Σε όλους μας έχει τύχει μία μέρα με αποπνικτική ζέστη, το καλοκαίρι, να ψάχνουμε να φάμε ένα ζεστό φαγητό. Και αν αυτό σας φαίνεται παράλογο, ξανασκεφτείτε το: στο Βιετνάμ είναι ένα μπολ pho, στο Μεξικό πικάντικα φαγητά όπως τα tamales εξακολουθούν να είναι αγαπημένη επιλογή ακόμα κι αν έξω καίει ο ήλιος. Και στην Κίνα, ένα δροσιστικό ρόφημα είναι ένα φλιτζάνι ζεστό νερό.
Πώς ο εγκέφαλος επηρεάζει την αίσθηση της γεύσης
Η κλινική ψυχολόγος και διατροφολόγος Supatra Tovar εξηγεί ότι υπάρχουν τόσο ψυχολογικοί όσο και σωματικοί λόγοι που δίνουν νόημα στο γεγονός ότι τρώμε ζεστό φαγητό το καλοκαίρι. «Ψυχολογικά, ο πολιτισμός και η παράδοση παίζουν σημαντικό ρόλο», λέει. «Οι άνθρωποι συνδέουν ορισμένα φαγητά με την χαλάρωση και την οικειότητα, και αυτά τα φαγητά συχνά υπερβαίνουν την αλλαγή των εποχών». Με άλλα λόγια, το μυαλό μας μπορεί να είναι πιο ισχυρό από την ζέστη.
Το παράδειγμα της Κίνας
Στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική, η ισορροπία του yin και του yang θεωρείται θεμελιώδης για την υγεία. Το yang θεωρείται κρίσιμο για τη σωστή λειτουργία των οργάνων, και το ζεστό νερό αποτελεί βασικό μέσο διατήρησης αυτής της ισορροπίας. Αυτή η αντίληψη ενισχύθηκε στη δεκαετία του 1930, όταν η κυβέρνηση της Κίνας ξεκίνησε εκστρατείες υπέρ του βρασμένου νερού για λόγους υγείας, κάτι που επανέλαβε και το κομμουνιστικό καθεστώς τη δεκαετία του 1950. Το αποτέλεσμα; Η ιδέα ότι το ζεστό νερό είναι υγιεινό έχει περάσει από γενιά σε γενιά.
Το ίδιο ισχύει και σε μέρη όπως η Νότια Κορέα, όπου παροιμίες προτρέπουν τους ανθρώπους να «πολεμούν τη ζέστη, με ζέστη». Όταν κάτι έχει ενσωματωθεί βαθιά στον πολιτισμό, δεν μπορούμε να το αναιρέσουμε, απλώς παρατηρώντας την άνοδο του θερμομέτρου.
Γιατί το σώμα μάς θέλει ζεστό φαγητό όταν έχει ζέστη
«Φυσιολογικά, η κατανάλωση ζεστών τροφών μπορεί να προκαλέσει εφίδρωση, που είναι ο φυσικός μηχανισμός δροσίσματος του σώματος», λέει η Tovar. «Όταν τρώτε κάτι ζεστό, η θερμοκρασία του σώματος ανεβαίνει, προκαλώντας ιδρώτα. Καθώς ο ιδρώτας εξατμίζεται, η θερμοκρασία του σώματος κατεβαίνει». Μια μελέτη του 2012 στο περιοδικό Acta Physiologica έδειξε ότι όσοι ήπιαν ζεστό νερό πριν από σωματική άσκηση, απέβαλαν περισσότερη θερμότητα από εκείνους που ήπιαν κρύο, επειδή οι θερμοϋποδοχείς στο στομάχι και τον οισοφάγο «θεωρούν» ότι δεν χρειάζεται να κρατήσουν τη θερμότητα.
Τι ισχύει με το πικάντικο φαγητό το καλοκαίρι;
Και πάλι, οι θερμοϋποδοχείς μπορούν να ξεγελαστούν. Οι καυτερές πιπεριές περιέχουν καψαϊκίνη, που δεσμεύεται σε έναν υποδοχέα (TRPV1), σχεδιασμένους να εντοπίζουν θερμοκρασίες άνω των 60°C. Έτσι, οι καυτερές πιπεριές μπορούν ξεγελάσουν το σώμα κάνοντάς το να νομίζει ότι ζεσταίνετε και άρα να προκληθεί εφίδρωση. Υπάρχει λόγος που θέλουμε παγωτό τον χειμώνα; Η αλήθεια είναι ότι το παγωτό είναι ο ορισμός του comfort food και πολύς κόσμος το επιλέγει ακόμα και τον χειμώνα γι’ αυτό τον λόγο. Επιπλέον, το σώμα μας, όπως και άλλων θηλαστικών, τείνει να χρειάζεται περισσότερες θερμίδες το χειμώνα, για να αποθηκεύσει ενέργεια τις κρύες μέρες.
Όσο για τη μπίρα, τι ισχύει; Το αλκοόλ διαστέλλει τα αιμοφόρα αγγεία και μας κάνει να ζεσταινόμαστε, αλλά στην πραγματικότητα η θερμότητα φεύγει και η θερμοκρασία του σώματος πέφτει.
Δείτε επίσης
Πόσο αντέχει ο άνθρωπος χωρίς τροφή; Τι συμβαίνει στον σώμα μας μέρα με τη μέρα
