Η Κουλούρα της Λαμπρής (Λαμπρόψωμο ή Λαμπροκουλούρα) σύμφωνα με την παράδοση ζυμώνεται τη Μεγάλη Πέμπτη, στολίζεται με ένα κόκκινο αυγό, μοιράζεται το βράδυ της Ανάστασης και συμβολίζει τον κύκλο της ζωής. Είναι κάτι ανάμεσα σε ψωμί και τσουρέκι.
Μυστικά
Το σχήμα
Οι Λαμπροκουλούρες έχουν συνήθως μια τρύπα στη μέση. Για να μπορέσετε να την πετύχετε και να μην κλείσει κατά τη διαδικασία του φουσκώματος, μπορείτε να βάλετε ένα μικρό γυάλινο μπολ που το έχετε όμως πρώτα λαδώσει ώστε να μην κολλήσει η ζύμη πάνω του.
Στόλισμα
Αν αποφασίσετε να διακοσμήσετε την κουλούρα σας με τέσσερα αυγά, στις άκρες του σταυρού, με ένα ψαλίδι θα κάνετε μια εγκοπή στο σημείο που θέλετε να τοποθετήσετε τα αυγά και θα τα στερεώσετε με ένα κορδονάκι από ζυμάρι ώστε να μείνουν στη θέση τους κατά το φούσκωμα αλλά και το ψήσιμο.
Το προζύμι
Παραδοσιακά η Λαμπροκουλούρα ή το Λαμπρόψωμο φτιάχνεται με προζύμι. Η προετοιμασία της ξεκινούσε τη Μεγάλη Τρίτη, όταν οι νοικοκυρές αναπιάναν το προζύμι και το άφηναν μέχρι τη Μεγάλη Πέμπτη για να δυναμώσει και να πάρει όγκο. Βέβαια, πλέον αυτή τη χρονοβόρα διαδικασία μπορούμε να την παραβλέψουμε χρησιμοποιώντας φρέσκια ή νωπή μαγιά αντί για προζύμι.
Τα ζυμώματα
Δεν είναι ένα το ζύμωμα που γίνεται αλλά πολλά γι’ αυτό η συνταγή απαιτεί χρόνο. Στην πρώτη φάση ανακατεύουμε όλα τα υλικά και σχηματίζουμε το ζυμάρι το οποίο και αφήνουμε καλυμμένο σε ζεστό σημείο για να διπλασιαστεί. Στη συνέχεια το ξαναζυμώνουμε και το αφήνουμε σκεπασμένο ξανά να φουσκώσει. Στο τρίτο ζύμωμα είναι που χωρίζουμε τη ζύμη για να φτιάξουμε τα κορδόνια, τα οποία θα πλέξουμε για να δώσουμε τη χαρακτηριστική κυκλική μορφή, αλλά και για να σχηματίσουμε τον σταυρό. Τέλος, το αφήνουμε ξανά σε ζεστό σημείο να φουσκώσει.
Η συνταγή
1 ώρα και 40′ και 40′ αναμονή | Εύκολο | Συνταγή για 4 άτομα
Συνταγή: Εύα Μονοχάρη
Υλικά
120 ml γάλα, χλιαρό
5 γρ. μαγιά στιγμής ή 10 μαγιά νωπή
3 κουτ. γλυκού ζάχαρη
350 γρ. αλεύρι δυνατό (για τσουρέκια)
1 κουτ. γλυκού αλάτι
¼ κουτ. γλυκού μαχλέπι, τριμμένο
¼ κουτ. γλυκού μοσχοκάρυδο, τριμμένο
¼ κουτ. γλυκού μαστίχα, τριμμένη
1 μεγάλο αυγό
120 γρ. βούτυρο, λιωμένο
Για το ψήσιμο
1 κρόκο αυγού ή ένα ασπράδι
αλάτι χοντρό
αμύγδαλο φιλέ
Διαδικασία
Σε ένα μπολ βάζουμε το γάλα, διαλύουμε τη μαγιά και τη ζάχαρη και αφήνουμε σε ζεστό σημείο για 15′ μέχρι να ενεργοποιηθεί η μαγιά. Στον κάδο του μίξερ κοσκινίζουμε το αλεύρι και το αλάτι. Προσθέτουμε το μείγμα μαγιάς, τα μπαχαρικά, το αυγό και το λιωμένο βούτυρο, ζυμώνουμε περίπου 5′, μέχρι να πάρουμε μια αφράτη, ελαστική και μαλακή ζύμη. Τοποθετούμε τη ζύμη σε ευρύχωρο λαδωμένο μπολ, σκεπάζουμε και την αφήνουμε σε ζεστό σημείο για 40΄, μέχρι να διπλασιαστεί σε όγκο.
Χωρίζουμε τη ζύμη σε 4 ίσια ζυμαράκια, πλάθουμε σε μπαστουνάκια και κάνουμε μια πλεξούδα 2 ζυμαράκια μαζί, τα στρίβουμε και τους δίνουμε στρογγυλό σχήμα. Τοποθετούμε σε δίσκο ψησίματος όπου έχουμε στρώσει αντικολλητικό χαρτί και τα αφήνουμε σε ζεστό σημείο για 30′. Αλείφουμε με ασπράδι αν θέλουμε να έχουν ανοιχτό χρώμα, ενώ για έντονο χρώμα αλείφουμε με κρόκο αυγού.
Πασπαλίζουμε με χοντρό αλάτι ή φιλέ αμυγδάλου και ψήνουμε στους 175°C για 40΄ σε προθερμασμένο φούρνο, στις αντιστάσεις και στη χαμηλή θέση του φούρνου. Μόλις κρυώσει το ψωμί, το διατηρούμε τυλιγμένο με μεβράνη για να παραμείνει αφράτο.
Και μία αλμυρή παραλλαγή
Υλικά
1 κιλό σκληρό κίτρινο αλεύρι
650 ml χλιαρό νερό
20 γρ. νωπή μαγιά
10 γρ. αλάτι
2 κουτ. σούπας ε.π. ελαιόλαδο
σουσάμι για πασπάλισμα
Διαδικασία
Σε ένα μπολ ρίχνουμε λίγο χλιαρό νερό και διαλύουμε την μαγιά και την αφήνουμε στην άκρη. Στον κάδο του μίξερ κοσκινίζουμε το αλεύρι και το αλάτι. Προσθέτουμε το μείγμα της μαγιάς και ξεκινάμε το ζύμωμα με τον γάντζο.
Ρίχνουμε σιγά σιγά και το υπόλοιπο νερό και συνεχίζουμε το ζύμωμα μέχρι να πάρουμε μια αφράτη, μαλακή ζύμη. Μεταφέρουμε σε ένα λαδωμένο μπολ τη ζύμη μας, την σκεπάζουμε με μια πετσέτα και την αφήνουμε για περίπου μια ώρα μέχρι να διπλασιαστεί.
Ξεχωρίζουμε από την ζύμη μας δύο μικρά μπαλάκια και με την υπόλοιπη φτιάχνουμε ένα πλακέ καρβελάκι. Πλάθουμε τα μπαλάκια της ζύμη σε κορδόνια και σχηματίζουν έναν σταυρό. Βρέχουμε με λίγο νερό και πασπαλίζουμε με το σουσάμι.
Τέλος, στο κέντρο του σταυρού τοποθετούμε και ένα κόκκινο αυγό. Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 180°C για 50 περίπου λεπτά.
Τα «ναι»…
Ο γλυκάνισος είναι ένα μπαχαρικό που ταιριάζει στη λαμπροκουλούρα και μπορείτε να προσθέσετε λίγους σπόρους.
Αν θέλετε η κουλούρα σας να έχει μια διχρωμία, αλείψτε τη στρογγυλή περιφέρεια με το ασπράδι ενός αυγού και τον σταυρό με τον κρόκο.
Βυθίζουμε το κόκκινο αυγό μέχρι τη μέση του, γιατί όταν φουσκώσει η ζύμη, θα ανέβει επάνω.
…και τα «όχι»
Δεν χρειάζεται να προσθέσετε αλεύρι κατά τη διάρκεια του δεύτερου ή τρίτου ζυμώματος.
Μη βάλετε τη ζύμη σας να φουσκώσει μέσα σε προθερμασμένο φούρνο γιατί έτσι θα απενεργοποιήσετε τη μαγιά.
Κανέλα, μπαχάρι, γαρίφαλο και άλλα ζεστά μπαχαρικά δεν ταιριάζουν σε αυτό το γλυκό ψωμί.
Styling: Κ.Λυκουρέση | Food Styling: Μάκης Γεωργιάδης | Φωτογραφίες: Lambros Mentzos Photography
Διαβάστε επίσης:
Πασχαλινό ημερολόγιο 2025: Έθιμα και παραδόσεις της Κυριακής του Πάσχα
Τούρτα Χανίων: Mία διαφορετική πασχαλινή πίτα
Το τέλειο αρνάκι γεμιστό για το τραπέζι της Λαμπρής
Μελόπιτα Μυκόνου: Η παραδοσιακή συνταγή βήμα – βήμα
