Ένας νομός που δεν έχει προβληθεί τόσο, αλλά κρύβει σπάνιας φυσικής ομορφιάς τόπους και μια γαστρονομία διαφορετική από την υπόλοιπη Κρήτη. Εδώ το κύμινο δίνει και παίρνει και τα γλυκά είναι αξεπέραστα νόστιμα,ίσως να φταίει η ανατολή του ήλιου που είναι μαγευτική σε αυτή την άκρη της Ελλάδας. Όμορφος τόπος με όμορφους ανθρώπους γλεντζέδες και καλοφαγάδες.
Στην παραλία της Χιόνας, λίγα μόλις χιλιόμετρα από το Βάι, είναι μία ταβέρνα ξακουστή στην Κρήτη για την πιο νόστιμη κακαβιά. Ό,τι λαχανικό χρησιμοποιούν είναι από το μποστάνι τους, ενώ το λάδι από τα λιόδεντρά τους. Η αστακομακαρονάδα τους με ολοζώντανους αστακούς. Όλα μυρίζουν καλοκαίρι σε αυτόν τον τόπο!
Στην παραλία του Κουτσουρά, με το Λιβυκό πέλαγος στα πόδια σου, υπάρχει μία ταβέρνα με δύσκολο όνομα αλλά μοναδικά πιάτα. Χοχλιούς με πλιγούρι, ντολμαδάκια γιαλαντζί και λαδερά της μαμάς. Φρέσκο ψάρι και καλές τιμές. Καλιοτζίνα το λένε το μαγαζί και αν πας μία φορά δεν θα ξεχάσεις ποτέ πια το όνομα του.
Στην έξοδο του φαραγγιού του Χα βρίσκεται το παραδοσιακό χωριό Μοναστηράκι που αξίζει να δεις, αν αποφασίσεις να επισκεφτείς την ενδοχώρα του νομού. Και όσο για το θρύλο του φαραγγιού, αυτός λέει πως στα έγκατα του χάους, στη καρδιά του Χα, είναι θαμμένο ένα ολόχρυσο άρμα, που είναι γεμάτο διαμάντια, που λαμπιρίζουν τόσο πολύ στον ήλιο που θαμπώνεται όποιος το βρει!… Στην ομώνυμη ταβέρνα, λοιπόν, του χωριού θα σε συμβούλευα να παραγγείλεις όλα τα ορεκτικά: αβγά με στάκα, μελιτζανοσαλάτα, λαντουριστό, φάβα παντρεμένη, χοχλιούς μπουμπουριστούς, ομελέτα με χόρτα, ε βάλε και μία με πατάτες και ένα κουνέλι κρασάτο και μία γίγαντες. Επιδόρπιο κανείς; Κάνει μια μυζηθρόπιτα η Σοφία…..άλλο πράγμα!
Επόμενη στάση στο χωριό το Kαπηλειό. Το τσιγαριαστό του κατσικάκι… σκοτώνει! Τσιγαρίδες, σκιουφιχτά μακαρόνια με απάκι, πατάτα τηγανητή και η Κατερίνα με τον Μπάμπη πάντα πρόθυμοι να σε φιλέψουν τα καλούδια τους.
Πάμε τώρα σε ένα χωριό με γαστρονομική κουλτούρα στα γλυκά. Μιλάω βέβαια για το πανέμορφο Καβούσι. Έχω φίλη καρδιακή σε αυτόν τον τόπο την Νεκταρία, που μου σύστησε το ζαχαροπλαστείο Κρητικά Εδέσματα και ξέχασα ποια είμαι, που πάω και για ποιο λόγο υπάρχω. Τα καλύτερα ξεροτήγανα! Πατούδα και αμυγδαλωτά, σταφιδωτά και καλιτσούνια ανεβατά, η Μαρκέλα Κασσωτάκη τιμά την κρητική γαστρονομία από ένα μικρό χωριουδάκι της Κρήτης όσο λίγοι. Ο σύζυγος μελισσοκόμος και όλο το μέλι της χρονιάς το απορροφά στο υπέροχο ζαχαροπλαστείο της.
Λίγο πιο εκεί η ταβέρνα Πανόραμα, όνομα και πράγμα. Δεν θα σου μιλήσω για την καταπληκτική θέα και για τις χιλιάδες φωτογραφίες που έχουν τραβηχτεί εκεί, θα σου μιλήσω για μαγειρέματα σε ξυλόσομπα, οματιές, αρνάκι με ασκολύμπρους, σιτάρι σπασμένο κοκκινιστό με μελιτζάνα, νεράτες μυζηθρόπιτες και ξιγκοπίταρο, ένα πιταράκι από αλεύρι χόντρου πλασμένο με νερό και αρνίσια μπόλια, τηγανισμένο σε άριστο ελαιόλαδο.
Το χωριό του Μόχλου είναι ένα παραδοσιακό ψαροχώρι. Είναι ένα σημείο που τρως πραγματικά “με τα πόδια στο νερό” και πάνω στο κύμα. Τα ταβερνάκια του χωριού προσφέρουν φρέσκο ψάρι και ζεστή φιλοξενία, ό,τι εποχή και να πας. Το δικό μου αγαπημένο είναι τo Μπογάζι, αλλά όπου και να έχω φάει είναι εξαιρετικά.
Στο Οροπέδιο Λασιθίου τώρα. Η αγάπη μου για τα βουνά και τις αυθεντικές τους γεύσεις είναι γνωστή. Στο Τζερμιάδο είναι ο Μανώλης, καφενές-ρακάδικο με μεζέδες ντόπιους και τιμές καφενείου. Για να το βρεις ζήτα το μαγαζί του Μαφία…. έτσι τον γνωρίζουν στο χωριό.
Ένα άλλο χωριό του Οροπεδίου είναι το Ψυχρό. Το Δικταίο Άντρο είναι σε υψόμετρο 1025μ. στις βόρειες πλαγιές του όρους Δίκτη, που δεσπόζει στο οροπέδιο Λασιθίου και σε όλη την ανατολική Κρήτη, κοντά στο χωριό Ψυχρό, από όπου παίρνει και το δεύτερό του όνομα Σπήλαιο του Ψυχρού. Εκεί λοιπόν θα πέσεις πάνω σε ένα από τα αγαπημένα μου στέκια, το Χάλαβρο. Μαγευτική θέα και φαγητό ψημένο στον ξυλόφουρνο. Ό,τι και να δοκιμάσεις εδώ είναι νόστιμο και καλοψημένο. Κάνε μια στάση, θα με θυμηθείς!
Και βέβαια δεν θα μπορούσε να λείπει από τη βόλτα μας η Πλάκα. Με θέα το νησί της Σπιναλόγκας, εδώ τα ταβερνάκια συναγωνίζονται για το φρέσκο ψάρι και τη νοστιμιά. Στον Καπετάν-Νικόλα τα καΐκια της ταβέρνας φέρνουν καθημερινά τις ψαριές από τα δίχτυα κατευθείαν στο πιάτο σου.
Κάθε φορά που τελειώνει ένα άρθρο που αφορά την Κρήτη και τις νοστιμιές της, πάντα μένω με την αίσθηση ότι δεν τα έγραψα όλα. Έχει τόσα μέρη, τόσα ταβερνάκια και καφενέδες, τόσες πλατείες με τραπεζάκια, φαγάδικα σε φαράγγια, σε όρη, επάνω στην άμμο, σε άγρια και ήμερα τοπία… Από το Λασίθι ως τα Χανιά όλη η Κρήτη είναι μια ομορφιά!
Η Εύα Παρακεντάκη είναι food blogger, τηλεοπτική παρουσιάστρια μαγειρικής εκπομπής και μόνιμη κάτοικος Ρεθύμνου.
