Με εντυπωσιακό χρώμα και ντελικάτο άρωμα, τα άγρια βατόμουρα ή σμέουρα, όπως λέγονται στη γλώσσα μας, υπερέχουν γευστικά από τα εισαγόμενα φραμπουάζ. Όπου τα βρείτε, μη χάσετε την ευκαιρία, τιμήστε τα!
“Αυτά τα κόκκινα πάνω στην τάρτα τι είναι;” ρωτώ, κάνοντας τον ανήξερο τους ζαχαροπλάστες που φιλοδοξούν απ’ ό,τι λένε να εκπαιδεύσουν τον ουρανίσκο μας σε νέες απολαύσεις. «Αυτά, κύριε, είναι φραμπουάζ», «Ελληνικά;», «Όχι, δεν υπάρχουν εδώ, απ’ έξω έρχονται». Λάθος κάνετε λέω, αλλά από μέσα μου, γιατί δεν μ’ αρέσει να κάνω τον ξύπνιο. Ελάχιστοι γνωρίζουν ότι στα ελληνικά οι καρποί αυτοί λέγονται σμέουρα και καλλιεργούνται και στη χώρα μας εδώ και αρκετά χρόνια, με σπουδαία αποτελέσματα, ειδικά αν εξετάσουμε το προϊόν από πλευράς εμφάνισης και οικονομικής απόδοσης, ίσως και σε σχέση και με τη γεύση του σε σχέση με το μάλλον άνοστο εισαγόμενο. Γιατί όποιος μάζεψε έστω και μια φορά άγρια βατόμουρα από δύσβατους ελληνικούς λόγγους ξέρει καλά ότι τα βάτσινα (το άλλο όνομά τους) «σβήνουν» με το άρωμα και τη νοστιμιά τους το φραμπουάζ της οργανωμένης φυτείας που μεγάλωσε γρήγορα με τακτική άρδευση και θέριεψε από τις άγριες λιπάνσεις.
«Και τότε γιατί δεν τα βρίσκουμε στην αγορά εύκολα;» ίσως να αναρωτηθείτε. Όχι μόνο γιατί η τιμή τους θα ήταν απαγορευτική (λόγω της δύσκολης συλλογής τους) αλλά και επειδή λόγω του ντελικάτου χαρακτήρα τους, χάνεται γρήγορα η φρεσκάδα τους. Ακόμη και στο ψυγείο δεν κρατάνε πάνω από μια-δυο μέρες, γι’ αυτό πρέπει να αποφασίσουμε τι θα τα κάνουμε την ώρα που τρυπώνουμε μέσα στα βάτα (πολύ νωρίς το πρωί κατά προτίμηση), αψηφώντας τα μυριάδες αγκάθια τους, για να γεμίσουμε το καλαθάκι μας.
Αν το καλαθάκι μας είναι μικρό, θα τα φάμε νωπά, σκέτα ή με λίγη ζάχαρη, ενώ μπορούμε να τα απολαύσουμε με γιαούρτι, παγωτό κρέμα ή ανθότυρο. Αν πάλι βρεθήκαμε σε τόπο που ευνοεί το βατόμουρο ή απλώς προμηθευτήκαμε τους ήμερους καρπούς, ας τους βάλουμε σε τούρτες ή σαν γαρνιτούρα σε τάρτες. Αν πάλι η ποσότητα που διαθέτουμε είναι πραγματικά μεγάλη, μια εύκολη λύση είναι να καταψύξουμε τα βατόμουρα ώστε να μη μας λείψουν μέσα στο χειμώνα. Επίσης μπορούν να γίνουν μαρμελάδα, σιρόπι, ξίδι και λικέρ, διατηρώντας για πολύ καιρό την αρωματική σαγήνη του βατόμουρου…
Το χειμώνα στα ορεινά της χώρας, δεν δυσκολεύεται κανείς να εντοπίσει και το θάμνο της τσαπουρνιάς (Prunus spinosa) που είναι κατάφορτος με σφαιρικούς, σκουρογάλανους καρπούς. Πρέπει βέβαια να ωριμάσουν εντελώς και να γλυκάνει η στυφάδα τους πριν φαγωθούν. Ακόμη και άγουροι πάντως είναι εξόχως αρωματικοί και χρησιμοποιούνται έτσι για να δώσουν γεύση (αλλά και γοητευτικό μπλε χρώμα) σε λικέρ και κρασιά. Στην κεντρική Ευρώπη, η οποία ως γνωστόν αγαπά την ξινή γεύση στο φαγητό, τους συντηρούν στο ξίδι για να έχουν απόθεμα όλο το χρόνο ή τους μετατρέπουν, όταν είναι ακόμη νωποί, σε σάλτσες, μαρμελάδες και κομπόστες.
Ένα άλλο σπουδαίο δασικό φρούτο της χώρας μας είναι το μύρτιλο, ο καλοκαιρινός καρπός ενός χαμηλού θάμνου (Vaccinium myrtillus). Καλλιεργείται στην περιοχή της Δράμας, παραμένει όμως σχεδόν άγνωστος, όχι πάντως για πολύ, καθώς το μέλλον του διαγράφεται λαμπρό. Υπέρ αυτής της πρόβλεψης δεν συνηγορεί μόνο το γεγονός ότι έχει μυριάδες πιστούς στη Δύση, που καταναλώνουν μανιωδώς κάθε παρασκεύασμα που τον περιέχει, αλλά και η αντιοξειδωτική δράση του. Όταν διαδοθεί πως η κατανάλωσή του ενισχύει την άμυνά μας ενάντια στη γήρανση και τις εκφυλιστικές ασθένειες, είναι βέβαιο ότι η παγκόσμια ζήτησή του θα αυξηθεί εντυπωσιακά!
