Γνωστά από τη Μινωική εποχή ως διπυρίτης άρτος, τα κρητικά παξιμάδια είναι από τα πιο αγαπημένα παραδοσιακά ελληνικά προϊόντα, η διατροφική αξία των οποίων έχει αναγνωρισθεί εδώ και χρόνια. Ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του ’50, ο Δρ Άνσελ Κις με την «Έρευνα των Επτά Χωρών» είχε ανακηρύξει την κρητική διατροφή με τα παξιμάδια και το λιγοστό τυρί και κρέας μια από τις πιο υγιεινές στον κόσμο.
Τα παξιμάδια συνεχίζουν να αποτελούν μέχρι σήμερα το σήμα κατατεθέν της ελληνικής διατροφής και διεκδικούν μια θέση στο καθημερινό μας τραπέζι, ενώ παράλληλα αποτελούν και γαστρονομική πρόκληση για τους σεφ παγκοσμίως. Αναζητώντας τα, ωστόσο, στο σούπερ μάρκετ, θα δούμε ότι τα παξιμάδια που κυκλοφορούν είναι πολλά. Τα βασικά, όμως, είναι τρία και καθορίζονται με βάση τις πρώτες ύλες παρασκευής τους: Τα κρίθινα, τα σταρένια και τα χαρουπένια.
Κρίθινα
Τα κρίθινα παξιμάδια είναι εξαιρετικά θρεπτικά, καθώς περιέχουν βιταμίνες του συμπλέγματος Β, με κυριότερες το φυλλικό οξύ και τη βιταμίνη Β6, φυτικές ίνες, μαγνήσιο, φώσφορο και αντιοξειδωτικά. Περιέχουν επίσης πυρίτιο, το οποίο συμβάλλει στην ανάπλαση και προστασία των οστών μας και χρώμιο, το οποίο αποτελεί στη ρύθμιση των επιπέδων του σακχάρου στο αίμα.
Σταρένια
Περιέχουν πρωτεΐνες και αμινοξέα με κυριότερη την τρυπτοφάνη, η οποία είναι ιδιαίτερα σημαντική για την ανάπτυξη των παιδιών και των εφήβων. Αποτελούν επίσης σπουδαίες πηγές βιταμιμών του συμπλέγματος Β, φυτικών ινών, μαγνησίου και μαγγανίου.
Χαρουπένια
Στην Ελλάδα των νεότερων χρόνων, το χαρούπι αποτέλεσε μια από τις βασικότερες πηγές διατροφής κατά την περίοδο της Kατοχής. Και όχι άδικα αφού είναι γνωστό για τις αντιοξειδωτικές του ιδιότητες καθώς και την περιεκτικότητά του σε βιταμίνες Α, Β, D και ιχνοστοιχεία, γεγονός που καθιστά τα παξιμάδια που το περιέχουν ιδανικά για όσους πάσχουν από ασθένειες των οστών. Η δε μακροπρόθεσμη κατανάλωση προϊόντων με χαρούπι, σύμφωνα με μελέτες, μειώνει αποτελεσματικά τα επίπεδα χοληστερόλης στον ανθρώπινο οργανισμό, σε συνδυασμό πάντα με ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο.
Η χρήση τους στην κουζίνα
Η σπουδαία διατροφική αξία των παξιμαδιών δεν είναι ο μόνος λόγος που αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ελληνικής διατροφής. Τα παξιμάδια είναι εξαιρετικά ευέλικτα, καθώς μπορούμε να τα απολαύσουμε όλες τις ώρες της ημέρας και να δημιουργήσουμε από τις πιο απλές μέχρι τις πιο περίπλοκες και εντυπωσιακές συνταγές!
Τα σταρένια παξιμάδια, για παράδειγμα, αποτελούν το ιδανικό πρωινό, σε συνδυασμό με μια φέτα γαλοπούλα και ανθότυρο ή με ένα αβγό. Η περιεκτικότητά τους σε υδατάνθρακες, φυτικές ίνες και βιταμίνες χαρίζει ενέργεια, βοηθά στην καλύτερη λειτουργία του εντέρου και προετοιμάζει τον οργανισμό για τη σωματική και νοητική εργασία που θα αντιμετωπίσει κατά τη διάρκεια της μέρας.
Τα κρίθινα, από την άλλη, εάν τα σπάσεις, αποτελούν την πιο νόστιμη και υγιεινή εναλλακτική για κρουτόν στη σαλάτα, αλλά και τη σούπα. Με αυτό το παξιμάδι μπορείς να φτιάξεις όμως και τον πιο νόστιμο ντάκο με ντοματούλα, φέτα, λαδάκι και ρίγανη για ένα ελαφρύ και χορταστικό γεύμα.
Εάν πάλι είσαι γλυκατζής ή δεινός ζαχαροπλάστης, τα χαρουπένια παξιμάδια θα πρέπει να βρίσκονται πάντα στο ντουλάπι της κουζίνας σου. Και αυτό γιατί είναι ιδανικά ως ένα υγιεινό γλυκό σνακ μαζί με λίγο γιαούρτι και μέλι, ενώ μπορούν να αντικαταστήσουν και το μπισκότο σε διάφορα γλυκά, όπως ο κορμός σοκολάτας και το τσιζκέικ.
