Η ποντιακή κουζίνα είναι συγκινητική γιατί είναι η γεύση της επιμονής, της νοσταλγίας και της οικογένειας. Έξυπνες γυναίκες, προκομένες και εργατικές οι Πόντιες, έχουν πάντα την οικογένεια πάνω από όλα και οι ποντιακές συνταγές, παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην καθημερινότητά τους.
Όλα αυτά τα χρόνια κράτησαν την κουζίνα τους ζωντανή μέσα σε συνθήκες προσφυγιάς και απώλειας και κατάφεραν να περάσουν τις τεχνικές τους από στόμα σε στόμα, χωρίς γραπτά συνταγολόγια. Και είναι δύσκολες οι ποντιακές συνταγές, γιατί αποτελούνται από χρονοβόρες παρασκευές με συμπυκνωμένες σάλτσες βαθιάς νοστιμιάς και πολυπλοκότητας αλλά και τεχνικές που συχνά απαιτούν δύναμη και τα δύο χέρια.
Από τα δύσκολα χρόνια μέχρι σήμερα, κάθε πιάτο, από τα λιτά και απλά συστατικά του Πόντου έως τις γιορτινές προετοιμασίες, εξακολουθεί να λειτουργεί ως γέφυρα μεταξύ των γενεών, φέρνοντας στο σήμερα τις ιστορίες, τη στοργή και τις αξίες των προγόνων. Μια παραδοσιακή κουζίνα με μνήμη, ταυτότητα που φυλάσσεται ζωντανή μέσα από κάθε γεύση.
Η πρόσφατη επιτυχία του τραγουδιού «Αστερομάτα» που εκτέλεσε με τόσο πάθος η Κλαυδία στη Eurovision, έγινε γρήγορα viral και λειτούργησε ως υπενθύμιση για τις αξίες του ποντιακού πολιτισμού. Γι΄αυτό κι εμείς επιλέξαμε 9 συνταγές που αποδεικνύουν ότι η αξία της οικογένειας και της παράδοσης αποτυπώνεται μέσα στα φαγητά της ποντιακής κουζίνας.
Οι 9 ποντιακές συνταγές που ξεχωρίσαμε
Γιαγλία: τα ποντιακά πεινιρλί
Τα γεμιστά με τουλουμίσιο τυρί ή φέτα, λέγονται πεινιρλιά. Με αβγά, γιουμουρταλούγια, και με κιμά, κουιμαλούγια. Μόλις τα βγάζουν καυτά από το φούρνο τα αλείφουν με βούτυρο που ποτίζει την μυρωδάτη ζύμη. Στη νηστεία φτιάχνουν σογανλούγια, πεινιρλί με ψιλοκομμένο κρεμμύδι, κοπανισμένα φουντούκια ή καρυδόψιχα αντί κιμά, με λίγο μαύρο πιπέρι.
Πισία με τυρί και μυρωδικά
Τα πισία είναι τα αγαπημένα τυροπιτάκια του Πόντου. Παραδοσιακά γεμίζονται με πατάτα ή τυρί και η διαφορά τους με τα κλασικά είναι η πολύ αφράτη ζύμη. Σε αυτή την εκδοχή γεμίζονται και με τυροσαλάτα, σήμα κατατεθέν του Βορρά.
Ποντιακή αλμυρή βασιλόπιτα
Μια ασυνήθιστη βασιλόπιτα από την ποντιακή παράδοση. Εδώ, έχουμε την παραλλαγή μιας συνταγής από το βιβλίο Εδεσματολόγιον Πόντου της Έφης Γρηγοριάδου.
Ποντιακό μαντί
Το θεϊκό ποντιακό μαντί όποιος το έχει δοκιμάσει ξέρει καλά πως ο κόπος του αξίζει για να το απολαύσετε στο σπίτι.
Φτιάχνουμε ποντιακή πίτα με περέκ
Το περέκ είναι ένα ποντιακό φύλλο το οποίο παραδοσιακά ψήνεται, ουσιαστικά αποξηραίνεται, στο σατζ, ένα στρογγυλό ανάποδο ταψί, στη θράκα του τζακιού. Μόλις ξεραθεί τυλίγεται σε καθαρά πανιά και φυλάσσεται στο ντουλάπι της κουζίνας (ή σε σακουλάκια στον πάγκο των μπακάλικων).
Φτιάχνουμε πιροσκί με κιμά βήμα-βήμα
Τα υπέροχα «πιροσκί» ή «πισία», κανείς δεν μπορεί να τα προσπεράσει. Τα λαχταριστά και αφράτα χρυσοτηγανισμένα ψωμένια πιτάκια της ποντιακής κουζίνας κατέχουν ξεχωριστή θέση στην καρδιά των Ελλήνων! Εκτός από κιμά, μπορούμε να γεμίσουμε τα πιροσκί και με πατάτα.
Χοσάφι: η φθινοπωρινή κομπόστα των Ποντίων
«Χουσάφ’ εποίκες; Λελεύω σε ψόπο μ’ ντο νόστιμον εποίκες αυτό». «Έφτιαξες χοσάφι; Να σε χαρώ ψυχούλα μου πόσο νόστιμο το έκαμες». Έτσι κανάκευαν η μια την άλλη οι Πόντιες νοικοκυρές όταν έβγαινε το λαμπερό χοσάφι στα κεράσματα. Μια θρεπτική, φθινοπωρινή κομπόστα από ξηρά φρούτα-καμιά φορά, και κανένα μήλο-μαζί με αρωματικά που σερβιριζόταν πάντα μετά τα γεύματα. Και αν έμενε λίγο σιρόπι στο μπολ και δεν έβλεπε η οικοδέσποινα, το ρουφούσαν οι καλεσμένοι στα κλεφτά για να μείνει η γλύκα στο λαιμό.
Γουντούρ κοφτέσια: οι ποντιακοί πατατοκεφτέδες που τρώγονται και «ωμοί»
«Ελαττωματικοί κεφτέδες» είναι η ακριβής μετάφραση του ονόματός τους, επειδή αυτοί οι ποντιακοί κεφτέδες δεν έχουν λάδι… Ποντιακή κουζίνα χωρίς κεφτέδες δεν λογίζεται. Εύκολο φαγάκι, πολλές φορές χωρίς κιμά, χόρτα, με λίγο μπαγιάτικο ψωμί και ό,τι είχε το σπίτι. Και επειδή το ψωμί αβγάτευε το μίγμα έβγαιναν και μπόλικοι από το τηγάνι και χόρταινε όλη η οικογένεια.
Μποκτσά Μαντί
Μια πρωτότυπη και εξαιρετικά νόστιμη συνταγή της Λεμονιάς Σαμαντά
Διαβάστε επίσης
Αυθεντική ποντιακή σάλτσα Τσατσιμπέλι από ένα αγρόκτημα με ιστορία στα Γιαννιτσά
