Φαίνεται πως κάποιες φορές χρειάζεται να πάμε πίσω για να καταφέρουμε να προχωρήσουμε μπροστά. Αυτή τη φορά το φαινόμενο της επιστροφής στη φύση έρχεται μέσω μίας «αλλόκοτης» πρωτοβουλίας. Πόλεις στη Γαλλία και το Βέλγιο μοιράζουν δωρεάν κότες εδώ και χρόνια στοχεύοντας στην καταπολέμηση της σπατάλης τροφίμων.
Μια οικογένεια, μια κότα
Το φαινόμενο είδε για πρώτη φορά τα φώτα της δημοσιότητας το 2015, όταν ο Gilbert Meyer, ο τότε πρόεδρος της τοπικής κοινότητας Colmar Agglomération του μικρού χωριού Κολμάρ που βρίσκεται στη βορειοανατολική Γαλλία, ξεκίνησε τη δωρεάν διανομή κοτόπουλων στους κατοίκους του, με στόχο τη μείωση της σπατάλης τροφίμων. Με το σύνθημα «μια οικογένεια, μία κότα» όχι μόνο κέρδισε τις εκλογές αλλά, πράγματι, ενθάρρυνε τα νοικοκυριά να υιοθετήσουν από μία κότα. Περισσότερα από 200 σπίτια σε τέσσερις δήμους δήλωσαν άμεσα συμμετοχή και έλαβαν από δύο κοτόπουλα, είτε κόκκινα κοτόπουλα (Poulet Rouge) είτε κοτόπουλα της Αλσατίας, μια παλιά και τοπική φυλή. Το σχέδιο ξεκίνησε να υλοποιείται σε συνεργασία με δύο τοπικές φάρμες εκτροφής πουλερικών.
Μάλιστα, οι συμμετέχοντες υπέγραψαν συμφωνία με την οποία δεσμεύονταν να εκτρέφουν τις κότες, με την προϋπόθεση ότι η υπηρεσία καθαριότητας να μπορεί, ανά πάσα στιγμή, να διεξάγει δειγματοληπτικούς ελέγχους για την καλή διαβίωση των ζώων. Παρότι δεν δόθηκαν κοτέτσια, οι κάτοικοι έπρεπε να κατασκευάσουν ή να αγοράσουν τα δικά τους, ενώ η αρμόδια αρχή εξασφάλισε ότι κάθε σπίτι είχε αρκετό χώρο για τις κότες – μεταξύ 8 και 10 τ.μ. (86 και 108 τ.μ.).
Το πρόγραμμα όχι απλώς πέτυχε αλλά εξακολουθεί να βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη. Μέχρι σήμερα, 5.282 κότες έχουν διανεμηθεί στους κατοίκους της περιοχής, ενώ οι αιτήσεις είναι ανοιχτές για τον επόμενο γύρο διανομής που θα πραγματοποιηθεί τον Ιούνιο του 2025. Το σημαντικό στο όλο εγχείρημα είναι ότι οι κάτοικοι έχουν συνεχώς αφθονία σε δωρεάν αυγά αλλά, επίσης, έχουν μειωθεί σημαντικά τα απορρίμματα τροφίμων που οδηγούνται στην υγειονομική ταφή. «Λαμβάνοντας υπόψη ότι μια κότα έχει προσδόκιμο ζωής, κατά μέσο όρο, τέσσερα χρόνια και ότι καταναλώνει 150 γραμμάρια βιοαποβλήτων την ημέρα, υπολογίζουμε ότι έχουμε αποφύγει 273,35 τόνους βιοαποβλήτων [από το 2015]» αναφέρει ο Eric Straumann, τωρινός πρόεδρος της Colmar Agglomération.
Οι κότες τρέφονται με υπολείμματα κουζίνας που διαφορετικά θα κατέληγαν στον κάδο
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Κολμάρ δεν είναι η πρώτη και μοναδική περίπτωση κοινότητας που μοιράζει δωρεάν πουλιά. Το 2012 σε μια άλλη μικρή πόλη της βορειοδυτικής Γαλλίας, την Pincé, προσφέρθηκαν δύο κοτόπουλα σε κάθε νοικοκυριό για να τους βοηθήσουν να μειώσουν τα οργανικά απόβλητα.
Αντίστοιχα, στο Βέλγιο, κοτόπουλα μοιράστηκαν στις πόλεις Mouscron και Αμβέρσα καθώς και στην επαρχία Limburg, αν και οι κάτοικοι έπρεπε να υπογράψουν συμφωνία να μην τρώνε τα κοτόπουλα για τουλάχιστον δύο χρόνια. Σύμφωνα με ορισμένες αναφορές, περισσότερες από 2.500 οικογένειες υιοθέτησαν κότες μόνο μέσα σε ένα χρόνο στο Limburg, ενώ στο Mouscron, 50 ζευγάρια κοτόπουλων μοιράστηκαν στον δεύτερο γύρο του προγράμματος, αφού η αρχική διανομή ήταν επιτυχής. Στους κατοίκους, οι οποίοι έπρεπε να αποδείξουν ότι είχαν επαρκή χώρο στους κήπους τους για να κρατήσουν τα πτηνά, δόθηκαν βασικές οδηγίες για την εκτροφή κοτόπουλων.
Και εδώ θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί καθώς ως μελέτη περίπτωσης φαίνεται να έχει αρκετό ενδιαφέρον, ωστόσο πιθανόν να θέτει σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία καθώς η γρίπη των πτηνών αποτελεί μια διαρκής ανησυχία.
Το 53% της σπατάλης των τροφίμων προέρχεται από τα νοικοκυριά
Σύμφωνα με την απογραφή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το 2023, τα νοικοκυριά συγκεντρώνουν το 53% των απορριμμάτων τροφίμων, ενώ τα εστιατόρια και τα καταστήματα εστίασης, οι χονδρέμποροι, τα σουπερμάρκετ και οι λαϊκές αγορές -όλα μαζί αντιπροσωπεύουν το υπόλοιπο 47% του συνόλου των τροφίμων που καταλήγει στα απορρίμματα. Όσον αφορά στις επιπτώσεις στο περιβάλλον, τα τρόφιμα που καταλήγουν στα σκουπίδια προκαλούν το 16% των συνολικών εκπομπών αερίου. Στην οικονομία, έως και 132 δισ. ευρώ χάνονται κάθε χρόνο λόγω της σπατάλης, τη στιγμή που στην κοινωνία σχεδόν 33 εκατομμύρια πολίτες της Ε.Ε. δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά ένα πλήρες γεύμα κάθε δεύτερη μέρα.
Δείτε επίσης
Έρευνα του Cantina: Τι κρύβεται μέσα στο αυγό;
Φιλοσοφία «nose to tail» ή αλλιώς μηδενική σπατάλη τροφίμων στην κουζίνα
Το άρθρο της εβδομάδας
