πλούσια ιστορία και περίοπτη θέση στην παραδοσιακή κουζίνα του τόπου, ο τραχανάς θέλει την προσοχή του όσο μαγειρεύεται.
Ο χρόνος
Βασικός παράγοντας. Ας ξεκινήσουμε, όμως, από τα βασικά. Αποστολή του παραδοσιακού τραχανά είναι να γίνει κυρίως σούπα. Ο χρόνος μαγειρέματος, λοιπόν, εξαρτάται και αυτός με τη σειρά του από διάφορους παράγοντες, όπως το είδος του, το πόσο στεγνός είναι και το μέγεθος του. Σε γενικές γραμμές, ο σταρένιος τραχανάς θέλει περισσότερο χρόνο και νερό από τον αλευρένιο, με τους ψιλοκομμένους να απαιτούν επίσης μεγαλύτερο χρονικό διάστημα μαγειρέματος από τους χοντροκομμένους.
Μία δοκιμή θα σας σώσει
Όσο ξεκάθαρες και αν οι οδηγίες στη συσκευασία του προϊόντος, ο τραχανάς έχει τις δυσκολίες του. Για να είμαστε σίγουροι, λοιπόν, ότι το πιάτο που θα ετοιμάσουμε θα έχει την υφή, την γεύση και την πυκνότητα που επιθυμούμε, δεν πρέπει να κάνουμε τίποτα παραπάνω από μία δοκιμή. Ένα μαγειρικό test. Ρίχνουμε ένα μικρό φλιτζανάκι του καφέ τραχανά σε ένα μικρό κατσαρολάκι, προσθέτουμε τρία φλιτζανάκια νερό και τον βάζουμε να βράσει. Παράλληλα, εμείς μετράμε τον χρόνο και σημειώνουμε πότε και πόσο επιπλέον νερό χρειάστηκε. Από τις σημειώσεις δεν δύναται να λείπει φυσικά το λεπτό που έπηξε και μαλάκωσε. Έτοιμοι!
Βράζουμε σωστά
Όσο και αν προσπαθούμε – στο πλαίσιο της ευρύτερης οικονομίας χρόνου – να ετοιμάσουμε τον τραχανά μας πιο σύντομα από το κανονικό, καλό είναι να έχουμε υπομονή. Διότι, μόνο έτσι το φαγητό μας θα αποκτήσει την χαρακτηριστική πηχτή του υφή. Επίσης, δεν ξεχνάμε το ανακάτεμα ανά συχνά χρονικά διαστήματα.
Σερβίρουμε αμέσως
Όσο μένει, πήζει. Αυτός είναι ένας από τους βασικούς κανόνες όσον αφορά το μαγείρεμα του τραχανά. Πρέπει, λοιπόν, να τον σερβίρουμε αμέσως στο πιάτο ή αν θέλουμε να τον κρατήσουμε για αργότερα να προσθέσουμε λίγο νερό και να τον απομακρύνουμε από τη φωτιά πριν το πιει όλο.
Λίγος ζωμός και… έτοιμος!
Αν και ο τραχανάς είναι ένα προϊόν πληθωρικής γεύσης, μπορούμε να τον ανανεώσουμε με μερικές πινελιές μυρωδικών ή κοτόπουλου ή λαχανικών. Σε μορφή ζωμού, φυσικά, μαζί με το νερό. Φρέσκια γεύση στον ουρανίσκο με εξίσου πλούσιο χαρακτήρα.
Μαγειρεύουμε τραχανά!
Και τώρα που μάθαμε τα βασικά, μοιραζόμαστε μαζί σου μερικές νόστιμες ιδέες για να προσθέσεις τον τραχανά στο καθημερινό ή κυριακάτικο τραπέζι.
Κοτόπουλο μπούτι με τραχανά και μαύρες ελιές
Ένα απλό αλλά νόστιμο πιάτο, που μπορούμε να ετοιμάσουμε πολύ εύκολα και γρήγορα.
Πικάντικος τραχανάς με πελτέ και γιαούρτι
Θρεπτική τραχανόσουπα, τι άλλο καλύτερο μπορούμε να βάλουμε στο τραπέζι μας από μια εξαιρετικά θερμαντική σούπα με σπιτικό τραχανά, χυλωμένο και εμπλουτισμένο με πρόβειο γιαούρτι και πελτέ!
Τραχανάς με γάλα, σκόρδο και γραβιέρα
Κάτι περισσότερο από comfort food, ο ζεστός γαλατένιος τραχανάς θα μας γεμίσει νοσταλγία, θα μας ζεστάνει και θα μας υπενθυμίσει ότι το φαγητό μπορεί να μας χαλαρώσει και να μας κάνει να νιώσουμε πάλι παιδιά!
Γλυκός τραχανάς με κοτόπουλο
Το πιο μαμαδίστικο φαγητό μαγειρεύεται στη Θεσσαλονίκη με τον περίφημο γλυκό τραχανά από τη Χαλκιδική. Ντοματένιος ή λεμονάτος, ο τραχανάς με κοτόπουλο δεν πρέπει να λείπει από το καθημερινό τραπέζι.
Τραχανάς με μανιτάρια και πάπρικα
Το αγαπημένο χειροποίητο ζυμαρικό σε μία πεντανόστιμη εκδοχή με μανιτάρια και πάπρικα.
Σούπα τραχανά με ντομάτα και φέτα
Σε αυτή τη συνταγή, ο τραχανάς συνδυάζεται με ντομάτα και φέτα. Όνειρο!
Τραχανάς σούπα με φέτα και μπέικον
Ο τραχανάς με φέτα είναι κλασικός και αγαπημένος συνδυασμός. Αν τώρα τους προσθέσετε και μπέικον και λίγη κρέμα γάλακτος, η παραδοσιακή σούπα θα απογειωθεί.
Βελουτέ ξινού τραχανά με τσιπς παντζαριού
Η σούπα τραχανά μεταμορφώνεται σε πιάτο που σερβίρεται ακόμα και σε πιο επίσημες περιστάσεις.
Κόκορας με γλυκό τραχανά
Ένα πιάτο με πλούσια γεύση και παραδοσιακό χαρακτήρα, που ταιριάζει ιδανικά στο καθημερινό τραπέζι.
