Η ικανότητά μας να ανατρέχουμε σε όμορφες καταστάσεις που βιώσαμε στο παρελθόν θα λειτουργήσει ψυχοθεραπευτικά στη δύσκολη συνθήκη της αποστασιοποίησης που επιβάλλουν τα πρωτόκολλα της πανδημίας.
Δεν ξέρω για εσάς, αλλά εμένα όταν πλησιάζουν γιορτές, ιδιαίτερα των Χριστουγέννων, η μνήμη μου αρέσκεται να ταξιδεύει σε εικόνες από το παρελθόν, κυρίως από την παιδική και εφηβική μου ηλικία. Κάποιες από αυτές, θα ήθελα, μέρες που έρχονται, να τις μοιραστώ μαζί σας, μάλλον γιατί πιστεύω ότι σε μεγάλο βαθμό είναι κοινές οι εμπειρίες μας.
Γεννήθηκα -πριν αρκετά χρόνια- στον Βόλο. Μια πόλη με σπουδαία ιστορία, στρατηγική γεωγραφική θέση στον χάρτη της Ελλάδας, έντονη πολιτιστική και λογοτεχνική παράδοση, μα το κυριότερο, δίπλα ακριβώς σε ένα μαγικό βουνό, το Πήλιο. Ενα βουνό που θα μπορούσα να σας πω με σιγουριά ότι έχει επηρεάσει το DNA μου σε πολλά πράγματα. Γεύση, μεγαλοσύνη, φιλοξενία, αγάπη για τα ζώα και τη φύση, ανεξάρτητο πνεύμα είναι μερικά από αυτά.
Μεγάλωσα σε μια πολύ δεμένη οικογένεια, που όμως μου έδωσε τα κατάλληλα στηρίγματα για να «πετάξω» μακριά της στα 18 μου χρόνια. Οι οικογενειακές γιορτές τόσο στο σπίτι μας όσο και στο σπίτι της αγαπημένης μου θείας Μαίρης -αδελφής του πατέρα μου- ήταν η αφορμή για ένα πανηγύρι γεύσεων και φιλοξενίας, όπου από νωρίς μοιράζονταν οι ευθύνες και οι συνταγές. Τα Χριστούγεννα ήταν η μεγαλύτερη από αυτές.
Ασφαλώς τα δώρα που παίρναμε ως παιδιά ήταν ένας σοβαρός λόγος για να είναι η αγαπημένη μας γιορτή, αλλά, γυρίζοντας πίσω τον χρόνο, πιστεύω ότι οι γεύσεις των Χριστουγέννων ήταν το σημαντικότερο δώρο και, το κυριότερο, με τη μεγαλύτερη διάρκεια στις καρδιές μας.
Ηδη από τα τέλη Νοεμβρίου νιώθαμε ότι πλησίαζαν, όταν η θεία Λίτσα έφερνε σπίτι τα πρώτα μελομακάρονα-φοινίκια, όπως η ίδια προτιμάει ακόμα και σήμερα να τα λέει. Μια πολύ αγαπημένη συνταγή της, με μπίρα στα υλικά, έδινε το εναρκτήριο λάκτισμα για μια υπέροχη εορταστική περίοδο. Δεν μπορώ να αποσιωπήσω την άφταστη γαλοπούλα του πατέρα μου Λεωνίδα -είχε το μαγικό άγγιγμα στα κρέατα- ούτε ότι Χριστούγεννα και Πασχαλιά ήταν οι γιορτές του. Ο μπακλαβάς της θείας Μαίρης με τα αμέτρητα, σωστά σιροπιασμένα φύλλα και την τραγανή του γέμιση κατέχει ξεχωριστή θέση στις αναμνήσεις μου. Από την πρώτη στιγμή που έμπαινα στο σπίτι, έσπαγε τη μύτη μου με τα αρώματά του και μετρούσα τον χρόνο να τελειώσει το γεύμα για να εμφανιστεί στο τραπέζι.
Τελευταία μνήμη, η μητέρα μου Φούλα, που πιθανόν να διαβάσει και το αφήγημά μου στα 88 της (ξέρω ότι θα μου τα ψάλει που αποκάλυψα την ηλικία της), με τα υπέροχα ντολμαδάκια της μινιατούρες, αλλά και για το «μπελαλίδικο» πηλιορείτικο μπουμπάρι της.
Η προσμονή για τις χριστουγεννιάτικες αυτές συναθροίσεις με συγγενείς και φίλους, τραπέζια στρωμένα γεμάτα φροντίδα, συνταγές παραδοσιακές, αλλά και οικογενειακές, συζητήσεις χωρίς τέλος πριν και μετά το τραπέζι, καθώς και οι υπέροχες μουσικές που ακολουθούσαν έρχονται σε αντίθεση με τους σημερινούς αυτοματισμούς στην επικοινωνία μας και πιθανόν να εμποδίζουν τη δημιουργία νέων εξίσου ισχυρών αναμνήσεων.
Κι όμως, η ικανότητά μας να ανατρέχουμε σε όμορφες καταστάσεις που βιώσαμε στο παρελθόν θα λειτουργήσει ψυχοθεραπευτικά στη δύσκολη συνθήκη της αποστασιοποίησης που επέβαλαν τα πρωτόκολλα της πανδημίας.
Ως συνοδευτική των ευχών σας δίνω μια συνταγή για αξέχαστα μελομακάρονα και τη σιγουριά ότι μια εγγυημένη συνταγή χρειάζεται και όλα θα πάνε καλά.
Καλή επιτυχία και καλά Χριστούγεννα!
Για τα μελομακάρονα της θείας Λίτσας θα χρειαστούμε:
Υλικά
• 1 λίτρο σπορέλαιο
• 1 μπουκάλι (½ λίτρο) μπίρα
• 1 κούπα του τσαγιού ζάχαρη
• 1 κ.σ. κανέλα σε σκόνη
• 1 κοφτό κ.σ. τριμμένο γαρίφαλο
• χυμό και ξύσμα από 1 πορτοκάλι
• 1 φλιτζανάκι του καφέ Metaxa
• 1 κουτάλι της σούπας σόδα
• 2 κιλά αλεύρι για όλες τις χρήσεις
• 150 γρ. χοντροτριμμένο καρύδι
Για το σιρόπι
• 2 φλιτζάνια νερό
• 1 φλιτζάνι μέλι
• 3 φλιτζάνια ζάχαρη
• τη φλούδα από 1 πορτοκάλι και 1 λεμόνι, 1 ξύλο κανέλας
Πώς θα τα φτιάξετε
Σε ένα μεγάλο μπολ ρίχνουμε το σπορέλαιο και την μπίρα.
Με το σύρμα ανακατεύουμε τη ζάχαρη, την κανέλα, το γαρίφαλο, τον χυμό και το ξύσμα του πορτοκαλιού και το ρίχνουμε στο μείγμα.
Ζεσταίνουμε το κονιάκ ελαφρώς και διαλύουμε τη σόδα.
Τα προσθέτουμε στο μπολ και ανακατεύουμε απαλά. Ρίχνουμε το αλεύρι και ζυμώνουμε μέχρι να γίνει μέτρια η ζύμη (όχι πολύ σφιχτή, αλλά όταν πλάθεται να κρατά το σχήμα του το κάθε μελομακάρονο).
Πλάθουμε τα μελομακάρονα και τα τοποθετούμε στο ταψί. Με τη βοήθεια ενός πιρουνιού τα χαράσσουμε δημιουργώντας γραμμές.
Τα ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 180 βαθμούς για 20 λεπτά.
Οταν ψηθούν, τα βγάζουμε από το φούρνο και τα αφήνουμε να κρυώσουν.
Ετοιμάζουμε το σιρόπι: Σε μία κατσαρόλα ζεσταίνουμε το νερό, το μέλι και τη ζάχαρη και ανακατεύουμε μέχρι να πάρει βράση.
Περιχύνουμε τα μελομακάρονα και τα αφήνουμε να κρυώσουν.
Πασπαλίζουμε τα μελομακάρονα με το ψιλοκομμένο καρύδι.
info
Ο Νίκος Τσαούσης είναι καλλιτέχνης ΕΛΣ (Εθνική Λυρική Σκηνή), Artistic director στον φιλανθρωπικό-μουσικό θεσμό Diplomats in Concert in Athens
Δείτε επίσης
Ημερολόγιο κουζίνας: Δεν είμαστε όλοι το ίδιο
