Η μπουκαπόρτα ανοίγει και το αχαλίνωτο φως επιτίθεται στα αμέριμνα μάτια μου πριν προλάβω να κατεβάσω τα γυαλιά ηλίου από το κεφάλι. Έτσι είναι το φως στις Κυκλάδες, εκτυφλωτικό. Η βουή του λιμανιού φτάνει στα αυτιά μου μαζί με τη σφυρίχτρα του λιμενικού κι οι λουκουματζήδες μπουκάρουν να πουλήσουν την πραμάτεια τους πριν προλάβω να βγω. “Φτου και βγαίνω” στη Σύρο!
Αριστερά μου το Νεώριο, τα ναυπηγεία, σήμα κατατεθέν του νησιού. Σηκώνω τα μάτια ψηλά προς τους δυο λόφους του νησιού, το Βροντάδο δεξιά με την εκκλησία της Ανάστασης στο κέντρο, η Άνω Σύρος αριστερά με τον Σαν Τζώρτζη καμάρι και κορώνα στο κεφάλι της. Μια ξαφνική ανυπομονησία με πιάνει να τα κάνω όλα μαζί. Να τριγυρίσω λίγο με τα πόδια στην Ερμούπολη, να πάω στην πλατεία ή να περπατήσω στο λιμάνι; Ν’ ανέβω στην Άνω Σύρο ή να πάρω σβάρνα τις παραλίες του νησιού; Από πού να ξεκινήσεις, όμως, που η Σύρος δεν είναι ένα νησί, αλλά τουλάχιστον τρία μαζί ενωμένα πάνω σε ένα βράχο; Γιατί υπάρχει η Σύρος η αρχόντισσα με τα νεοκλασικά της, που κουβαλάει ακόμα το άρωμα των μεγαλείων του παρελθόντος, η ρεμπέτισσα της Άνω Σύρου και του Μάρκου Βαμβακάρη, αλλά και η κυκλαδίτισσα της Απάνω Μεριάς και των παραλιών του νησιού. Δεν λέω χωριά, γιατί αυτή η έννοια δεν υφίσταται στη Σύρο. Οικισμοί εδώ κι εκεί υπάρχουν μόνο, κάποιες φορές ο ένας διαδέχεται τον άλλο, χωρίς πλατεία και καφενείο στο κέντρο του χωριού, όπως συμβαίνει συνήθως.
Λίγη ιστορία για αρχή…
Γεωγραφικά η Σύρος ανήκει στις Κυκλάδες. Προ Καποδίστρια ήταν πρωτεύουσα του νομού, τώρα πλέον πρωτεύουσα της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου. Η Σύρος, εκ πρώτης όψεως, διαφέρει από τα υπόλοιπα κυκλαδονήσια και αιτία είναι η Ερμούπολη με το λιμάνι της -φυσικό, μεγάλο και σίγουρο. Η πόλη, που χτίστηκε γύρω από το φυσικό λιμάνι του νησιού και γνώρισε μεγάλη άνθιση το 1826 μετά την ίδρυση του ελληνικού κράτους και την εγκατάσταση προσφύγων από τη Χίο, τα Ψαρά, την Κρήτη καθώς και τα παράλια της Μικράς Ασίας, πήρε το όνομά της από τον Ερμή τον Κερδώο. Το λιμάνι της τότε έγινε μεγάλο ναυτικό και εμπορικό κέντρο ολόκληρης της Μεσογείου και η πόλη γέμισε με νεοκλασικά δημόσια κτίρια, που σχεδίασαν φημισμένοι αρχιτέκτονες της εποχής, όπως ο Τσίλερ και δρόμους στρωμένους με γρανίτη, όπως συνηθιζόταν στη βόρεια Ευρώπη. Το χρήμα έφτασε στο νησί μαζί με τη βιομηχανική επανάσταση και άρχισε να επενδύεται σε εργοστάσια, αποθήκες, εμπόρια αλλά και σε πολιτισμό. Η Σύρος τότε ζούσε στον πυρετό μιας μεγάλης δόξας, που της άφησαν μεγάλη προίκα το θέατρο Απόλλων, χτισμένο σαν μικρή Σκάλα του Μιλάνο, Βιβλιοθήκη, Πολιτιστικό Κέντρο, ένα Δημαρχείο, που όμοιό του δεν έχει η Ελλάδα όλη, μια τεράστια μαρμαροστρωμένη πλατεία περιτριγυρισμένη από κτίρια με καμάρες, ένα τελωνείο – κόσμημα και ένα λιμεναρχείο που όμοιό του δεν θα βρεις σε άλλο νησί ή λιμάνι ελληνικό, Λύκειο Ελληνίδων, καπετανόσπιτα στην περιοχή του Αγίου Νικολάου, τα γνωστά Βαπόρια, αμέτρητα αρχοντικά μέσα στην πόλη και εξοχικές βίλες στα χωριά.
Λουκουμάκι συριανό και όχι μόνο…
Η Σύρος, όπως μάλλον γνωρίζεις, φημίζεται για τα λουκούμια και τις χαλβαδόπιτές της. Οι βιοτεχνίες λουκουμιών είναι αρκετές στο νησί και την τέχνη την έφεραν μαζί τους Μικρασιάτες τεχνίτες στις αρχές του προ-προηγούμενου αιώνα όταν εγκαταστάθηκαν στο νησί. Του Συκουτρή, του Λειβαδάρα, του Κανακάρη, του Δαλέζιου, του Μαυράκη και του Κορρέ είναι τα πιο γνωστά. Ο τελευταίος μάλιστα φημίζεται για τη χαλβαδόπιτα και τον χειροποίητο χαλβά του. Αν δεν ξέρεις τι είναι η χαλβαδόπιτα, να σου πω πως είναι ένα ιδιότυπο σάντουιτς: δυο δίσκοι όστιας (η θεία κοινωνία των καθολικών) με γέμιση από μαντολάτο και καβουρδισμένα αμύγδαλα. Πίστεψε με, είναι ακόμα πιο νόστιμο από ό,τι ακούγεται. Πρατήρια λουκουμιών βρίσκεις κατά μήκος όλης της παραλίας, στην Πλατεία το υπέροχο πωλητήριο του Συκουρτή αλλά και όλων των καταστημάτων με παραδοσιακά προϊόντα.
Το μαγαζί του Κώστα Πρέκα βρίσκεται μέσα στην κεντρική αγορά και εκεί, εκτός από λουκούμια και χαλβαδόπιτες, μπορείς να προμηθευτείς παραδοσιακά προϊόντα δικής του παραγωγής αλλά και εκλεκτά προϊόντα από όλη την Ελλάδα και την Κύπρο. Τα ζυμαρικά, το λικέρ της Γιαγιάς, οι λιαστές ντομάτες και οι παστελαριές (σύκα ανοιγμένα και ενωμένα ανά δύο με γέμιση σουσαμιού), η κανελάδα, η κάππαρη, τα πατέ κάππαρης και λιαστής ντομάτας, η σάλτσα ντομάτας αλλά και το υπέροχο πέστο μάραθου είναι μόνο μερικά από τα δικά του προϊόντα. Ο Κώστας είναι ένας άνθρωπος με μεράκι που χρόνια τώρα έχει επενδύσει όλο του το ενδιαφέρον στο παραδοσιακό προϊόν και το υπηρετεί με υπομονή κι αγάπη. Τα τελευταία χρόνια ασχολείται και με τις παραδοσιακές καλλιέργειες ελληνικών σπόρων. Πρέπει να δοκιμάσετε το παστέλι του με συριανό μέλι και σουσάμι που καλλιεργούν στην Ορεστιάδα για λογαριασμό του. Εκπληκτικό! Έχει εκδώσει κι ένα ενδιαφέρον βιβλίο με συνταγές (Χίου 4, τηλ. 22810 87556).
Το παραδοσιακό παντοπωλείο Τόπων Γεύσεις του Νίκου Ρούσσου και της Κατερίνας Νομικού, βρίσκεται στην καρδιά του λιμανιού, στρίβοντας από την κεντρική αγορά (τηλ. 22810 80100), άνοιξε πέρσι το Μάη και είναι μια καταπληκτική προσπάθεια δύο νέων παιδιών με αγάπη στο παραδοσιακό προϊόν που έχουν γεμίσει τα ράφια και τα ψυγεία τους με όλα τα καλά από κάθε γωνιά της Ελλάδας.
Μέσα στην αγορά υπάρχουν ακόμα δύο κρεοπωλεία, το Σαλιμπάκι και το Αθηναϊκόν (Χίου 2, τηλ. 22810 88080) από όπου μπορείς να αγοράσεις ντόπια λουκάνικα που φτιάχνουν οι ίδιοι και αρωματίζουν με μάραθο, αλλά και λούτζα ένα άλλο φοβερό αλλαντικό, που στη Σύρο συνηθίζουν να αρταίνουν με κανέλα εκτός των υπόλοιπων μπαχαρικών. Όσο για το φημισμένο συριανό τυρί, το Σαν Μιχάλη, μπορεί το εργοστάσιο του Συνεταιρισμού της Βιοσύρ να έκλεισε, άνοιξε όμως ένα ιδιωτικό τυροκομείο που το παράγει μαζί με μερικά άλλα ακόμη εκλεκτά τυριά, όλα τους από αγελαδινό γάλα. Ο Ζωζεφίνος, όπως λέγεται το τυροκομείο του Στέφανου Βακόνδιου, με το γάλα από τις δικές του αγελάδες και σε συνεργασία με τον πρώην τυροκόμο της Βιοσύρ που γνωρίζει και την αυθεντική συνταγή ξεκίνησε να φτιάχνει Σαν Μιχάλη (το δοκίμασα και είναι εξαιρετικό), Σαν Ζωζέφ, ένα άλλο πικάντικο τυρί επίσης από αγελαδινό γάλα, Τυροβολιά, Γραβιέρα Σύρου, Ανθότυρο, Γρονθοτυράκια, ένα ακόμα φρέσκο, κρεμώδες τυρί, και γιαούρτι (Μάρμαρο Μάννα, τηλ. 2275454, 6936590200).
Η Σύρος έχει πια και το δικό της κρασί, τη Φάμπρικα και το Σαν τα μάραθα. Ζήτησε να το δοκιμάσεις σε όποιο εστιατόριο το βρεις, υπάρχει στα περισσότερα. Αν σου αρέσει όπως σε μένα, τότε αγόρασε το από το Οινοπνευματοπωλείον Κριτσίνη, ένα μαγαζί ονειρεμένο με την πατίνα του χρόνου να το κάνει ακόμη πιο γοητευτικό. Το ξύλινο ρολόι με τον αετό, ο μαρμάρινος σκαλιστός πάγκος, τα παλιά μπουκάλια και τα βραβεία που απέσπασαν κατά καιρούς από διεθνείς εκθέσεις φτιάχνουν ένα μοναδικό σκηνικό. Βλέπεις, ο προπάππος Ευάγγελος Κριτσίνης, χημικός και οινολόγος, έφτιαχνε και εμφιάλωνε από το 1917 δικά του κρασιά, λικέρ και κονιάκ. Ακόμη εμφιαλώνουν τρεις ετικέτες. Το Εύρημα είναι «πάντρεμα» των ποικιλιών Sauvignon Blanc με Βιδιανό (Σταματίου Πρωΐου 30, τηλ. 22810 82353).
Για τις υπογλυκαιμίες προτείνω να περάσεις από το Ζαχαροπλαστείο του Αθυμαρίτη, από όπου συνιστώ να δοκιμάσεις τα μαστιχάκια του. Πρόκειται για πουράκια από φύλλο κρούστας γεμισμένα με αμυγδαλόψιχα αρωματισμένη με μαστίχα και πασπαλισμένα με ζάχαρη άχνη. Για παγωτό να πας στο Daidadi στην παραλία. Ο Ιταλός Danielle Mendri έχει ξεμείνει στο νησί κοντά 20 χρόνια και φτιάχνει καθημερινά κι ολοχρονίς φρέσκο παγωτό εξαιρετικής ποιότητας σε απίθανες γεύσεις (πλατεία Παπάγου, τηλ. 22810 85953).
Εξαιρετικό φρέσκο παγωτό φτιάχνει και το Django στην οδό Χίου. Ο πολιτικός μηχανικός – παγωτατζής – μουσικός και γλυκύτατος Κωνσταντίνος Καρακατσάνης φτιάχνει μόνος του με φρέσκο γάλα τέλεια παγωτά. Δοκίμασε οπωσδήποτε παγωτό λουκούμι, σορμπέ σοκολάτα με τσίλι κι όλα όσα περιέχουν φρέσκα φρούτα (Χίου 19, τηλ. 22810 82801). Ο Κωνσταντίνος φτιάχνει και κάποια γκουρμέ παγωτά μόνο για εστιατόρια: παγωτό ελαιόλαδο, λεμόνι – δεντρολίβανο αλλά και μέλι – άνθη θυμαριάς. Εξαιρετικό ψωμί σε μεγάλη ποικιλία και προζυμένιο, καθώς και ωραία αρτοποιήματα αγοράζεις από τον Ντάνο. (Κεντρικό: Παραλία Φοίνικα, πρατήριο: Βικέλα 13, Ερμούπολη).
Πείνασες στην Ερμούπολη;
Η οδός Κλώνου & Κυπαρισίου Στεφάνου κάποτε ήταν γνωστή μόνο για την Κλινική του Καμπανάρου. Τώρα πια όλος ο δρόμος έχει μετατραπεί σε μια πλατεία που σκεπάζεται και περιτριγυρίζεται από μπουκαμβίλιες και είναι όλη στρωμένη με τραπεζοκαθίσματα. Στο δρόμο με τις μπουκαμβίλιες, λοιπόν, βρίσκονται το Πέτρινο, η Ιθάκη του Αή, το Τσιπουράδικο “Αερικό” και το νεοκαφενείο Κάλλιστον που φτιάχνει και δικά του γλυκά (τηλ. 22810 76511).
Στρίβοντας στην οδό Ροΐδη, θα σκουντουφλήσεις πρώτα στο Jar όπου μπορείς να καθίσεις για καφέ και μια ωραία τάρτα λεμονιού (τηλ. 22810 79225) και μετά στο Αρχονταρίκι της Μαρίτσας για μεσημεριανό ή βραδινό. Η Μαρίτσα μαγειρεύει αιγαιοπελαγίτικη παραδοσιακή κουζίνα με πολλούς μεζέδες και πιάτα με παράξενα ονόματα. Δίπλα ακριβώς το Σύρου Εδέσματα είναι το πρατήριο με τα παραδοσιακά γλυκά κουταλιού και μαρμελάδες, επίσης δικό της. Εδώ μπορείς να αγοράσεις μέχρι γλυκό κουταλιού κάππαρη. Λίγο πιο πέρα κι απ’ την απέναντι πλευρά του δρόμου βρίσκεις τη Νινέτα, απόλυτη βασίλισσα στο μικρό μαγαζί που έχει φτιάξει με τα χεράκια της. Η μουσική του Χατζηδάκι και οι μπουκαμβίλιες στα τραπέζια δεν λείπουν ποτέ. Λεμονάδα με δυόσμο, σουμάδα και βυσσινάδα, τυρόπιτες βαφτισμένες με ονόματα παράξενα, μπουγάτσα, κανταΐφι, ρυζόγαλο, γλυκά του κουταλιού, κρέπα και ομελέτες είναι μόνο μερικά από αυτά που φτιάχνει μόνη της. Συχνά τα σερβίρει και η ίδια. Πέρασε από κει για ένα μακρόσυρτο πρωινό και αφήστε τη να σε περιποιηθεί με τον τρόπο της. Σαν μαμά θα τη νιώσεις, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Γνήσια Ιταλική κουζίνα και κορυφαία πίτσα θα φάτε και στο Amvix (Παραλία Ερμούπολης, 22810-83989) με τους χάλκινους παλιούς άμβυκες στο εσωτερικό του να δίνουν μια όμορφη νοσταλγική νότα στη διακόσμηση. Μια ιδιαίτερη πρόταση για φαγητό και ποτό είναι το Mazi (Λεωτσάκου 2, πλησίον πλατείας Μιαούλη, τηλ.: 2281 088811). Η Υβόννη Χαριτωνίδου κομψή, κοσμοπολίτισσα, λάτρης του καλού φαγητού και κοσμογυρισμένη, αφού έκλεισε τους λογαριασμούς της με τη μόδα και τα περιοδικά, αποφάσισε να ζήσει μια ήσυχη ζωή στη Σύρο με τον σύντροφό της και να φτιάξουν μαζί ένα εστιατόριο, όπου θα μπορείς να κάθεσαι σε ένα πολιτισμένο περιβάλλον, να τρως και να περνάς καλά. Ανηφορίζοντας προς το θέατρο Απόλλων, ακριβώς απέναντι βρίσκεται το εστιατόριο Όνειρο, όνομα και πράμα. Απέξω δεν θα δεις και πολλά, μπες όμως με θάρρος και χωρίς φόβο. Η Ελένη Πάλιαρη με το Λουκά Κολοκοτρώνη έχουν φτιάξει στην κρυφή αυλή τους μια μικρή Εδέμ όπου σερβίρουν και καλό φαγητό. Ελληνική κουζίνα μαγειρεμένη με μια στάλα δημιουργικότητας (πλατεία Θεάτρου, τηλ. 22810 79416).
Συνεχίζοντας να ανεβαίνεις, θα περάσεις την εκκλησία του Αγίου Νικολάου, πολιούχου της Ερμούπολης, που οι ντόπιοι του βάζουν και το επίθετο «ο πλούσιος» λόγω του μεγέθους και χλιδής, αφού χτίστηκε με δωρεές των κάποτε εύπορων Συριανών, που κατοικούσαν στη γειτονιά που είναι γεμάτη με αρχοντικά. Μόλις τον περάσεις, σταμάτα να πάρεις μια ανάσα από τον ανήφορο κι άφησε το βλέμμα σου να ταξιδέψει στη θάλασσα και στα αρχοντικά που βρέχουν τα πόδια τους στο Αιγαίο, στο Φάρο στο απέναντι νησί, στη σχολή εμποροπλοιάρχων, στην Τήνο και τη Μύκονο που αχνοφαίνονται στο βάθος του ορίζοντα. Εδώ βρίσκονται τα Βαπόρια του Γιώργου Κατσούλα. Σταμάτησε για καφέ, ποτό, ένα σνακ ή και φαγητό. Αν αποφασίσεις να κατέβεις κι άλλα σκαλιά, να θυμάσαι πως θα πρέπει να τα ξανανέβεις στην επιστροφή, οπότε με δική σου ευθύνη κατεβαίνεις ως τα Αστέρια, το lounge μπαρ για καφέ και κολύμπι το πρωί, για ποτό και ρομάντζα το βράδυ.
Πάμε πλατεία;
Με θέα στην πλατεία και το Δημαρχείο της Σύρου το “Ελληνικό Καφενείο” είναι ένα νέο φιλικό στέκι, πολύ όμορφα διακοσμημένο που αγαπά την παράδοση και τα ελληνικά προϊόντα και αποτελεί μια νόστιμη πρόταση για όλη τη μέρα από το πρωί για καφέ, για αναψυκτικό, για τις μικρές και τις μεγάλες πείνες και τις λιγουρίτσες για κάτι γλυκό. Ένας έξυπνος κατάλογος συνδυάζει διάφορα παραδοσιακά προϊόντα με απλές παρασκευές της κουζίνας και σερβίρει νόστιμα και ευφάνταστα μεζεδάκια αλλά και χορταστικά πιάτα και σαλάτες. Στο Καφενείο θα βρείτε και διάφορα προϊόντα μικρών Ελλήνων παραγωγών να διατίθενται στη λιανική. (Κων. Καραμανλή & Πλ. Άννας Κουτσοδόντη, τηλ.:22810 89248)
Για λουκουμάδες to die for θα πάτε απένταντι στο καφε-ζαχαροπλαστείο του Στέλλα (όχι της Στέλλας σωστά το έγραψα). Βρίσκεται στο ισόγειο του Δημαρχείου, αριστερά. Πιάστε καρέκλα και τραπεζάκι και ρωτήστε το σερβιτόρο όλο και κάποια ποικιλία φτιάχνουν αν σας έρθει να τσιμπήσετε κάτιτίς με την μπύρα σας.(τηλ.: 2281088301)
Πάμε παραλία;
Έχουμε και λέμε: Στο Λαουτάρι ένα μαγαζί άκρως ερωτεύσιμο, σε ένα ήσυχο στενό πίσω από το λιμάνι. Στην όψη μοιάζει με παραδοσιακό καφενείο. Στην κόψη, όμως, είναι το δημιούργημα δύο νέων παιδιών του Νικόλα και της Μαρίλης, που θέλει να αυτοαποκαλείται “Λαουτάρι Καφρενείο – Τόπος πολιτισμού και κατανάλωσης”. Να το πω και με δικά μου λόγια; Ένα νόστιμο μεζεδοπωλείο που φλερτάρει με το εστιατόριο κι όποτε έχει λόγο κι αφορμή, οργανώνει και μια μουσική βραδιά, πότε με παραδοσιακές μουσικές πότε με πιο σύγχρονες. Εδώ θα βρεις μεζέδες της στεριάς και της θάλασσας για να συνοδεύσουν τη ρακί ή το τσιπουράκι σου, καφέδες και δυο τρία πιάτα ημέρας από τα χεράκια της γλυκύτατης Στεφανίας. Δευτέρα αυστηρώς τα παιδιά ξεκουράζονται (Θερμοπυλών 18, τηλ. 2281079667).
Στη Νησιώτισσα για ουζάκι και θαλασσινούς μεζέδες (πλ. Παπάγου, τηλ. 22810 81436). Στη Συριανή Κουζίνα του Σιλιβάνη για μαγειρευτά και μεζέδες (τηλ. 22810 86015). Στο Περί Τίνος για μεζέδες με δημιουργική διάθεση υπό την καθοδήγηση του σεφ και ιδιοκτήτη Δημήτρη Πλυτά (τηλ. 22810 85000). Στην Ουζοπαγίδα για κλασικούς θαλασσινούς μεζέδες (τηλ. 22810 87749). Στο Βaba για τα πιο άπαιχτα κοκτέιλ του νησιού (τηλ. 6986020279) και στο Barola (22810 87513) του Βαγγέλη Περρή για ποτά κι ωραίες μουσικές.
Πάμε Άνω Σύρο;
Κάνε μου τη χάρη και ανέβεις γύρω στις 7 με 7:30 το απόγευμα με άνετα παπούτσια. Η Απάνω Χώρα, όπως τη λένε οι ντόπιοι, είναι ένας μεσαιωνικός οικισμός που χτίστηκε πάνω σε λόφο, μακριά από τη θάλασσα και το φόβο των πειρατών, με καμάρες, πόρτες και πορτάρες που άνοιγαν κι έκλειναν τον εχθρό απέξω. Αποχαιρέτησε την άνεση του ταξί ή του Ι.Χ. σου κι ετοιμάσου για πολύ σκαλάκι αφού το μεγαλύτερο ίσιωμα φτάνει τα 30 μέτρα και πολλά λέω. Περπάτησε στα στενά με τα σπιτάκια με τις χαμηλές πόρτες και τα μικροσκοπικά παράθυρα. Όλα τους πεντακάθαρα, ασβεστωμένα και περιποιημένα, τυποδεμένα όπως λένε στο νησί, σφιχταγκαλιασμένα το ένα με το άλλο, το ένα να γίνεται συνέχεια του άλλου, η αυλίτσα του ενός να μπαίνει μέσα στην κάμαρα του άλλου, η μπουγάδα του ενός να κρύβει τη θέα του γείτονα. Στην ιδιωτικότητα παίρνουν μηδέν αυτοί οι οικισμοί, αλλά έχουν τόση μαγεία και της Άνω Σύρου θεωρώ πως έχει μοναδική γοητεία. Πέρασε μια βόλτα από το Μουσείο του Μάρκου Βαμβακάρη, βγάλε φωτογραφίες και μετά ανέβα ως το Συριανό Καφεποτείο. Θα αισθανθείς πως πετάς πάνω από το νησί με ελικόπτερο. Έρωτας με την πρώτη ματιά. Είναι το ιδανικό μέρος και η καλύτερη ώρα λίγο πριν τις 8 να πιεις τον καφέ σου περιμένοντας τον ήλιο να δύσει. Μήπως να παραγγείλεις κι ένα κροκ μαντάμ ή έναν ωραίο ντάκο με ένα τσιπουράκι; Το μαγαζί με τη φροντίδα του Βασίλη Δρογγίτη και της Αγγελικής Κοντονή έχει γίνει κούκλα. Το παλιό πιάνο μπορεί να αποχωρίστηκε την ουρά του, τη θέση της όμως την πήρε ο πάγκος του μπαρ. Τι φοβερή ιδέα! (Δομένικου Βεντούρη 7, τηλ. 6936565670). Αν αντέξεις να ανέβεις κι άλλα σκαλάκια θα φτάσεις στην Απανοχωρίτισσα (τηλ. 6971 757873). Αφού έφτασες ως εκεί η στριφογυριστή σιδερένια σκάλα που θα σε πάει στο φοβερό ταρατσάκι είναι το τελευταίο τεστ κόπωσης που θα υποστείς σήμερα. Κάτσε να ξαποστάσεις, να χορτάσεις αεροπλανική θέα και παρήγγειλε κανένα μεζεδάκι για την μπίρα ή το τσιπουράκι σου.
Για περισσότερο φαγητό προτείνω το Τσιπουράδικο 50-50 στην είσοδο ακριβώς της Άνω Σύρου. Η ψητή τους σαρδέλα με τη θεϊκή ρίγανη με έκανε να παραμιλάω ένα βράδυ. Μεζεδοκατάσταση σε έξτρα λαρτζ μερίδες (Καμάρα, τηλ. 22810 76077). Η ιστορική ταβέρνα του Λιλή αφού εκεί έπαιξε κι ο Μάρκος Βαμβακάρης κάποιο φεγγάρι είναι γαντζωμένη θαρρείς στο βράχο -ένα πια με την Άνω Σύρο. Ο παππούς, ο Λιλής, μπορεί να λείπει πια από την ταβέρνα, είναι εκεί όμως ο συνονόματος εγγονός, ο Λεονάρδος.
Αν οδηγώντας προσπεράσεις τον Οικισμό της Άνω Σύρου, θα πάρεις ένα δρόμο στενό, με κάμποσες στροφές, δύσκολες κάποιες φορές αλλά θα βρεθείς σε μια άλλη Σύρο από αυτή της Ερμούπολης και μόνο τότε θα τη νιώσεις γνήσια Κυκλαδίτισσα. Μετά από ένα 15λεπτο περίπου θα βρεθείς στο Σαν Μιχάλη, οπότε τράβα κατευθείαν στο Πλακόστρωτο (τηλ. 697 3980248). Καλύτερα να πιάσεις τραπέζι με θέα πριν το ηλιοβασίλεμα, γιατί εδώ ο ήλιος δύει σε υπερπαραγωγή. Να δοκιμάσεις τους κολοκυθοκεφτέδες τους, τη λιαστή ντομάτα τηγανισμένη με κουρκούτι που σερβίρουν με δροσερό γιαούρτι, τη μελιτζάνα στο πήλινο, το κατσικάκι στη λαδόκολλα, το χοιρινό με το μοσχάρι στη γάστρα, αλλά και το κρασάτο τους χοιρινό με μάραθο.
Για φαγητό στις παραλίες του νησιού
Το Κίνι είναι κατά τη γνώμη μου το πιο όμορφο ψαροχώρι της Σύρου. Γιατί το πιο γκράντε είναι σίγουρα η Ποσειδωνία. Στο Κίνι, λοιπόν, βρίσκεται νομίζω μια από τις καλύτερες ταβέρνες των Κυκλάδων, το Αλλού γι’ Αλλού. Δεν βλέπω την ώρα να γευτώ για μια ακόμη φορά φαγητό της Λίνας Φουρνιστάκη που χρόνο με το χρόνο το βρίσκω καλύτερο. Είναι η ξεχωριστή φροντίδα που έχει το κάθε πιάτο της, το σέρβις των παιδιών που νιώθουν την ταβέρνα σαν το σπίτι τους; Είναι οι πελάτες που με τα χρόνια έγιναν θαμώνες; Δεν ξέρω, νιώθω μια ευτυχία όποτε βρίσκομαι εκεί. Και το ίδιο βλέπω και στα πρόσωπα των ανθρώπων γύρω μου. “Είναι η θετική ενέργεια κι όλη αυτή η αγάπη που έχει συσσωρεύσει αυτός ο χώρος τόσα χρόνια”, μου λέει η Λίνα, “γιατί πάντα ταβέρνα ήταν εδώ και πάντα αγαπημένη. Αυτό πιέζει κι εμάς να δίνουμε τον καλύτερο εαυτό μας”. Τι να πω κι εγώ, Λίνα μου; Αφεντικό είσαι και ξέρεις καλύτερα (τηλ. 22810 71196).
Στο Γαλισσά τώρα σου έχω δύο προτάσεις. Το Ηλιοβασίλεμα του Κώστα Μπουγιούρη είναι ένα καθαρό και φροντισμένο εστιατόριο που βγάζει τραπέζια και στην αμμουδιά. Ανήσυχος μάγειρας ο Κώστας σερβίρει την χωριάτικη ανάποδα, ξεκινώντας από παξιμάδι χαρουπιού και την τελειώνει με συριανά τοματίνια, κορδέλες αγγουριού, φέτα, κρίταμο από τα βράχια και συριανή κάπαρη ντομάτα για να πάρει όλους τους χυμούς της και μαγειρεύει κλασσική ελληνική κουζίνα με μικρές δημιουργικές πινελιές. Στα συν η δροσερή σαλάτα με τα μπαρμπουνοφάσολα, δυόσμο, βασιλικό και ξίγαλο Σητείας, ο Κόκορας με μακαρούνες, το κουνέλι στιφάδο με δεντρολίβανο, η φρέσκια αγκινάρα γεμίζεται με κιμά και σκεπάζεται με μπεσαμέλ από βουβαλινό γάλα και κάθεται πάνω σε καπνιστή κρέμα κολοκυθιού (τηλ. 2281043325). Στο Σάββα ακριβώς δίπλα μαγειρεύει κλασική ελληνική κουζίνα ο Γιώργος Παύλου και ξέρει καλά την κατσαρόλα. Έχουν δικό τους μποστάνι που τους προμηθεύει με φρέσκα σαλατικά και λαχανικά. Δοκίμασε κουνέλι με κάππαρη, δεντρολίβανο και μουστάρδα, καππαροσαλάτα και πίτες ημέρας με χειροποίητο φύλλο (τηλ. 22810 42998).
Το Αχλάδι είναι ένας μικρός κολπίσκος μετά από τη Βάρη με ένα μικρό ξενοδοχείο, ένα λιλιπούτειο λιμανάκι για να δένουν οι βάρκες και μια ταβέρνα που θυμάμαι από παιδί. Έχει περάσει από διάφορες φάσεις αυτό το ταβερνάκι, η φετινή είναι η πιο καλή του. Η Μαρία Πέτρου έχει κάνει φοβερή δουλειά με το χώρο, τον έκανε -άσπρο σαν περιστέρι- και η Ιωάννα η μαγείρισσα δίνει τον καλύτερο εαυτό της με νόστιμους θαλασσινούς μεζέδες και πιάτα, αλλά και κάποια της στεριάς. Το μπαράκι του το πρωί σε ξεδιψάει με αναψυκτικά και καφέδες αλλά το βράδυ σερβίρει ποτά και μοδάτα κοκτέηλ.
Στην Αμπέλα, τον μικρό κόλπο με τη χαριτωμένη παραλιούλα, άνοιξε τα τελευταία χρόνια μια ταβέρνα με το ίδιο όνομα. Καφέδες και σάντουιτς από το πρωί για την παραλία. Στα πιάτα ημέρας τη μέρα που πέρασα έπαιζαν κολοκυθοκεφτέδες, πίτα με κανταΐφι, τουρλού, χοιρινό κελαηδί, σοφρίτο και κρασομεζές με χταπόδι. Επίσης, φρέσκα ψάρια που χρεώνονται με το κιλό. Στο Φοίνικα σου έχω δύο προτάσεις: τον Κακό Μπελά ένα μεζοδοπωλείο με πολύ λογικές τιμές στο δρόμο πριν βγεις στην παραλία: κεφτεδάκια, πατατούλες, πανσέτες, ωραία τηγανητά και σαλάτες (τηλ. 6980 694959) και το Αρχονταρίκι Θάλασσα, μια υπερπαραγωγή πάνω στην παραλία, ένα πανέμορφο μαγαζί για φαγητό ή ποτό.
