Την τσακώσαμε στο Bamboo Vegan, λίγες ώρες πριν επιστρέψει στη Λήμνο. Η εκ φύσεως ή από απόφαση αισιόδοξη συνδιοργανώτρια του Vegan Life Festival δεν είναι απλά μία ακόμη όμορφη influencer, αφού μοιάζει να έχει απαντήσεις για όλα. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Τελικά, γιατί όλοι τη ρωτάνε για το… τόφου;
Η Κρυσταλλίνα Παραμύθη είναι μια πραγματική (vegan) αποκάλυψη. Ευγενική, φωτεινή και εγκάρδια. Το όνομα της είναι γνωστό στα κοινωνικά δίκτυα: αφενός είναι γνωστή influencer και αφετέρου συνδιοργανώτρια του Vegan Life Festival, του πρώτου φεστιβάλ με παραγωγούς που απευθύνονται αποκλειστικά σε vegans. Αν αποκαλείς εαυτόν foodie –και δη vegan– τότε μάλλον αυτό είναι το δικό σου Coachella γεύσης. Πώς ξεκίνησε η ιδέα του Vegan Life Festival, του πρώτου; «Το 2015, μέσα από ένα vegan Facebook group. Η Έλλη, που έπειτα έγινε φίλη και συνεργάτιδα, έριξε την ιδέα και φαίνεται πως είχαμε ταυτόχρονα τη σκέψη της δημιουργίας ενός vegan festival και με άλλα άτομα. Μέσα από αυτή τη συζήτηση δημιουργήθηκε μία ομάδα 6 ατόμων, που είχαμε ως κοινό όραμα ένα φεστιβάλ στο οποίο θα μπορούσε το κοινό να έρθει σε επαφή με τον vegan τρόπο ζωής, να λύσει απορίες για πρακτικά θέματα, να κοινωνικοποιηθεί και να δράσει. Το 2024, εκτός από τα φεστιβάλ μας, σχεδιάζουμε και άλλες εκπλήξεις», μου λέει αινιγματικά.
Το πέρασμα από το εγώ στο εμείς
Η πρώτη της επαφή με τον βιγκανισμό ήρθε στα 16 της μετά από μια συζήτηση για τα δικαιώματα των ζώων. Διάβασε ό,τι κείμενο υπήρχε τότε και είδε όλα τα ντοκιμαντέρ που παρουσίαζαν την κατάσταση στη βιομηχανία παραγωγής ζωικών τροφίμων. «Ήξερα ότι αν συνέχιζα να συμμετέχω με τις καθημερινές μου επιλογές στην εκμετάλλευση των ζώων θα ήμουν μεγάλη ψεύτρα. Ιδεολογικά μιλώντας». Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση στο βιγκανισμό; «Στον βιγκανισμό όπως και στη ζωή το πιο δύσκολο είναι οι σχέσεις μας με τους άλλους ανθρώπους. Είναι αποκαρδιωτικό να μην μπορείς να συνδεθείς και να επικοινωνήσεις ουσιαστικά με τα δικά σου άτομα για τις πιο βαθιές σου αντιλήψεις. Στην εποχή μας υπάρχει μία ανάγκη για αλλαγή από το εγώ προς το εμείς. Έτσι σίγουρα τα πιο νεαρά άτομα, με γνήσιο ενδιαφέρον προς την εξάλειψη των διακρίσεων, καταλαβαίνουν καλύτερα την αδικία που βιώνουν τα ζώα». Είναι όλοι οι φίλοι της vegan; «Στο φιλικό και οικογενειακό μου περιβάλλον έχω vegan και non vegan άτομα. Είμαι τυχερή γιατί μέσα από το vegan community έχω γνωρίσει εξαιρετικά άτομα που μοιραζόμαστε τις ίδιες αξίες, αλλά και οι non vegan του περιβάλλοντός μου είναι ώριμοι άνθρωποι που συνυπάρχουμε με αλληλοσεβασμό».
Μύθοι και παρεξηγήσεις
Γιατί όμως ο κόσμος εξακολουθεί να μπερδεύεται; Ποιος είναι ο μεγαλύτερος μύθος γύρω από τον βιγκανισμό; «Ότι και τα φυτά νιώθουν πόνο. Είναι αστείο γιατί όλοι τρώμε λαχανικά, κόβουμε δέντρα για χαρτί και θέρμανση, πατάμε το γρασίδι και στολίζουμε τα σπίτια μας με λουλούδια. Αλλά ξαφνικά εμφανίζεται από το πουθενά μία ευαισθησία προς τα συναισθήματα των φυτών, όταν η συζήτηση έρχεται στον βιγκανισμό. Η απάντησή μου πάντα σε αυτή τη συζήτηση είναι ότι ακόμη και αν κάποια στιγμή αποδειχθεί πως τα φυτά αισθάνονται πόνο, θα συνεχίσω να εφαρμόζω τη φιλοσοφία μου στη ζωή, που είναι το να κάνω το μικρότερο δυνατό κακό και θα τρώω μόνο φυτά. Έτσι θα έχω αφαιρέσει τη ζωή μόνο των φυτών που χρειάζομαι για να τραφώ και όχι τη ζωή των χιλιάδων φυτών που έφαγε το ζώο για να αναπτυχθεί, τη ζωή του ίδιου του ζώου και επιπλέον τη ζωή των λαχανικών/συνοδευτικών του ζώου όπως συμβαίνει στην παμφαγική διατροφή», καταλήγει.
Τι τρέχει στα κοινωνικά δίκτυα;
Μέσα από τον λογαριασμό της στο Instagram, συστήνει βιβλία, συνταγές, προϊόντα, διατροφικά είδη και εστιατόρια που επισκέπτεται «για να μοιραστεί μαζί με τους ακολούθους της ό,τι βρίσκει χρήσιμο για το vegan ταξίδι τους». Τι σχόλια λαμβάνει στα social media περισσότερο; «Με ρωτούν τι είναι το τόφου! Αλήθεια, αυτή είναι η πιο συχνή ερώτηση. Βέβαια μου ζητούν συχνά να προτείνω vegan διατροφολόγο και αυτό είναι καλό γιατί σημαίνει πως λαμβάνουν σοβαρά τη διατροφή τους και δεν θέλουν να κάνουν λάθη».
Υπάρχουν οικονομικές επιλογές σε καταστήματα για να ψωνίσει κανείς vegan προϊόντα;
«Όσο αυξάνεται η ζήτηση και ο ανταγωνισμός, μειώνονται και οι τιμές. Πριν από χρόνια τα vegan προϊόντα ήταν και βιολογικά, οπότε ήταν αυξημένη η τιμή τους. Πλέον μπορεί εύκολα να είναι κανείς vegan on a budget. Από την άλλη, σίγουρα είναι πρόβλημα ότι κάποια vegan προϊόντα όπως είναι τα “γάλατα” και τα “τυριά” δεν θεωρούνται είδη πρώτης ανάγκης σαν τα αντίστοιχα ζωικά και συνεπώς έχουν αυξημένο συντελεστή ΦΠΑ. Αυτό όμως θα αλλάξει. Ωστόσο, η διατροφή μας βασίζεται κυρίως στα όσπρια, στα λαχανικά και τα φρούτα, που ειδικά αν τα αγοράζουμε από τη λαϊκή μπορούν να είναι αρκετά οικονομικά», συνεχίζει. Ποια είναι τα vegan στέκια της; Τι διαλέγει εκεί να αγοράσει ή να φάει; «Το αγαπημένο μου είναι το Bamboo Vegan για καφέ και σάντουιτς. Στο Holy Llama λατρεύω το scrambled tofu. Όταν επισκέπτομαι τη Θεσσαλονίκη δεν υπάρχει περίπτωση να μην επισκεφτώ το Roots για το buddha bowl και τα γλυκά του, αλλά και την Ταραντούλα».
Διευθύνσεις: Bamboo Vegan, Ζωοδόχου Πηγής 36, Εξάρχεια, Αθήνα, τηλ. 210 330 0018 • Holy Llama, Νίκης 23, Σύνταγμα, Αθήνα, τηλ. 210 3318913 • Roots, Μπαλάνου 4, Θεσσαλονίκη, τηλ. 231 0268063 • Ταραντούλα, Ολύμπου 127, Θεσσαλονίκη, τηλ. 231 1218190
Φωτογραφίες: Σίσσυ Μόρφη
