H “βασίλισσα των αρωμάτων” βανίλια αγαπήθηκε για το χαρακτηριστικό άρωμα των καρπών της γι’ αυτό ζαχαροπλαστική, μαγειρική, αρτοποιία, αρωματοποιία και όχι μόνο, υποκλίνονται στη γλυκιά γοητεία της…
Βανίλια, το “θαυματουργό φασόλι”
Το όνομά της προέρχεται από την ισπανική λέξη “vainilla”, δηλαδή “μικρό φασόλι”, ο λεπτοκαμωμένος λοβός της μοιάζει με πράσινο φασόλι και από αυτόν προέρχονται μετά από εκτενή επεξεργασία τα μικρά μαύρα σποράκια με το μεθυστικό και γεμάτο ένταση άρωμα.
Η βανίλια είναι ο καρπός του ομώνυμου φυτού το οποίο ανήκει στην οικογένεια των ορχιδέων. Υπάρχουν περισσότερα από 90 είδη βανίλιας αλλά η πιο γνωστή και εμπορικά εκμεταλλεύσιμη είναι η ποικιλία “vanilla planifolia” η οποία περιέχει και τις μεγαλύτερες ποσότητες αιθέριου ελαίου. Είναι φυτό αναρριχώμενο και πολυετές. Ο καρπός της για να αναπτυχθεί πλήρως χρειάζεται 4-6 εβδομάδες ενώ η διαδικασία ωρίμανσής του μπορεί να διαρκέσει έως και 9 μήνες.
Η βανίλια για να φτάσει στην τελική μορφή της, έτοιμη για χρήση, απαιτεί αρκετό χρόνο αφού η διαδικασία μέχρι στο στάδιο επεξεργασίας της αλλά και η ίδια η επεξεργασία είναι υπόθεση περίπλοκη. Αυτό δικαιολογεί και την υψηλή τιμή της… Οι δε καρποί της, συλλέγονται πριν ακόμα ωριμάσουν, βρέχονται, αποξηραίνονται στον ήλιο για μερικές εβδομάδες και σταδιακά αποκτούν τα τελικά οργανοληπτικά συστατικά τους• το σκούρο χρώμα, την ελαιώδη υφή και το έντονο άρωμα το οποίο είναι διακριτό μετά την επεξεργασία. Ο καρπός της βανίλιας όταν είναι φρέσκος, δεν έχει ακόμα άρωμα.
Λίγη ιστορία
Οι γηγενείς ινδιάνικες φυλές της κοιλάδας του κόλπου του Μεξικού, φαίνεται ότι ήταν από τους πρώτους που γνώριζαν τη βανίλια και ενώ άλλες φυλές παρείχαν στους κατακτητές Αζτέκους σιτάρι και χρυσό, εκείνοι παρείχαν καρπούς βανίλια. Τον περιζήτητο καρπό εκτίμησαν και οι Ισπανοί κατακτητές που στην πατρίδα τους τον συνδύασαν με κακάο και μπαχαρικά, φτιάχνοντας ένα ευχάριστο ποτό που προόρισαν για τους πλούσιους της εποχής. Το ταξίδι της βανίλιας και στην Ευρώπη ήταν ζήτημα χρόνου να ξεκινήσει και φυσικά απέκτησε πολλούς φανατικούς. Η πατρίδα της μπορεί να είναι το Μεξικό αλλά με τον καιρό η καλλιέργειά της μεταφέρθηκε και σε άλλες χώρες που με ειδικές και εξειδικευμένες τεχνικές κατόρθωσαν να την επεκτείνουν. Σήμερα, οι κυριότερες περιοχές παραγωγής της είναι η Μαδαγασκάρη, ο Μαυρίκος, η Ρεϋνιόν, η Ινδονησία και το Μπαλί. Η δημοφιλέστερη ποικιλία βανίλιας είναι η “Μπουρμπόν” που είναι μια από τις πιο αρωματικές του είδους και φυσικά από τις ακριβότερες αφού λένε ότι το άρωμά της είναι το πιο αυθεντικό.
Πού τη χρησιμοποιούμε
Το ευχάριστο και έντονο άρωμά της αγαπήθηκε και εκτιμήθηκε καθιστώντας την ως τη “βασίλισσα των αρωμάτων”. Κόβοντας κατά μήκος το λοβό και προσθέτοντας τα σποράκια του σε γλυκιές ζύμες, κέικ, παρασκευές ζαχαροπλαστικής και κάθε λογής εδέσματα και επιδόρπια το γευστικό αποτέλεσμα είναι ασύγκριτο. Επίσης όταν τα σποράκια της βανίλιας χρησιμοποιηθούν και απομείνει μόνο ο φλοιός χωρίς δυνατό άρωμα, μπορούν να τοποθετηθούν μέσα σε δοχείο με ζάχαρη και να την αρωματίσουν διακριτικά.
Να αναφέρουμε εδώ ότι δεν πρέπει να συγχέετε τη βανίλια με τη βανιλίνη, τη λευκή κρυσταλλική σκόνη που βρίσκετε στο εμπόριο σε φιαλίδια μιας δόσης. Η βανιλίνη είναι χημικό προϊόν με άρωμα που μοιάζει με αυτό της βανίλιας, χρησιμοποιείται εναλλακτικά σε επιδόρπια ή εδέσματα για να αρωματιστούν και είναι φυσικά πολύ οικονομικότερη από τους φυσικούς λοβούς βανίλιας. Το γευστικό της αποτέλεσμα σαφώς δεν έχει καμία απολύτως σχέση με αυτό της φυσικής βανίλιας.
Επιλογή και συντήρηση
Οι λοβοί που θα διαλέξετε θα πρέπει να έχουν πλούσιο άρωμα, ελαιώδη υφή και να είναι ακέραιοι. Δεν επιλέγετε λοβούς που έχουν χάσει το άρωμά τους, είναι σπασμένοι ή εντελώς στεγνοί.
Η συντήρησή τους δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις, απλά τους αποθηκεύετε σε αεροστεγές δοχείο και τους φυλάσσετε σε δροσερό και σκιερό μέρος.
