Η πατρίδα του Μπομπ Μάρλεϊ και του Γιουσέιν Μπολτ που λάτρεψαν οι γαλαζοαίματοι, οι jet setters, η παλιά φρουρά του Χόλιγουντ και -κυρίως- ο Τζέιμς Μποντ
Η Τζαμάικα ανακαλύφθηκε δύο φορές. Το 1494 μέσα από μια σειρά μάλλον ατυχών συμπτώσεων ο Χριστόφορος Κολόμβος, περίφημος θαλασσοπόρος και άρα αδιαμφισβήτητος σταρ της εποχής, εξόκειλε με τον καραβοτσακισμένο στόλο του στο νησί. Παρότι την είχε ανακαλύψει λίγο νωρίτερα την ίδια χρονιά, η Τζαμάικα δεν είχε ακόμα εποικιστεί από τους Ισπανούς για λογαριασμό των οποίων εργαζόταν ο φιλόδοξος, παράτολμος και, κυρίως, πλανημένος εξερευνητής. Ο Κολόμβος βάζοντας πλώρη δυτικά της Ευρώπης θεωρούσε ότι είχε βρει έναν συντομότερο και οικονομικά πιο συμφέροντα δρόμο για τις Ινδίες. Μπορεί στο νησί νότια της Κούβας να εκτυλίχθηκε το κύκνειο άσμα της καριέρας του Κολόμβου και να γράφτηκε ο επίλογος του γεωγραφικά στρεβλού αφηγήματός του, ωστόσο στον ίδιο τόπο συνέλαβε τον εμβληματικό ήρωά του και συνέγραψε τα κατασκοπικά ανδραγαθήματά του ο Ιάν Φλέμινγκ 4,5 αιώνες αργότερα. Αν ο Τζέιμς Μποντ, ένας χαρακτήρας με οικουμενική απήχηση και ακτινοβολία που δεν έχει χάσει ούτε το παραμικρό από τη λάμψη του εδώ και παραπάνω από μισό αιώνα, είχε πατρίδα αυτή θα ήταν η Τζαμάικα. Οσο για τον «πατέρα» του, τον αείμνηστο Φλέμινγκ, εύλογα θεωρείται τοτεμική μορφή για τους γηγενείς, αφού χάρη σε αυτόν, τον τόπο τους ανακάλυψαν, λάτρεψαν και αποθέωσαν διασημότητες του Χόλιγουντ, Βρετανοί γαλαζοαίματοι, celebrities, ροκ σταρ, πολιτικοί, ακόμα και η βασιλομήτωρ βασίλισσα Ελισάβετ.
Πάντως και για τη δεύτερη, κοσμική ανακάλυψη της Τζαμάικα και πάλι ευθύνεται ένας στόλος. Συγκεκριμένα το Βρετανικό Ναυτικό. Το 1942, ενώ ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος κορυφωνόταν, ο Φλέμινγκ, που υπηρετούσε ήδη τρία χρόνια στην Αντικατασκοπεία, στάλθηκε στη μυστική αποστολή «Goldeneye» στην Καραϊβική. Βέβαια, τα υποβρύχια των ναζί ουδόλως τον απασχόλησαν. Τι σημασία είχε τι βρισκόταν κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας όταν πάνω από αυτήν απλωνόταν ό,τι πιο κοντά στον παράδεισο είχαν δει ποτέ τα μάτια του;
Για τον Φλέμινγκ η Τζαμάικα ήταν έρωτας με την πρώτη ματιά. Επρεπε όμως να περιμένει. Τέσσερα χρόνια αργότερα και ενώ η Ευρώπη προσπαθούσε να συνέλθει από τον ζόφο του πολέμου, ο βετεράνος πληροφορήθηκε ότι μια έκταση περίπου 60 στρεμμάτων στα βόρεια του νησιού, στον κόλπο της μπανανομάνας Oracabessa διετίθετο προς πώληση. Εκεί όπου άλλοι έβλεπαν μια απάτητη από ανθρώπινο πολιτισμό περιοχή γεμάτη από οργιώδη βλάστηση, η οποία αξιοποιούνταν από τους ντόπιους αποκλειστικά για γαϊδουροδρομίες, ο Φλέμινγκ είδε την έπαυλη των ονείρων του. Ενα τηλεγράφημα στον Τζαϊμακανό ιδιοκτήτη και τρία χρόνια αργότερα το «Goldeneye Estate» ήταν έτοιμο να φιλοξενήσει τις ιστορίες του Φλέμινγκ και των εκλεκτών φίλων του, δηλαδή να γράψει Ιστορία. Το μυστικό για τον εξωπραγματικό παράδεισο διαδόθηκε γρήγορα από στόμα σε στόμα. Και προκάλεσε πανδημία στον βρετανικό καλλιτεχνικό κύκλο της εποχής. Ο συνθέτης Νόελ Κάουαρντ, έπειτα από λίγες ημέρες «αστικής αποτοξίνωσης» στο σπίτι του Φλέμινγκ αποφάσισε να επενδύσει σε μια έκταση λίγα χιλιόμετρα μακρύτερα. Δημιούργησε έτσι μία ακόμα τροπική εστία ονόματι «Firelfy» που θα μάγευε ακόμα περισσότερους διάσημους φίλους του. Μάλιστα, το σπίτι του έγινε τόσο κοσμοπλημμυρισμένο ώστε λίγο αργότερα αποφάσισε να χτίσει ένα ησυχαστήριο για το ησυχαστήριο στις παρυφές του λόφου που απλώνεται πάνω από τον κόλπο της Oracabessa.
Στη γοητεία της Τζαμάικα δεν κατάφερε να αντισταθεί ούτε ο Πάτρικ Λι Φέρμορ, που κατέγραφε ανάγλυφα την εμπειρία του, σχεδόν υπνωτισμένος από την εξωτική μέθεξη λίγες εβδομάδες μετά τις διακοπές του στο «Goldeneye»: «Εδώ στην άκρη του ορίζοντα, ο διοικητής Φλέμινγκ έχει χτίσει ένα σπίτι που μπορεί να χρησιμεύσει ως πρότυπο για τα νέα σπίτια στις τροπικές περιοχές. Τα δέντρα, το περιβάλλουν από όλες τις πλευρές εκτός από τη θάλασσα, η οποία μοιάζει με φυσική προέκτασή του. Τα παράθυρα που βλέπουν προς τη θάλασσα δεν έχουν γυαλί αλλά είναι εξοπλισμένα με εξωτερικά ρολά για προστασία από τη βροχή. Η θέα μοιάζει με έναν διαρκώς μεταβαλλόμενο πίνακα τον οποίο κανείς ποτέ δεν μπορεί να βαρεθεί». Το ίδιο ενθουσιώδης έπειτα από τη φιλοξενία του στο «καταφύγιο» του Φλέμινγκ ήταν και ο Βρετανός πρωθυπουργός Σερ Αντονι Ιντεν που έγραφε στον οικοδεσπότη του: «Δε νομίζω ότι υπάρχει άλλο μέρος πουθενά στη Γη που θα μπορούσε να μου προσφέρει την ξεκούραση που χρειαζόμουν. Η θάλασσα, η παραλία, η ιδιωτικότητα, ήταν όλα υπέροχα». Πριν αναχωρήσει από το νησί ο Ιντεν φύτεψε ένα δέντρο στον κήπο του «Goldeneye» εγκαινιάζοντας ένα έθιμο που κρατά έως σήμερα. Εν τω μεταξύ στη Τζαμάικα είχε επιστρέψει ο αεικίνητος μουσικός παραγωγός Κρις Μπλάκγουελ -ναι, αυτός που ίδρυσε τη θρυλική Island Records- έπειτα από τις σπουδές του στη Μεγάλη Βρετανία. Από τα μέσα των 50s η πατρογονική έπαυλη του Μπλάκγουελ ονόματι «Bolt» έγινε ο τρίτος πόλος έλξης για τους celebrities και τους jet setters της εποχής. Από τον Λούσιαν Φρόιντ και τον Τρούμαν Καπότε μέχρι την Ελίζαμπεθ Τέιλορ, τον Ρίτσαρντ Μπάρτον και τη Σοφία Λόρεν, στην Τζαμάικα όλοι βρήκαν έναν εύκολα προσεγγίσιμο επί γης παράδεισο. Και ρούμι, πολύ ρούμι.
Βεβαίως, τα τοπικά προϊόντα και ο χαλαρός τρόπος ζωής ουδόλως επηρέασαν τη βρετανοσύνη του Φλέμινγκ. Ο ήρωάς του, ο Τζέιμς Μποντ, την πρώτη περιπέτεια του οποίου, το «Casino Royale», ολοκλήρωσε το 1952 γράφοντας 2.000 λέξεις ημερησίως, δεν θα απολάμβανε τίποτα λιγότερο -στα βιβλία και κατόπιν στις ταινίες- από ένα shaken, not stirred martini. Πάντως, η περσόνα του σκληροτράχηλου πράκτορα -και τα μικροσκοπικά μαγιό που αναδείκνυαν τη σωματική ρώμη όσων τον υποδύθηκαν- ταίριαξαν γάντι στον κοσμπολιτισμό της Τζαμάικα. Γι’ αυτό και τρεις από τις περιπέτειές του, τα «Δόκτωρ Νο», «Ζήσε και άσε τους άλλους να πεθάνουν» και «Ο άνθρωπος με το χρυσό πιστόλι» κάνουν ένα πέρασμα από το νησί της Καραϊβικής. Οπως άλλωστε και η ακόμα αβάπτιστη, 25η ταινία Μποντ, που ξεκίνησε τα γυρίσματά της πριν από μερικές εβδομάδες έπειτα από την πανηγυρική συνέντευξη Τύπου που έγινε επίσης στο νησί. Λογικά ο Ντάνιελ Κρεγκ στην τελευταία φορά του ως 007 θα αποτίσει φόρο τιμής στο «Goldeneye». Ετσι για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεότεροι. Λίγα χρόνια μετά από τον θάνατο του Φλέμινγκ το σπίτι πέρασε στα χέρια του Μπλάκγουελ. Και έκτοτε αναπτύσσεται σε ένα πρότυπο resort που επενδύει στη χαλαρή πολυτέλεια και την ιδιωτικότητα των εκλεκτών καλεσμένων που υποδέχεται.
Πάντως, αν σκοπεύετε να επισκεφτείτε την πατρίδα του γένους των Μάρλεϊ και του Γιουσέιν Μπολτ άμεσα, μάλλον οι εργασίες ανακαίνισης στον θρύλο που δημιούργησε ο Φλέμινγκ μπορεί να σας αποθαρρύνουν – βέβαια η έκπτωση που προσφέρεται λόγω της αναστάτωσης είναι γενναία. Πάντως, κλασικές επιλογές διαμονής μακριά από τα τουριστικά στίφη παραμένουν το θηριώδες σε έκταση (και άπλα) «Half Moon», το καρτ-ποσταλικής κοπής «Tensing Pen» αλλά και το ολοκαίνουργιο «Geejam» που προσφέρει μέχρι και στούντιο ηχογράφησης σε όσους χτυπηθούν άξαφνα και ανελέητα από τη Μούσα της μουσικής που κάποιοι υποστηρίζουν ότι κατοικοεδρεύει στο νησί.
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Gala που κυκλοφορεί με την εφημερίδα ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ.
Ζανζιβάρη: Ο τελευταίος παράδεισος
Φωτογραφίες: GETTY IMAGES / IDEAL IMAGE, AFP / VISUALHELLAS.GR, 123RF.COM
