«Κάλιο αργά παρά αργότερα» λέει στον τίτλο της μια παλιά ταινία παραφράζοντας τη γνωστή παροιμία: «Κάλιο αργά παρά ποτέ». Στην περίπτωση των γούστων που αφορούν το φαγητό όμως ταιριάζουν εξαιρετικά και οι δύο φράσεις, και η ορίτζιναλ λαϊκή σοφία και η «ελεύθερη μετάφρασή» της, αφού όπως εύκολα μπορεί ο καθένας από εμάς να παρατηρήσει από τον εαυτό του αλλά και από τον άμεσο και ευρύτερο περίγυρό του όλοι οι άνθρωποι έχουν ένα ή περισσότερα φαγητά που μισούσαν όταν ήταν παιδιά αλλά στην πορεία των χρόνων αναθεώρησαν την άποψή τους και εκτίμησαν την αξία τους.
Φακές, φασολάκια, μπάμιες, μπρόκολο ή κουνουπίδι, ψάρια και εντόσθια είναι μόνο μερικά από τα φαγητά που λόγω εμφάνισης, υφής, γεύσης και μυρωδιάς πολλοί από εμάς τα πήραν στραβά από την αρχή. Μπορεί να έφταιγε η κακή πρώτη ύλη, το διεκπεραιοτικό μαγείρεμα, η λάθος συνταγή ή η επιμονή που τα συνόδευε ότι δηλαδή πρέπει να τα φάμε με το «ζόρι» επειδή είναι θρεπτικά, νόστιμα, υγιεινά, εκλεκτοί μεζέδες κλπ. Όποιος κι αν ήταν ο λόγος που η σχέση μας μαζί τους ξεκίνησε στραβά ευτυχώς στην πορεία η τιμή τους αποκαταστάθηκε είτε γιατί τους δώσαμε μια δεύτερη ευκαιρία και τα δοκιμάσαμε ξανά και ξανά, είτε γιατί τα φάγαμε πιο σωστά ή αλλιώς μαγειρεμένα. Όποιος κι αν ήταν ο λόγος πάντως ένα είναι το σίγουρο ότι κάποια φαγητά, στην πλειοψηφία τους μαμαδίστικα, πέρασαν από τη μαύρη λίστα των παιδικών μας χρόνων στο top 10 των αγαπημένων φαγητών της ενήλικης ζωής μας.
Ρεβiθια
Με τα όσπρια, η αλήθεια είναι ότι πλέον, διατηρώ εκπληκτικές σχέσεις. Όχι όμως από πάντα και όχι με όλα τα όσπρια. Εκείνο, λοιπόν, που δεν μου είχε «καθήσει» καθόλου καλά εξ’ αρχής, ως γεύση, ως εικόνα, ως μυρωδιά, ως ιδέα, ήταν τα ρεβίθια. Από την όψη τους και μόνο στα ράφια των σούπερ μάρκετ με έκαναν να θέλω να αλλάζω διάδρομο. Δεν συζητώ για την κακή συγκυρία που μας έκανε μερικές φορές να μοιραζόμαστε το ίδιο τραπέζι. Σοκ και δέος! Μέχρι, πια, που έφτασα στην ενήλικη ζωή μου και βρέθηκα σε ένα γάμο στη Σίφνο. Εκεί, κατά το τέλος του γλεντιού μας κέρασαν Σιφνέϊκη ρεβιθάδα. Ξετρελάθηκα! Στην αρχή, μέσα στο σκοτάδι και ύστερα από τόσα cocktails και κρασιά, δεν καταλάβαινα τί ακριβώς ήταν αυτό το «γλύκισμα» μέσα στο βαθύ πύλινο κιούπι που, έλιωνε στο στόμα σαν αλμυρό marshmallow και σε έκανε να θέλεις να φας μέχρι σκασμού. Αλλά ρώτησα και έμαθα. Και πήρα τη θύμηση αυτής της γεύσης, μαζί μου πίσω στην Αθήνα και την επεξεργάστηκα. Σιφνέικη ρεβιδάδα δεν έφτιαξα αλλά έφτιαξα τις -παρεξηγημένες πια ομολογώ- σχέσεις μου με τα ρεθύθια και πλέον έχω φτάσει σε σημείο να παραδέχομαι ότι τα αγαπώ ιδιαιτέρως, είτε ως σούπα, είτε στο φούρνο με πράσα και κάρι, είτε στον τρομερό συνδυασμό τους με ρύζι Basmati. Λ.Χρ.
Αρνοκάτσικα
Η αλήθεια είναι ότι ποτέ δεν είχα ιδιοτροπίες σε σχέση με το φαγητό. Από μικρή μου άρεσε να τα δοκιμάζω όλα και πάντοτε υπήρχαν γεύσεις που με ξετρέλαιναν και γεύσεις που αν και δεν με ενθουσίαζαν σε καμία περίπτωση δεν με απωθούσαν. Άλλωστε η γιαγιά μου και η μάνα μου φρόντισαν από νωρίς να μου καταστήσουν σαφές ότι το φαγητό του σπιτιού είναι ένα συγκεκριμένο για κάθε ημέρα και αν δεν το έτρωγα απλώς θα έμενα πεινασμένη αφού δεν ήταν σε καμία περίπτωση διατεθειμένες να μου ετοιμάζουν ειδικό μενού π.χ. τηγανητές πατάτες αντί για φακές μόνο και μόνο επειδή θα γκρίνιαζα ή θα αντιδρούσα. Έτσι κάπως έμαθα να τρώω τα πάντα, από φασολάδα και σπανακόρυζο μέχρι αγκινάρες, μπάμιες και κάθε λογής ψάρια, και μάλιστα στις καλύτερές εκδοχές τους αφού η μαμά και η γιαγιά μαγείρευαν υπέροχα. Ωστόσο, σε όλη την ανήλικη ζωή μου ψιλοαπέφευγα τα αμνοερίφια για τον πολύ κλισέ λόγο ότι η φυσική του μυρωδιά είναι λίγο έντονη. Μεγαλώνοντας και δοκιμάζοντας αρνί και κατσίκι μαγειρεμένα και ψημένα με όλους τους πιθανούς και απίθανους τρόπους, παραδοσιακούς και σύγχρονους, εννοείται ότι έχω αναθεωρήσει πλήρως και όχι μόνο δεν τα αποφεύγω πλέον αλλά αναζητώ περιποιημένα πιάτα που τα απογειώνουν: από μαεστρικά ψημένα παϊδάκια και καλό σουβλιστό μέχρι φρικασέ, κοκκινιστό και γεμιστό με ρύζι και μυρωδικά όπως το κάνουν παραδοσιακά στην Ηρακλειά το Πάσχα ή με κιμά, ξηρούς καρπούς και μπόλικα μπαχαρικά όπως το κάνουν στο Λίβανο! Ζ.Π.
Σπανακόρυζο
Από μικρός η μάνα μου με μπούκωνε με τα πάντα. Επίσης η παιδαγωγική μέθοδος της ήταν «αν δεν σου αρέσει σήμερα, θα σε περιμένει εκεί και αύριο». Όμως μεγαλώνοντας και κάνοντας αυτή την δουλειά εκτίμησα πολύ το σπανακόρυζο. Το λατρεύω πια! Το μαγειρεύω εξαιρετικά και το φχαριστιέμαι. Φρέσκο, ελαφρύ και δυναμωτικό. Παλιά έμοιαζε με εκδίκηση, τώρα είναι ένα θαύμα.
Μια μικρή υποσημείωση: Μόνο λεμονάτο παιδιά, κοκκινιστό είναι ένα χάλι. Λ.Τρ.
Κλασική ντοματοσαλάτα
Από πολύ μικρή θυμάμαι να τρέφω μια βαθιά αντιπάθεια για τη ντοματοσαλάτα και όσο περισσότερο με μπούκωναν με ντομάτες τόσο περισσότερο αηδίαζα, σε βαθμό που χτυπιόμουν και μελάνιαζα μέχρι να με αφήσουν στην ησυχία μου, να φάω μονάχα τα τραγανά αγγουράκια και τα καυτερά κρεμμύδια. Και την άλλη μέρα, φτου κι από την αρχή και να το στούμπωμα με το στανιό… Ευτυχώς που κάποια στιγμή μεγάλωσα, σταμάτησαν να με μπουκώνουν και περιορίστηκαν στη γκρίνια τύπου «μα τι παραξενιά είναι αυτή και μπλα μπλα μπλα…». Μόνο αφότου πάτησα για τα καλά την τρίτη δεκαετία της ζωής μου άρχισα δειλά δειλά να τρώω ντοματοσαλάτα (βασικά ωμές ντομάτες) και σήμερα την καταβροχθίζω με μεγάλη ευχαρίστηση και πασχίζω να καταλάβω γιατί δεν την ήθελα καθόλου. Θες η υφή τους, θες που ήταν παραπάνω ώριμες από ότι μου αρέσουν ποιος ξέρει; Το παιδί μου μια φορά που έχει την ίδια αντιπάθεια, δεν το πιέζω να την φάει γιατί νομίζω ότι θα έρθει η στιγμή που θα την εκτιμήσει μόνο του. Αθ.Φ.
Ντολμαδάκια Γιαλαντζί
Θα ήθελα κάποιος να βάλει το χέρι στην καρδιά και να μου πει ειλικρινά, ποια ήταν αυτή η μερακλού (σίγουρα ήταν γυναίκα) που σκέφτηκε να ζεματίσει αμπελόφυλλα, να τα γεμίσει με ρύζι και να τα τυλίξει προσεκτικά ένα προς ένα. Να μου πει αν είχε κέφια, αν ήθελε να σκοτώσει τον χρόνο ή αν ήταν κοιλιόδουλος όπως τους συντάκτες εδώ γύρω, στην παρέα. Αυτά λοιπόν τα πεντανόστιμα ντολμαδάκια δεν τα έτρωγα μέχρι να πατήσω τα πρώτα –άντα, ώσπου κάποιος ατρόμητος αποφάσισε να μου το επιβάλει. Άλλος κόσμος άνοιξε μπροστά μου. Δεν ξέρω γιατί δεν τα συμπαθούσα. Δεν μου γέμιζαν το μάτι και δεν καταλάβαινα την ύπαρξή τους. Πόσο λάθος έκανα Θε μου! Έκτοτε τα αναζητώ, τα μαγειρεύω, ψάχνω νόστιμα και τραγανά αμπελόφυλλα, κάνω πειράματα με διάφορα μεγέθη προσπαθώντας να πετύχω τα λιλιπούτεια κασιώτικα ή τα μυτιληνιά γιαπρακέλια. Δοκιμάζω διαφορετικές ποικιλίες ρυζιού και γεμίσεις με ή χωρίς κιμά, με ή χωρίς αυγολέμονο. Ακόμα και με φρεσκοτριμμένη καλοκαιρινή ντομάτα μου αρέσουν. Τι φίνος μεζές. Τι έδεσμα… Γ.Μπ.
Χταπόδι κρασάτο
Ένας αγαπημένος καλοκαιρινός μεζές που δεν ήταν πάντοτε λατρευτός. Όταν ήμουν μικρή αρνιόμουν πεισματικά να φάω χταπόδι γιατί η θέα του πλοκαμιού με τις βεντούζες μου φαινόταν πολύ αποκρουστική. Και ίσως να είναι, από τότε όμως που δοκίμασα το πρώτο καλοβρασμένο κρασάτο χταποδάκι ή το ψητό στη σχάρα ξιδάτο χταπόδι σε κάποια ταβέρνα άλλαξα τελείως γνώμη γι’ αυτό το υπέροχο μεζεδάκι της θάλασσας, που αγαπώ να συνοδεύω ιδανικά με ένα παγωμένο ουζάκι. Στην ίδια λογική ο γιος μου δεν έχει ακόμη πειστεί να δοκιμάσει χταπόδι, καθώς θεωρεί ότι οι βεντούζες θα κολλήσουν στο στομάχι του! Ελπίζω μεγαλώνοντας να αλλάξει κι αυτός γνώμη… Ε.Σ.
Μπρόκολο
Λόγω της υψηλής διατροφικής του αξίας είχε πρώτη θέση στο μεσημεριανό τραπέζι – και κυρίως στο Κυριακάτικο! Απεχθανόμουν τη μυρωδιά και τη βαριά του γεύση και θυμάμαι χαρακτηριστικά πως αν δεν ολοκλήρωνα το πιάτο μου, δεν επιτρεπόταν να σηκωθώ από το τραπέζι. Το είχα πάρει πλέον απόφαση: το βρασμένο μπρόκολο θα παρέμενε στο μεσημεριανό γεύμα ό,τι και να έκανα. Γι’ αυτό και γω είχα βάλει το βέτο μου: να μην υπάρξει ποτέ στο ξεκίνημα της εβδομάδας μου μπρόκολο στο μεσημεριανό τραπέζι, παρά μόνο μακαρονάδα με κιμά ανεξαιρέτως! Μεγαλώνοντας, τα μακαρόνια με κιμά συνεχίζουν να φτιάχνουν τη διάθεσή μου στο μεσημεριανό γεύμα της Δευτέρας, αλλά το μπρόκολο έχει πάψει πλέον να είναι εχθρός μου. Το αγαπώ ιδιαίτερα γιατί μπορεί να μαγειρευτεί πολύ γρήγορα, να ψηθεί μέσα σε 5 λεπτά στον φούρνο και να μπει τραγανό μέσα σε σαλάτες με μπαλσάμικο ξίδι, να συνοδεύσει χοιρινό, μοσχάρι, κοτόπουλο και προσωπικά βρίσκω μοναδικό το γευστικό του ταίριασμα με τυρί και αυγό. Προτείνω λοιπόν να δώσετε μια ευκαιρία στο παρεξηγημένο, αλλά πολύ θρεπτικό αυτό λαχανικό και να το δοκιμάσετε σε μια ομελέτα φούρνου με πατάτες και γραβιέρα! Ε.Τσ.
Φακές
Από μικρή δεν συμπαθούσα καθόλου τις φακές. Με τα υπόλοιπα όσπρια δεν είχα πρόβλημα -κάποια τα λάτρευα μάλιστα, όπως τα ρεβίθια- αλλά τις φακές δεν ήθελα να τις βλέπω -και φυσικά ούτε να τις τρώω. Με ανάγκαζαν βέβαια να τις φάω, μέχρι που κάποια στιγμή με πείραξαν. Και βρήκα δικαιολογία να μην τις ξαναφάω για χρόνια! Έφαγα φακές πολύ αργότερα, ενήλικη, σε κρύα σαλάτα και προσπαθούσα να καταλάβω γιατί τις απεχθανόμουν τόσο μικρή. Εννοείται ότι τώρα τις τρώω, είτε σε σαλάτα είτε σε σούπα -με μια προτίμηση στην πρώτη επιλογή. Είναι πολύ θρεπτικές και νόστιμες ενώ είναι το όσπριο που μαγειρεύεται πιο εύκολα και αποτελεί τη γρήγορη λύση όταν δεν έχεις πολύ χρόνο στη διάθεσή σου, καθώς δεν χρειάζεται μούλιασμα από την προηγούμενη μέρα όπως τα υπόλοιπα! Φυσικά πρωταγωνιστούν και σε πολλές vegan επιλογές που μου αρέσει να δοκιμάζω, όπως για παράδειγμα το vegan burger από φακές. Ν.Κ.
Τα κείμενα υπογράφουν: Βασίλης Δημαράς, Νίκη- Μαρία Κοσκινά, Γιάννα Μπαλαφούτη, Ζωή Παπαφωτίου, Εύη Σκλατινιώτη, Μελίσσα Στοϊλη, Τατιάνα Τζινιόλη, Λευτέρης Τρίγκας, Εύη Τσιροπούλου, Λουκία Χροσοβιτάνου, Αθηνά Φερεντίνου
