Με χρώμα σχεδόν κυκλαδίτικο, αέρα αιγαιοπελαγίτικο και χαρακτήρα μοναδικό, η Αστυπάλαια θα σε μαγέψει από την πρώτη κιόλας επίσκεψη…
Το όνομά της ακούγεται τόσο όμορφο αλλά συνάμα τόσο μακρινό… Την έχουν ονομάσει «πεταλούδα του Αιγαίου» λόγω του σχήματός της. Είναι αλήθεια ότι μοιάζει με πεταλούδα, που με ανοιγμένα τα φτερά της είναι έτοιμη να πετάξει προς τις Κυκλάδες… Αν τύχει και την επισκεφθείς, μόνο από τα ονόματα που με τρυφερότητα της έχουν δώσει οι ντόπιοι (Αστυπαλιά, Αστροπαλιά, Αστυπαλία, Αστυπάλη, Στυπαλιά, Σταμπαλία, κ.ά.) αλλά και από τον τρόπο που σε υποδέχονται, αντιλαμβάνεσαι ότι αυτό το νησί έχει κάτι το ιδιαίτερο. Γίνεται αμέσως ένας αγαπησιάρικος προορισμός. Έτσι και πας μια φορά, πάει, κόλλησες. Και όσα εμπόδια κι αν βάζει -ή δεν… βγάζει- η πολιτεία για να φτάσεις μέχρι εκεί, τόσο οι φανατικοί δεν το βάζουν κάτω!
Τι κι αν δεν βρίσκουν θέση στα αεροπλανάκια που πηγαίνουν κατευθείαν στο νησί από Αθήνα; Τι κι αν δεν βρίσκουν θέση μέσω Ρόδου, μετά μέσω Λέρου και Κω; Τελικά, μπορείς να προσεγγίσεις το νησί αφού επισκεφθείς -έστω και φευγαλέα- τα μισά Δωδεκάνησα… Θα κάνεις ώρες, αλλά θα φτάσεις! Υπάρχουν και τα καράβια που, αφού πιάσουν στα μισά νησιά του Αιγαίου, δένουν τελικά και στην Αστυπάλαια αξημέρωτα -στις 3 το πρωί. Τρέχουν μέσα στη νύχτα ξενοδόχοι, συγγενείς και φίλοι για να υποδεχθούν τους επισκέπτες. Είναι οι ανά τον κόσμο Αστυπαλιώτες, που δεν ξεχνούν την πατρίδα τους και κάθε χρόνο την επισκέπτονται -κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες.
Το νησί, η χώρα και το κάστρο
Η Αστυπάλαια είναι νησί με προσωπικότητα. Ανήκει στα Δωδεκάνησα, όμως έχει χαρίσει την καρδιά της στις Κυκλάδες. Παντού αντικρίζει κανείς ολόλευκα σπίτια με γαλάζια χρωματιστά παράθυρα. Είναι φανερό ότι όσον αφορά στη δόμηση, έχει δεχτεί επιρροές από τα κυκλαδίτικα νησιά (είναι τόσο κοντά άλλωστε!)… Κι έχει μακρά ιστορία αυτό το νησί. Την κατέκτησαν, την κούρσεψαν, όμως στάθηκε αγέρωχη μέσα στους αιώνες και σήμερα ντόπιοι και επισκέπτες απολαμβάνουν τις φυσικές ομορφιές της αλλά και τα κτίσματα που άφησαν πίσω τους οι διάφοροι κατακτητές.
Η Αστυπάλαια φημίζεται για τη Χώρα της -έχει ίσως την ωραιότερη Χώρα-, που βρίσκεται σχεδόν στο κέντρο του νησιού, δαφνοστεφανωμένη από το Κάστρο της. Κορώνα στο κεφάλι της στέκεται αυτό το Κάστρο και, έτσι που φωτίζεται σαν πέφτει το δειλινό, δεν χορταίνεις να το κοιτάζεις! Χτίστηκε από τους Βενετσιάνους, και συγκεκριμένα από τον οίκο Γκουιρίνι το 1207, για να προστατευτούν από τις επιδρομές των πειρατών. Μη νομίζεις, βέβαια, ότι χτίστηκε εξαρχής σε τόπο ερημικό! Υψώθηκε πάνω στα ερείπια ενός βυζαντινού ναού, που και αυτός με τη σειρά του είχε χτιστεί πάνω στα ερείπια της αρχαίας ακρόπολης της Αστυπάλαιας…
Το Κάστρο, λοιπόν, ήταν ο πρώτος οικιστικός πυρήνας της Αστυπάλαιας (δεν κατοικείται πλέον) και τη μορφή που έχει σήμερα την πήρε πάλι από απογόνους του οίκου Γκουιρίνι περί το 1400μ.Χ. Μάλιστα, εκείνη την εποχή παρατηρείται και εποικισμός στην Αστυπάλαια από την Τήνο και τη Μύκονο, κάτι που εξηγεί την κυκλαδική αρχιτεκτονική που χαρακτηρίζει τα κτίσματα του νησιού. Όποιος έχει κουράγιο ας επιχειρήσει ένα ανέβασμα προς το Κάστρο ξεκινώντας από τους Ανεμόμυλους και διασχίζοντας τα δρομάκια της Χώρας με τα σπίτια κολλημένα το ένα στο άλλο (νωρίς το πρωί ή αργά το απόγευμα, μη τον φάει ο ήλιος). Σαν καταφέρει κανείς να φτάσει στο Κάστρο, ένα απίστευτα μαγευτικό τοπίο που απλώνεται μπροστά του τον αποζημιώνει: ολόκληρη η Αστυπάλαια!
Που θα κάνεις τις βουτιές σου
Έχουν καταμετρηθεί περισσότερες από 60 παραλίες στην Αστυπάλαια. Από τις πιο γνωστές είναι το Λιβάδι, που προσφέρει σχεδόν τα πάντα: πρώτα από όλα απανεμιά! Όταν σε άλλες παραλίες δεν μπορείς να σταθείς από τον αέρα, εκεί η θάλασσα είναι λάδι. Διαθέτει επίσης ομπρέλες και ξαπλώστρες, αλλά και μπόλικο χώρο ελεύθερο. Άμεση εξυπηρέτηση από το γειτονικό café και μικρά εστιατόρια για μετά το μπάνιο, με ωραίες σαλάτες, αληθινές πατάτες τηγανισμένες σε ελαιόλαδο, πιάτα ημέρας και πεντανόστιμο ντόπιο φαγητό. Μπροστά στο κύμα, σκέτη απόλαυση…
Άλλη οργανωμένη παραλία είναι του Αγίου Κωνσταντίνου, με ωραία θέα προς τη Χώρα. Ενδιαφέρουσα παραλία με εκπληκτικά κρυστάλλινα νερά και βοτσαλάκια είναι τα Καμινάκια. Εκεί πρέπει να πάει κανείς οργανωμένος, βέβαια, αν και τα δύο εστιατόρια που βρίσκονται σε απόσταση αναπνοής από την παραλία δίνουν λύσεις και στους μη οργανωμένους. Αλλά και από τη πλευρά του Σχοινώντα βρίσκεις καλές παραλίες με τα δικά τους ταβερνάκια.
Τοπικά προϊόντα και κουζίνα
Οι ντόπιοι, απομακρυσμένοι όπως ήταν, έπρεπε από νωρίς να αναπτύξουν τη γεωργία και την κτηνοτροφία, ούτως ώστε να είναι αυτάρκεις. Είναι αλήθεια ότι η γη δεν τους πρόδωσε. Καλλιεργούσαν τα απαραίτητα σιτηρά, αλλά είχαν αναπτύξει και την κτηνοτροφία. Τα τυροκομικά προϊόντα τους ήταν γνωστά πολλά χρόνια πριν. Ελαιώνες και αμπέλια -αρκετά εγκαταλελειμμένα σήμερα- προσέφεραν πόρους στο νησί. Στις μέρες μας παράγουν και εξαιρετικό μέλι, ενώ στα βουνά τους φύονται σπάνια αρωματικά, ακόμα και ο περίφημος κρόκος. Οι Αστυπαλιώτες, μάλιστα, είναι από τους ελάχιστους σε όλη την Ελλάδα που έχουν εντάξει τον κρόκο στη ζαχαροπλαστική τους. Περίφημα είναι τα λαμπριάτικα κουλούρια τους με κρόκο, που φτιάχνει κάθε νοικοκυρά στο σπίτι της. Όμως, ο κρόκος παίρνει θέση και στη μαγειρική τους, αρωματίζοντας συχνά τις σούπες ή το ρύζι… Και επειδή ο ντόπιος κρόκος δεν είναι αρκετός, η Αστυπάλαια έχει εξελιχθεί σε έναν από τους καλύτερους πελάτες του περίφημου κρόκου Κοζάνης!
Όσον αφορά την κουζίνα του νησιού, η αλήθεια είναι ότι μαγειρεύουν νόστιμα και αυτή τη νοστιμιά θα τη γευθείς και στα εστιατόρια, μια και οι μαμάδες ήταν οι πρώτες εστιατόρισσες στο νησί. Εμείς απολαύσαμε μια αστακομακαρονάδα με προσωπικότητα από τα χέρια της κυρίας Μαρίας, ιδιοκτήτριας της Αυστραλίας, και μείναμε μαγεμένοι από τις αφηγήσεις της. Μια ολόκληρη παρέα έμοιαζε να είναι κρεμασμένη από τα χείλη μιας απλής γυναίκας που με χιούμορ, αυτοσαρκασμό και ζωντανό λόγο, ξεδίπλωσε μπροστά στα μάτια μας σκηνές που αφορούσαν την εξέλιξη του νησιού τις τελευταίες δεκαετίες. Δεν μοιάζει να ήταν τυχαίο, αλλά οι περισσότεροι από τους κατοίκους που είχαμε την τύχη να μιλήσουμε μας φάνηκαν ενδιαφέροντες. Όλοι είχαν κάτι σημαντικό να πουν. Ήταν και η χαλαρή διάθεσή μας, ήταν και η κατάλληλη εποχή (δεν είχε αρχίσει ακόμα η τουριστική περίοδος), και οι μαγαζάτορες είχαν χρόνο για ψιλοκουβεντούλα.
Και που τρώει κανείς στην Αστυπάλαια;
Μπαρμπαρόσα: Στη Χώρα, στο δρόμο προς το Κάστρο, με ωραία αυλή, αξιοπρεπές σερβίρισμα, αρκούντως νόστιμα φαγάκια, λογικούς λογαριασμούς και κρασί χύμα ή εμφιαλωμένο. Σε αυτό το όμορφο εστιατόριο μετράει και η περατζάδα του δρόμου, όπως και τα γύρω πολύχρωμα μαγαζάκια που μπορείς να επισκεφθείς, μέχρι να έρθει το καλοψημένο ψαρονέφρι σου με σάλτσα μανιταριών.
Χώρα, τηλ. 22430 61577
Αυστραλία: Την αγαπήσαμε πολύ τούτη την ψαροταβέρνα με την τεράστια βεράντα, τους γλυκούς ιδιοκτήτες και το πρόθυμο προσωπικό! Οι αστακοί ζωντανοί, οι μακαρονάδες τεράστιες, τα ζαρζαβατικά από το δικό τους περιβόλι και οι λογαριασμοί σεμνοί και λογικοί.
Χώρα, τηλ. 22430 61067
Λίντα: Ένα πανέμορφο ταβερνάκι με δικό του μποστάνι, δικά του αγριοκάτσικα και ξυλόφουρνο όπου η κυρία Λίντα φουρνίζει μοσχοβολιστό ζυμωτό ψωμάκι. Εδώ επίσης δοκιμάζεις τυρί, παστά και τουρσιά δικής τους παραγωγής, ψαρόσουπα, αλλά και πεντανόστιμο κατσικάκι στο φούρνο (ή σε μαγειρευτά) για τα οποία το μαγαζί φημίζεται.
Καμινάκια, τηλ. 6972290088
Ακτή: Το εστιατόριο του Akti Rooms είναι αναμφίβολα από τα ομορφότερα στο νησί. Η τοποθεσία του είναι πέρα για πέρα συγκλονιστική αφού έχει στηθεί σε έξι κλιμακωτά επίπεδα πάνω στον κόλπο του Πέρα Γιαλού, ενώ από την κουζίνα του εκτός από φρεσκότατα ψαρικά, ψαροκεφτέδες, χταποδοκεφτέδες και αστακομακαρονάδα, θα δοκιμάσεις και πεντανόστιμο ντόπιο κατσικάκι, όλα συνοδευόμενα από φρέσκο ζυμωτό ψωμί από τον ξυλόφουρνο.
Πέρα Γιαλός, τηλ. 22430 61114
Ακρογυάλι: Στα τραπέζια της γραφικής αυτής ταβέρνας, πάνω στα βότσαλα και με θέα τον επιβλητικό βράχο του κάστρου, σου προσφέρουν απλή σπιτική κουζίνα με πιάτα προσεγμένα και υλικά εποχικά.
Πέρα Γιαλός, τηλ. 22430 61863
Μαϊστράλι: Εδώ σε πρώτη φάση σε κερδίζει η θέα του γραφικού λιμανιού του νησιού και η ζεστή ατμόσφαιρα που σε κάνει να νοιώθεις σαν φίλος από τα παλιά… Η νόστιμη σπιτική κουζίνα τους με ωραίους μεζέδες, μαγειρευτά και λαδερά-δοκίμασε το λεμονάτο κατσικάκι τους και δεν θα χάσεις- συμπληρώνει την εικόνα ενός μαγαζιού που σίγουρα όταν επανέλθεις στο νησί, θα ξαναεπισκεφτείς.
Πέρα Γιαλός, τηλ. 22430 61691
Το Καφενείο του Μουγγού: Φυσικά και δεν θα παραλείψεις να πιείς ούζο και τσίπουρο με χταποδάκι ή θράψαλα στο εμβληματικό καφενείο της Χώρας. Θα ξετρελαθείς από τις γεύσεις και την ατμόσφαιρα παλιού καφενείου αφού το εν λόγω μαγαζί έχει ιστορία περίπου 100 ετών.
Χώρα, κοντά στο δημαρχείο
Τα Καλάμια: Κυριολεκτικά πάνω στο κύμα, με νόστιμα φαγάκια, σαγανάκι από ντόπιο τυρί, μαγειρευτά και -όποτε υπάρχει- φρέσκο ψάρι.
Λιβάδι, τηλ. 22430 61468
Αστρόπελος: Είναι σίγουρα από τα μέρη που σου δίνει πολλούς λόγους για να το θυμάσαι. Η απολαυστική θέα στο ενετικό Κάστρο, τα σωστά ψημένα ψάρια, τα εξαιρετικά λεμονάτα στην κατσαρόλα, τα ‘βασιλικά’ χτένια αλλά και εξαιρετική αστακομακαρονάδα του είναι μερικά από αυτά. Εδώ επίσης θα δοκιμάσεις και μερικά τοπικά καλούδια που ξεχωρίζουν όπως τυρί χλωρί και αχνιστές καλόγνωμες (τοπικό όστρακο).
Λιβάδι, τηλ. 2243061473
Το Γεράνι: Σε περιβάλλον απλής παραδοσιακής ταβέρνας σερβίρουν γεύσεις με ποικιλία σε μαγειρευτά, κλασικούς μεζέδες και φρέσκα ψάρια. Το γεμιστό λαμπριανό αρνί, οι μαμαδίστικες γεμιστές μελιτζάνες αλλά και οι πιπεριές Φλωρίνης με φέτα και το φρεσκότατο ψάρι στα κάρβουνα είναι επιλογές που θα σου μείνουν αξέχαστες.
Λιβάδι, τηλ. 22430 61484
Για καφέ ή ποτό
Ύστερα από το πρωινό ξύπνημα προτείνουμε ένα ανέβασμα ή κατέβασμα -αναλόγως που μένει ο καθένας- προς τη Χώρα. Υπάρχουν λίγα café-bars, είναι αλήθεια, αλλά καλοστημένα, αραδιασμένα μετά τους περίφημους Μύλους στην είσοδο της Χώρας, με εξαιρετική θέα. Σερβίρουν καλό καφέ και χυμούς, αλλά κυρίως τα ντόπια πουγκιά -αλμυρά ή γλυκά. Είναι πραγματικά μια ευχάριστη έκπληξη να βρίσκεις ακόμα και σε σούπερ και μοντέρνα cafés ένα τόσο παραδοσιακό σνακ, σκέτο πειρασμό! Μη φανταστείς κανένα έδεσμα σε σχήμα πουγκιού: έχουν σχήμα τυρόπιτας με φύλλο ανοιγμένο στο χέρι, γεμισμένο με το τυρί ή χλωρή. Τηγανίζονται εκείνη την ώρα και έρχονται τραγανά τραγανά και περιχυμένα με μέλι ή σκέτα, ανάλογα τα γούστα. Όπου κι αν δοκιμάσεις τα πουγκιά, είναι εξαιρετικά. Ή εμείς είμαστε τυχεροί ή ξέρουν παντού να τα φτιάχνουν καλά! Επίσης θα βρεις και ωραιότατα στέκια και για τη βραδινή σου έξοδο.
Αρχιπέλαγος: Ένα από τα πιο όμορφα cafe-bar της Χώρας που ξεχωρίζουν. Στη δροσερή του ευρύχωρη βεράντα θα καθίσεις στα νησιώτικα τραπεζάκια ή τις πεζούλες με τις αναπαυτικές μαξιλάρες απολαμβάνοντας από το πρωί καφέ ή δροσερά ροφήματα που σίγουρα θα συνοδεύσεις με κάποιο από τα καταπληκτικά γλυκά που θα σου προτείνουν. Δοκίμασε τη σοκολατίνα με ροζ πιπέρι και κάποια από τις πολλές παραλλαγές σε εκμέκ κανταΐφι. Με τη δύση του ηλίου η ατμόσφαιρα χαλαρώνει με μουσικές, ποτό και την απίστευτη θέα του φωτισμένου κάστρου να κερδίζει τις εντυπώσεις.
Χώρα, τηλ. 22430 61883
Beach Bar- παραλία Βάτσες: Σε μια υπέροχη παραλία που κυριολεκτικά βρίσκεται στη μέση του πουθενά, θα βρεις ένα Beach-Bar που επίσης αφήνει τις καλύτερες εντυπώσεις με τις μουσικές επιλογές, τον καλό καφέ και τα ιδιαίτερα δροσερά cocktails του που φτιάχνονται με βιολογικά φρούτα.
