Αν υπάρχουν αρκετές φορές που υποσχεθήκατε στον εαυτό σας ότι θα φάτε μόνο ένα πατατάκι ή τουλάχιστον μια μόνο χούφτα, αλλά δεν καταφέρατε τελικά να κρατήσετε την υπόσχεση, τότε ξέρετε από πρώτο χέρι ότι είναι πολύ δύσκολο να σταματήσετε να τρώτε κάτι αλμυρό. Ο λόγος που συνεχίζετε να βάζετε πάλι το χέρι σας μέσα στη σακούλα δεν έχει να κάνει με τη γεύση.
Σε μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Frontiers in Psychology, οι ερευνητές έβαλαν ποντίκια να επιλέξουν από τρία διαφορετικά τρόφιμα: τυπική τροφή, ένα μίγμα λιπαρών και υδατανθράκων και πατατάκια. Τα τρωκτικά επέλεξαν με μεγάλη διαφορά τα πατατάκια. Αν, λοιπόν, δεν είναι μόνο το λίπος και οι υδατάνθρακες τι άλλο είναι;
Τι είναι τόσο εθιστικό στα πατατάκια;
Τα τσιπς είναι γνωστά για δύο πράγματα: το αλάτι και τα λιπαρά. Μελέτες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση αλατιού ενεργοποιεί την απελευθέρωση ντοπαμίνης, μιας χημικής ουσίας που ελέγχει το κέντρο ευχαρίστησης του εγκεφάλου σας. Όταν ο εγκέφαλός σας παίρνει την πρώτη δόση επιβράβευσης, αρχίζει να ζητάει περισσότερη.
Σε μια αυστραλιανή μελέτη, 48 ενήλικες μπορούσαν να φάνε όσο ήθελαν κατά τη διάρκεια τεσσάρων διαφορετικών γευμάτων. Τα πιάτα ζυμαρικών φαίνονταν ουσιαστικά ίδια, εκτός από μια λεπτομέρεια: την περιεκτικότητα σε λιπαρά και αλάτι. Η σάλτσα ήταν είτε χαμηλή σε λιπαρά/χαμηλή σε αλάτι, χαμηλή σε λιπαρά/ υψηλή σε αλάτι, υψηλή σε λιπαρά/ χαμηλή σε αλάτι ή υψηλή σε λιπαρά/υψηλή σε αλάτι. Οι συμμετέχοντες δοκίμασαν το καθένα από μία φορά για τέσσερις εβδομάδες.
Ανεξάρτητα από το πόσο λίπος ήταν στο φαγητό, οι εθελοντές έτρωγαν 11% περισσότερες θερμίδες και φαγητό όταν η σάλτσα ήταν έξτρα αλμυρή. Με μια σάλτσα με πολλά λιπαρά οι συμμετέχοντες έτρωγαν 60% περισσότερες θερμίδες, αλλά όχι απαραίτητα επιπλέον φαγητό.
Πώς τα λιπαρά και το αλάτι δρουν μεταξύ τους;
Φυσιολογικά, τα λιπαρά βοηθούν ένα γεύμα να γίνεται πιο ικανοποιητικό κι έτσι τα άτομα να μην θέλουν να συνεχίζουν να τρώνε. «Όταν το φαγητό είναι φτωχό σε αλάτι, είναι εύκολο να ασκήσεις τον αυτοέλεγχο και να μην φας υπερβολικά, αλλά όταν σε αυτό το φαγητό προσθέσουμε αλάτι, όλος αυτός ο αυτοέλεγχος εξαφανίζεται», λένε οι επιστήμονες.
Οπότε πατατάκια με λιπαρά χωρίς επιπλέον αλάτι θα μπορούσε να είναι η λύση. Όταν προστίθεται το αλάτι, ο εγκέφαλός σας θέλει όσο περισσότερο νάτριο και επομένως ντοπαμίνη. Οπότε αν δεν είστε έτοιμοι να βγάλετε τελείως τα πατατάκια από τη διατροφή σας, μπορείτε να επιλέξετε αυτά που υπάρχουν στο εμπόριο χωρίς αλάτι, ή να δοκιμάσετε να φτιάξετε σπιτικά, χωρίς να προσθέσετε αλάτι.
