H Ιωάννα Κύπριου, Nutrition, Health & Wellness Coach, αναλύει για το Cantina το πως η στάση μας απέναντι στο φαγητό μπορεί να έχει ουσιαστική επίδραση στις αλληλεπιδράσεις με τους γύρω μας.
Πολύπλοκες σχέσεις με το φαγητό
Θέλοντας και μη, ο τρόπος που σχετιζόμαστε με τους ανθρώπους γύρω μας συχνά καθρεφτίζεται και επηρεάζει τη σχέση μας με το φαγητό. Αντίστοιχα, η στάση μας απέναντι στο φαγητό μπορεί να έχει ουσιαστική επίδραση στις αλληλεπιδράσεις με τους γύρω μας. Το φαγητό είναι κάτι πολύ περισσότερο από καύσιμο και απλή θρέψη. Τρώμε για πολλούς λόγους που ξεπερνούν την ανάγκη για επιβίωση. Κάποιοι από αυτούς τους λόγους είναι θετικοί και ευεργετικοί, ενώ άλλοι λιγότερο. Για παράδειγμα μερικοί από εμάς αναζητούν την άνεση, την παρηγοριά και την σωματική ευχαρίστηση που δεν λαμβάνουν από τις σχέσεις τους. Άλλοι προσπαθούμε να προστατεύσουμε τους εαυτούς μας μέσω του φαγητού ή, αντιστρόφως, μέσω της αποχής από αυτό. Κάποιοι από εμάς «γεμίζουμε» τον εαυτό μας με φαγητό για να βοηθήσουμε να καταπνίξουμε τα συναισθήματά που δυσκολευόμαστε να διαχειριστούμε.
Το φαγητό μπορεί επίσης να λειτουργεί ως απόσπαση προσοχής από συγκρούσεις ή να πάρει τη θέση της αυτοέκφρασης και της άμεσης αντιπαράθεσης. Αναμφίβολα, αυτές οι εξηγήσεις δεν ισχύουν σε κάθε περίπτωση. Δεν αποτελεί κάθε παράλογη διατροφική επιλογή αιτία ανησυχίας. Όταν όμως αυτές οι επιλογές γίνονται συχνές και επαναλαμβανόμενες, θα μπορούσε να είναι ένδειξη ότι ένα άλλο, βαθύτερο πρόβλημα παραμένει ανεπίλυτο. Αν οι ανεπιθύμητες επιλογές γύρω από το φαγητό δυσχεραίνουν τη ζωή σας και καθιστούν τα επιτεύγματα απρόσιτα, ίσως είναι σκόπιμο να αναζητήσετε και να εξετάσετε βαθύτερα για μια υποκείμενη αιτία.
Το αντίκτυπο που έχουν οι σχέσεις μας με τους άλλους στη διατροφή μας
Οι άνθρωποι είναι δημιουργοί μιμητικών συμπεριφορών. Με άλλα λόγια, υιοθετούμε υποσυνείδητα τις συμπεριφορές των ατόμων γύρω μας και επιδιώκουμε την αποδοχή τους, ιδίως εκείνων που αγαπάμε. Αυτά τα μοτίβα αντικατοπτρίζονται συχνά και στις διατροφικές μας συνήθειες. Ας εξετάσουμε μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα:
Ο ρόλος του παρόχου
Φροντίζετε την οικογένειά σας και επιδιώκετε την αποδοχή και την ευχαρίστησή τους. Πιστεύετε ότι το φαγητό είναι έκφραση αγάπης, οπότε μαγειρεύετε ό,τι απολαμβάνουν και συμμετέχετε με ενθουσιασμό. Ωστόσο, αυτό που είναι κατάλληλο για εκείνους μπορεί να μην εξυπηρετεί τις ανάγκες του σώματός σας, τον τρόπο ζωής σας και τους προσωπικούς σας στόχους.
Οι πιέσεις του περιβάλλοντος
«Έλα πάρε μόνο μια μπουκιά! Είσαι πάντα σε κάποια δίαιτα!» Οι άλλοι συχνά μας ενθαρρύνουν να φάμε περισσότερο ή διαφορετικά από ό,τι θα προτιμούσαμε. Η κοινωνική πίεση μπορεί να είναι ισχυρή, καθιστώντας δύσκολο να διαχωρίσουμε τις δικές μας ανάγκες από τις προσδοκίες των γύρω μας και να παραμείνουμε προσηλωμένοι στους στόχους μας.
Η ασυμφωνία
Μοιράζεστε τα γεύματά σας και υιοθετείτε τις διατροφικές συνήθειες του συντρόφου σας. Εκείνος παραμένει αδύνατος και δραστήριος, αλλά εσείς, με διαφορετική γενετική προδιάθεση και τρόπο ζωής, αρχίζετε να παρατηρείτε αλλαγές στο σώμα σας. Παρόλο που οι διατροφικές σας συνήθειες έχουν συγχωνευτεί, τα γονίδιά σας, οι ανάγκες και η δραστηριότητά σας παραμένουν διαφορετικές.
Η κοινωνική απόλαυση του φαγητού
Είναι συνηθισμένο και ευχάριστο να συνδεόμαστε με φίλους μέσω ενός καφέ, ενός γλυκού, με ποτά και ορεκτικά. Αυτές οι στιγμές κοινωνικοποίησης αποτελούν βασικό κομμάτι της ζωής. Παρ’ όλ’ αυτά, μπορεί να είναι πρόκληση να διατηρήσουμε την εστίασή μας στους μακροπρόθεσμους στόχους μας και να μην υποκύψουμε σε παρορμητικές επιλογές φαγητού. Σε αυτές τις περιστάσεις, καλούμαστε να αποφασίσουμε πόσο πρόθυμοι είμαστε να θυσιάσουμε μέρος των στόχων μας για μια πρόσκαιρη απόλαυση. Η επιλογή είναι δική μας, και αν είναι συνειδητή, μπορεί να μας αφήσει με ένα αίσθημα αυτοπεποίθησης και ικανοποίησης.
Δοκιμάστε μια μικρή προσαρμογή στη σχέση σας
Μπορεί να είναι συντριπτικό να προσπαθείτε να διαχειριστείτε όλες τις σχέσεις σας ταυτόχρονα. Αν υποψιάζεστε ότι οι σχέσεις σας συχνά συμβάλλουν σε ανεπιθύμητες επιλογές φαγητού, ξεκινήστε με μικρά βήματα. Αρχικά εστιάσετε σε μία σχέση! Ίσως αυτή να είναι η σχέση που μοιάζει πιο εύκολη να αντιμετωπιστεί ή εκείνη που φαίνεται να δημιουργεί τα μεγαλύτερα εμπόδια στην επίτευξη των στόχων σας.
Σκεπτόμενοι αυτή τη συγκεκριμένη σχέση, θα μπορούσατε:
– Να προτείνετε και να εμπλουτίσετε τους τρόπους συνάντησης. Όπως για έναν περίπατο αντί για ποτό;
– Να ζητήσετε βοήθεια.
– Να κάνετε το δύσκολο έργο μιας συζήτησης αντί να καλύπτετε τα συναισθήματά σας μέσω των επιλογών φαγητού;
– Να πείτε «όχι» στην πίεση και στους ανθρώπους που σας προτρέπουν να φάτε;
– Να αγνοήσετε πειράγματα ή υποτιμητικά σχόλια σχετικά με τους στόχους σας και το σώμα σας, ή να εκφράσετε στο άτομο ότι αυτά τα σχόλια σας προκαλούν ενόχληση και σας πληγώνουν.
Ακόμα και η πιο εύκολη από αυτές τις προτάσεις μπορεί να φαντάζει δύσκολη στην αρχή. Κάθε όμως μικρό βήμα που κάνετε προς τη σωστή κατεύθυνση θα προστίθεται σταδιακά με τον χρόνο, οδηγώντας τελικά σε ουσιαστικά και θετικά αποτελέσματα. Συχνά, βέβαια το πρόβλημα δεν βρίσκεται τόσο στο “τι” τρώμε, αλλά στο “πόσο” καταναλώνουμε. Η υπερβολική πίεση και απαίτηση να τα κάνουμε όλα τέλεια, να μην δοκιμάσουμε και να μην απολαύσουμε τίποτα από αυτά που προσφέρονται, μπορεί τελικά να είναι η πραγματική πηγή του προβλήματος. Αυτή η αυστηρότητα είναι που μας οδηγεί σε συναισθηματική επιβάρυνση, η οποία συχνά καταλήγει σε υπερβολές και παρορμητικές επιλογές. Προσπαθήστε να είστε ειλικρινείς πρώτα με τον εαυτό σας και στη συνέχεια με τους γύρω σας, ώστε να διερευνήσετε τη βαθύτερη αιτία που επηρεάζει τις διατροφικές σας επιλογές. Η αυτογνωσία είναι το πρώτο βήμα για την κατανόηση και την αλλαγή αυτών των συνηθειών.
