Σε παγκόσμιο επίπεδο, από το 2020 και μετά παρατηρείται μία αυξανόμενη προτίμηση των καταναλωτών για τη γεύση του βερίκοκου σε όλες του τις μορφές. Φρέσκο, κατευθείαν από το δέντρο, αποξηραμένο, μαρμελάδα, chutney, σε γλυκά αλλά και σε αλμυρά πιάτα, σε ενεργειακά ποτά και κοκτέιλ.
Η βελούδινη σάρκα του ώριμου, η ντελικάτη οξύτητα του άγουρου, η πολυπλοκότητα της γεύσης, η εύκολη προσαρμογή στις συνταγές και το υπέροχο λαμπερό χρώμα κρύβουν ένα μεγάλο ποσοστό βιταμινών όπως είναι οι C, A και η B12, ενώ στον πυρήνα κρύβεται το πικραμύγδαλο, ένα από τα πιο θεραπευτικά συστατικά της φύσης. Είναι επίσης χαμηλά σε θερμίδες, περίπου 48 ανά 100 γραμμάρια και περιέχουν τέσσερα κύρια σάκχαρα: σακχαρόζη, γλυκόζη, φρουκτόζη και μαλτόζη.
Προέλευση
Ο αρχικός άγριος πρόγονος του βερίκοκου έχει από καιρό εξαφανιστεί, όμως είναι γενικά αποδεκτό ότι η καταγωγή του προερχόταν κυρίως από την Κίνα και ότι οι Κινέζοι ήταν αυτοί που καλλιέργησαν πρώτοι τον καρπό, πριν από το 2000 π.Χ. Ο Laufer (1919) έδωσε μια εύλογη περιγραφή της εξάπλωσής του κατά τον 2ο αιώνα π.Χ. προς τα δυτικά, από τους εμπόρους μεταξιού προς την Ελλάδα και τον 1ο αιώνα μ.Χ προς τη Ρώμη. Αυτό το ταξίδι είχε ως αποτέλεσμα να φτάσει στο Ιράν με το περιγραφικό όνομα «zar-alu» που σημαίνει «κίτρινο δαμάσκηνο».
Ο βρετανός διπλωμάτης και ιστορικός γαστρονομίας, Άλαν Ντέιβιντσον, συγγραφέας της εγκυκλοπαίδειας «The Oxford Companion to Food» αναφέρει ότι οι Έλληνες λανθασμένα θεωρούν ότι ο καρπός προέρχεται από την Αρμενία, και για το μπέρδεμα ευθύνεται η βοτανική ονομασία Armeniaca. Αρχικά το ονόμασαν «Αρμένικο Δαμάσκηνο» (Armenian Plum) ενώ οι Ρωμαίοι, εντυπωσιασμένοι από την πρώιμη ωρίμανσή του, το ονόμασαν praecocium (precocious), δηλαδή πρώιμο. Από αυτό προέρχεται το όνομα «apricot» και η μεσαιωνική ελληνική λέξη «βερικόκκιον».
Ο καρπός πλέον καλλιεργείται ευρέως στα ήπια και εύκρατα μέρη του κόσμου. Οι κύριες περιοχές καλλιέργειας είναι: μια ζώνη που εκτείνεται από την Τουρκία μέσω του Ιράν και των Ιμαλαίων μέχρι την Κίνα και την Ιαπωνία. Νότια Ευρώπη, Βόρεια και Νότια Αφρική, Αυστραλία και Καλιφόρνια. Υπάρχουν πολλές ποικιλίες που διαφέρουν σε μέγεθος, χρώμα και γεύση. Η ποικιλομορφία που βρίσκεται στη μεγάλη γκάμα βερίκοκων: λευκά, μαύρα σαν δαμάσκηνα και ροζ, σε μέγεθος από μπιζέλι έως ροδάκινο, με γεύσεις εξίσου ποικίλες. Στη Μέση Ανατολή τα λευκά βερίκοκα είναι κοινά, με χλωμό δέρμα, ροζέ σάρκα που μοιάζει με αυτή του λευκού ροδάκινου και είναι απίστευτης λιχουδιάς και γλυκύτητας.
Η γεύση του βερίκοκου
Η σάρκα του δίνει εξαιρετικές υφές και αποτελεί μία νόστιμη βάση που συνδυάζεται εύκολα με μεγάλο εύρος μπαχαρικών, βοτάνων ακόμα και μανιταριών. Τα φρέσκα βερίκοκα έχουν χαρακτηριστική γλύκα με υπόξινη γεύση και δεν είναι υπερβολικά ζουμερά. Η γεύση τους θυμίζει διασταύρωση ροδάκινου και δαμάσκηνου. Τα ξερά βερίκοκα έχουν παρόμοια γεύση, όμως με περισσότερο βάθος και ιδιαίτερα πικάντικη σπιρτάδα. Στην Αρμενία, είναι αρκετά δημοφιλής η φρουτένια σούπα που βράζει σε κατσαρόλα ταζίν και αρωματίζεται με κύμινο. Η μαρμελάδα ταιριάζει πολύ με τυριά όπως είναι το Camembert ή ακόμα και με κίτρινα τυριά παλαίωσης.
O διάσημος connoisseur Leclerc (1925), περιγράφοντάς το έγραψε: «δεν υπάρχει κανένα άλλο φρούτο σαν το βερίκοκο με τόσο διεισδυτικό άρωμα, βαλσαμική και γλυκιά γεύση. Η σάρκα του συνδυάζει με μοναδικό τρόπο τα διακριτικά και βαριά αρώματα της Ανατολής με τις έντονες και απλές μυρωδιές της γαλλικής υπαίθρου».
Το βερίκοκο γίνεται χρώμα της χρονιάς 2024
Σε μια προσπάθεια αντιμετώπισης των κρίσεων, οι καταναλωτές καλλιεργούν μια ελπιδοφόρα και θετική νοοτροπία η οποία δημιουργεί έναν ισχυρό μηχανισμό άμυνας. Το βερίκοκο έχει χαρούμενο και αισιόδοξο χρώμα, ιδανικό για την εκτόνωση του συναισθηματικού στρες, ειδικά σε περιόδους κατάθλιψης. Η ψυχολογία των χρωμάτων λέει ότι, όπως το πορτοκαλί χρώμα, έτσι και το βερίκοκο συνδέεται με τις θρεπτικές ιδιότητες των πλούσιων σε βιταμίνες και αντιοξειδωτικά φρούτων άρα και την υγεία. Ωστόσο, το βερίκοκο είναι πιο χλωμό και φωτεινό, γι’ αυτό και έχει ενεργητική και ταυτόχρονα καταπραϋντική δράση που προσδίδει φρεσκάδα και αναζωογόνηση, χωρίς ωστόσο να αποκλείει την ανησυχία για το μέλλον. Για όλα αυτά, το βερικοκί ψηφίστηκε ως το Χρώμα της Χρονιάς για το 2024 και προτείνεται ως η «νέα τερακότα».
10 ελληνικά προϊόντα που ξεχωρίσαμε
Άλειμμα βερίκοκου με πικραμύγδαλο και αγαύη
Η εταιρία Jukeros by Dimitris Chomatas ιδρύθηκε το 2015 και εδρεύει στην Καλλιθέα Αττικής, όπου βρίσκεται η παραγωγή και η κεντρική διάθεση. Ο chef Δημήτρης Χωματάς, με πολυετή πορεία στον χώρο της εστίασης, επιμελείται τη διαδικασία παραγωγής και πειραματίζεται συνεχώς σε νέα προϊόντα. Το Apricot Bliss παράγεται με αρωματικά βερίκοκα ελληνικής παραγωγής, αρωματισμένα με πικραμύγδαλο και ανακατεύονται με τη γλύκα της αγαύης. Πρόκειται για ένα άλειμμα πλούσιο σε βιταμίνες και θρεπτικά συστατικά, με την αντιοξειδωτική δράση του πικραμύγδαλου και τα φυσικά σάκχαρα της αγαύης. Είναι ιδανικό για να γλασάρει κέικ και τάρτες, μπισκότα, κρουασάν και τσουρέκια. Μάθετε περισσότερα στο https://www.jukeros.gr/.
Μπάρα ενέργειας με βερίκοκο
Μια νέα πρόταση έρχεται από την εταιρία Holigreen που παράγει ανώτερης ποιότητας μπάρες ενέργειας, με υψηλή ποιότητα και θρεπτική αξία. Η νέα σειρά περιλαμβάνει τη χειροποίητη μπάρα Peachy protein που αποτελείται από μείγμα αποξηραμένου βερίκοκου (30%), βασιλικού χουρμά και πρωτεΐνης αρακά, καρύδια, ίνες βρώμης, θαλασσινό αλάτι και είναι αρωματισμένη με εκχύλισμα ροδάκινου και βιολογική κανέλα Κεϋλάνης (0,8%). Θα τη βρείτε σε όλα τα ενημερωμένα delicatessen, καθώς και στο https://holigreen.gr/.
Βιότοπος γιαούρτι βερίκοκο
Η εταιρία ΒΙΟΤΟΠΟΣ παράγει αιγοπρόβεια γαλακτοκομικά και τυροκομικά προϊόντα από το 2017, στο ιδιόκτητο, καθετοποιημένο βιολογικό αγρόκτημα και γαλακτοκομείο, στην περιοχή Νέα Εκκλησούλα, της Αρκαδίας. Το αγρόκτημα περιλαμβάνει στάβλους για τα περίπου 300 αιγοπρόβατα, γαλακτοκομείο καθώς και μύλο αλέσματος ζωοτροφών προκειμένου να εξασφαλιστεί η ποιότητα, η σταθερότητα και η ασφάλεια του γάλατος και των προϊόντων. Παράλληλα, έχουν λάβει βιολογική πιστοποίηση τρεις ακόμη κτηνοτρόφοι από τα γειτονικά χωριά Βάγκου και Ατσίχολο, με αποτέλεσμα το κοπάδι να ξεπερνάει τα 1200 αιγοπρόβατα. Στη γκάμα των προϊόντων, μεταξύ άλλων, παράγουν επιδόρπια γιαουρτιού ανώτερης ποιότητας, χωρίς γλουτένη και με χαμηλό αλάτι. Το επιδόρπιο γιαουρτιού περιέχει πουρέ βερίκοκου σε ποσοστό 8% και φυσικό εκχύλισμα. Θα το βρείτε σε όλα τα βιολογικά καταστήματα. Μάθετε περισσότερα στο https://biotopos.org/.
Απόσταγμα ξιδιού από βερίκοκο
Με έδρα στην Ελασσόνα, η Θεοδώρα Λιόλιου της μεταποιητικής εταιρίας Διοδώρα, παράγει το ξακουστό βιολογικό μηλόξιδο με τα εκλεκτής ποιότητας μήλα του Ολύμπου. Στη γκάμα των προϊόντων κυκλοφορούν και οι ενισχυμένες γεύσεις με τζίντζερ, με κουρκουμά και με τζινσέγκ. Το απόσταγμα ξιδιού είναι μία νέα πρόταση, περιορισμένης παραγωγής και αποτελεί ένα εξαιρετικά γευστικό άρτυμα για σαλάτες, ψητά λαχανικά αλλά προτείνεται και σκέτο, με ένα παγάκι. Στο https://miloxido.gr θα βρείτε τα σημεία πώλησης.
Μαρμελάδα Βερίκοκο χωρίς ζάχαρη
Η Soudis είναι μια ελληνική οικογενειακή επιχείρηση που παρασκευάζει παραδοσιακά γλυκά από το 1991. Η παραγωγή γίνεται με ιδιαίτερη επιμέλεια και με όλες τις απαιτούμενες συνθήκες, αμέσως μετά την εποχιακή συγκομιδή έτσι ώστε το προϊόν να διαθέτει πλούσιο άρωμα και γεύση. Η μαρμελάδα βερίκοκο δεν περιέχει πρόσθετη ζάχαρη. Αποτελείται από 100% φρούτο που δένει σε χυμό μήλου. Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε στο https://soudis.gr/.
Πάστα βερίκοκου
H be sweet γεννήθηκε από τις κατσαρόλες των γιαγιάδων και τα κουταλάκια που τρύπωναν στο κρυμμένο βάζο με το γλυκό για τους επισκέπτες. Το ταξίδι της ξεκίνησε το 2011, όταν ο ιδρυτής της, Νίκος Κωνσταντινίδης, θέλησε να αναβιώσει τις γεύσεις που αγάπησε αλλά και να δημιουργήσει νέες, πιο τολμηρές, όπως είναι οι πάστες φρούτων. Ταιριάζουν πολύ σε ποικιλίες τυριών και αλλαντικών και η διαφάνειά τους, σε συνδυασμό με τη συμπυκνωμένη σάρκα τους, προσφέρουν ξεχωριστή γευστική εμπειρία. Πέρα από το παραδοσιακό κυδωνόπαστο, τα εσπεριδοειδή και το σύκο, η πάστα του βερίκοκου με την ιδιαίτερη γλυκόξινη γεύση, παρέχει έξτρα απόλαυση. Αναζητήστε περισσότερες πληροφορίες στο https://www.besweet.gr/.
Κομπόστα Βερίκοκο
Στη Νάουσα, το 1991, η Έλσα και ο Φίλιππος Διαμάντης αποφάσισαν να κλείσουν σε βαζάκια όλες αυτές τις γεύσεις και τ΄ αρώματα, με τα οποία πλημμυρίζουν οι γειτονιές της Νάουσας όλο το χρόνο. Περνώντας ώρες ατελείωτες δίπλα στις χρυσοχέρες γειτόνισσες, ανταλλάσσοντας γνώμες και συμβουλές με έμπειρες Ναουσαίες μαγείρισσες, αντλώντας έμπνευση από τη γιαγιά Μαρίκα και την κυρία Αλεξάνδρα, τυποποιήθηκαν τα πρώτα παραδοσιακά προϊόντα με φρούτα από τα ιδιόκτητα χωράφια. Σήμερα, το «Κτήμα Διαμάντη» δημιουργεί εξαιρετικής ποιότητας προϊόντα, με απόλυτο σεβασμό στην παράδοση, τηρώντας όλες τις απαραίτητες προδιαγραφές, μένοντας όμως πάντα πιστοί στις πατροπαράδοτες συνταγές, χωρίς τη χρήση συντηρητικών, χρωστικών ουσιών και τεχνητών αρωμάτων. Η παραδοσιακή κομπόστα βερίκοκο ταιριάζει πολύ με γιαούρτι και είναι ιδανική για να γαρνίρει τούρτες και κέικ. Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε στο https://ktimadiamanti.gr/.
Λικέρ Βερίκοκο
Ανάμεσα σε δύο βουνοκορφές, σε υψόμετρο 930 μέτρων στο Παγγαίο Όρος, είναι χτισμένη η Ιερά Μονή της Αναλήψεως και απέχει περίπου επτά χιλιόμετρα από την Πρώτη Σερρών. Με ιστορία από τον 18αι. το παλιό μετόχι της Ιεράς Μονής της Παναγίας Εικοσιφοίνισσας, ανασυστάθηκε κατά τα πρότυπα του Αγίου Όρους και λειτουργεί ως Μονή θηλέων από το 1979. Στο Μοναστήρι σήμερα ζουν περίπου 20 μοναχές, που επιδίδονται σε δραστηριότητες όπως η αγιογραφία, το χρυσοκέντημα, η κηροπλαστική και η παραγωγή εκλεκτών μοναστηριακών προϊόντων διατροφής και περιποίησης. Το λικέρ βερίκοκο παράγεται με φρούτα που συλλέγονται κατά την ωρίμασή τους από τη γύρω περιοχή. Είναι εύγεστο, αρωματικό και αποτελεί ιδανικό παραδοσιακό κέρασμα μετά το γεύμα. Μάθετε περισσότερα στο https://taxiarxes-monastiriaka.gr/.
Chutney Βερίκοκο
Η εταιρία Entopia παράγει αλείμματα φρούτων και βαλσαμικά γλάσα άριστης ποιότητας, χωρίς προσθήκη συντηρητικών ουσιών. Είναι προϊόντα καθαρής ετικέτας (100% clean label) και κυκλοφορούν σε πολλούς γευστικούς συνδυασμούς. Αυτό το Chutney περιέχει βερίκοκο, κόκκινη και πράσινη πιπεριά, πουρέ μήλου, συμπυκνωμένο χυμό σταφυλιού, ξίδι, χυμό λεμόνι, γλυκάνισο, τσίλι και αλατοπίπερο. Ταιριάζει με λευκά και κίτρινα τυριά, σε σάντουιτς και μπρουσκέτες. Παράγεται στη Μεταμόρφωση Αττικής και μπορείτε να αναζητήσετε περισσότερες πληροφορίες στο https://entopiagreece.com/.
Λουκούμι Βερίκοκο
Η ιστορία του καφεκοπτείου Αμαλία ξεκινάει το 1948 στη Λάρνακα όπου με ένα καβουρντιστήρι και έναν μύλο κατάφερε να γράψει τη δική του ιστορία στον Κυπριακό καφέ. Όσο περνούσαν τα χρόνια η γκάμα των προϊόντων αυξανόταν, φτάνοντας σήμερα τo brand «Παραδοσιακά προϊόντα Αμαλίας» να περιλαμβάνει, πέρα από τον καφέ, μια μεγάλη γκάμα τυποποιημένων εδεσμάτων, μεταξύ αυτών και λουκούμια. Άλλωστε, η Κύπρος φημίζεται για την παραγωγή λουκουμιών, με ένα προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΓΕ). Τα λουκούμια με γεύση βερίκοκο είναι αφράτα και ταυτόχρονα μαστιχωτά, με πλούσιο άρωμα και γεύση. Αναζητήστε και τις υπόλοιπες γεύσεις λουκουμιών στο https://www.amalia.com.cy/.
