Αστική γειτονιά, συνοικία των μποέμ καλλιτεχνών αλλά και των φοιτητών, μια ανάσα από το Ζάππειο και το Καλλιμάρμαρο, δίπλα στο Άλσος. Στο Παγκράτι θα βρει κανείς μερικά από τα πιο όμορφα νεοκλασικά της Αθήνας, θα δει στρατιές από τουρίστες, θα ανακαλύψει ψαγμένα εστιατόρια και μπαρ, αλλά κυρίως θα συνομιλήσει με φιλόξενους και προσηνείς αυτόχθονες. Τελικά το Παγκράτι είναι στα πάνω του.
Τα συνοικιακά μαγαζιά δεν είναι πλέον καφενεία όπου παίζουν πρέφα οι συνταξιούχοι ή φοιτητικά τσιπουράδικα με φθηνούς μεζέδες που απλώς υποφέρονται λόγω χαμηλής τιμής. Η κρίση γέννησε νέες πιάτσες και μεταμόρφωσε τις εναλλακτικές γειτονιές (Εξάρχεια, Πετράλωνα, χαρακτηριστικά παραδείγματα) σε άλλη μια gentrified περιοχή «κέντρο απόκεντρο». Η μόνη γειτονιά που φαίνεται να αντιστέκεται στην ομογενοποίηση της ανθρωπογεωγραφίας της είναι το Παγκράτι. Από τότε που το «Chelsea Hotel», το μπαρ στην Αρχιμήδους, έγινε τόσο γνωστό όσο τα παγωτά της Τούλας, το Παγκράτι ζει -ακόμη μια φορά στην ιστορία του- μεγάλες στιγμές. Πώς αποδεικνύεται αυτό; Με μια βόλτα στην Αρχελάου.
Το «Τρίγωνο» θυμίζει γαλλικό μπιστρό
Ο Μένιος Στεργίου είναι γέννημα θρέμμα Παγκρατιώτης, από εκείνους που μεγάλωσαν με το φραπέ του θρυλικού Λέντζου. «Το Κάτω Παγκράτι ήταν ανέκαθεν μια καλή, αστική περιοχή με χαρακτήρα. Η γειτονιά του Παγκρατίου είχε γνωρίσει την καμπή της για παραπάνω από μια δεκαετία. Από το 1995 μέχρι το 2010 είχε χάσει την ταυτότητά του εξαιτίας των mainstream μαγαζιών που είχαν κατακλύσει την Υμηττού. Στην Αρχελάου δεν υπήρχαν εστιατόρια και μπαρ όταν ανοίξαμε το 2010 το «Τρίγωνο». Ήμασταν οι πρώτοι που το τολμήσαμε. Το ζητούσαν οι παλιοί Παγκρατιώτες το μαγαζί. Θυμάμαι εγώ περνούσα τα μαθητικά μου χρόνια στο καφενείο “Ο Πέτρος”.
Το «Τρίγωνο» θυμίζει εύκολα γαλλικό μπιστρό, είναι κάτι μεταξύ καφενείου, μεζεδοπωλείου και μπαρ. Είναι μονίμως γεμάτο, από τις πρωινές ώρες που πίνουν τον καφέ τους οι γειτόνισσες μετά τα ψώνια τους μέχρι το βράδυ που καλλιτέχνες μαζεύονται για ένα τσιπουράκι μετά τις πρόβες στο θέατρο Skrow. Σερβίρουμε πιάτα ημέρας, έχουμε γύρω στις δέκα προτάσεις καθημερινά, στο μενού μας υπάρχουν σαλάτες, τάρτες και ποικιλίες. Ο ντάκος με την ξυνομυζήθρα είναι το σήμα κατατεθέν μας. Δεν μαζεύει συγκεκριμένο ηλικιακό γκρουπ το “Τρίγωνο” κι αυτό είναι το μυστικό του. Βλέπεις να κάθονται σε διπλανά τραπεζάκια μια παρέα συνταξιούχων 70 ετών με χίπστερ τριαντάρηδες και καταλήγουν να πιάνουν κουβέντα και να αστειεύονται παρέα. Για τις γειτόνισσες είμαστε το δεύτερο σπίτι τους. Εχουμε πελάτες από τις πρεσβείες και τα ιδρύματα ερευνών.
Το Κάτω Παγκράτι έχει μεγάλη ζήτηση τα τελευταία χρόνια, βλέπουμε καθημερινά εργένηδες και οικογένειες να ψάχνουν σπίτι, κάτι που δεν είναι και τόσο εύκολο γιατί η περιοχή έχει τσιμπημένα ενοίκια. Έχουμε πάρα πολλούς τουρίστες πελάτες. Μας βρίσκουν τυχαία μετά την επίσκεψή τους στο Καλλιμάρμαρο. Ιάπωνες, Αμερικάνοι, Κινέζοι. Γιατί γνωρίζει άνθηση το Παγκράτι; Δεν είναι μαζικό, το προτιμούν για έξοδο όσοι θέλουν να αποφύγουν τη βαβούρα, εκείνοι που ψάχνουν τα παρεΐστικα, οικογενειακά στέκια. Κυρίως, έχει φιλικές τιμές. Στο “Τρίγωνο” δυο καραφάκια ρακί και μια ποικιλία για δύο άτομα κοστίζουν 15 ευρώ. Δεν έχουμε αλλάξει τον κατάλογο τα τελευταία τέσσερα χρόνια, θέλουμε χαρούμενους πελάτες».
Στο χαλαρό σαλόνι του «Pink Freud»
Στον ίδιο δρόμο η Μαρίζα Παπασμύρη άνοιξε το «Pink Freud» στις 14 Μαρτίου του 2014. «Ήθελα ένα μικρό διαχειρίσιμο μαγαζί, ήταν ο πρώτος χώρος που είδα όταν ξεκίνησα το ψάξιμο και τον έκλεισα αμέσως. Η Αθήνα είναι πλέον χαοτική με τόσα μαγαζιά στο κέντρο. Τα βράδια, τις καθημερινές, οι πελάτες είναι Παγκρατιώτες αλλά και από όλη την Αθήνα. Δεν θέλει πλέον ο κόσμος απρόσωπα και στημένα μαγαζιά. Στόμα με στόμα έμαθαν για το μπαρ. Δεν ήθελα να φτιάξω ένα μπαρ που ως πελάτης δεν θα μπορούσα να ανεχθώ. Έχουμε προσιτές τιμές, μπύρες από μικροζυθοποιίες, μπρουσκέτες, ατομικές πίτσες, πιάτα αλλαντικών και τυριών και η ατμόσφαιρα είναι χαλαρή και οικεία, σαν να είσαι στο σαλόνι σου με καλούς φίλους. Κάθε Παρασκευή και Σάββατο έχουμε DJ set και τα Χριστούγεννα θα κάνουμε live με την Τζένη Καπάδαη που τραγουδά jazz και soul.
Οι καθημερινές στο Παγκράτι είναι οι καλύτερες μέρες. Ηλικιακά το μαγαζί γεμίζει με 30 something κόσμο και σαραντάρηδες. Είναι συνοικιακό σίγουρα, έχουμε γνωριστεί προσωπικά με πολλούς στη γειτονιά. Μπορεί να μπει πελάτης μόνος του, εμφανέστατα σκασμένος, να κάτσει στην μπάρα και να φύγει μετά από δυο ώρες έχοντας κουβεντιάσει με το μισό μαγαζί».
«ΠάΡοΤ»: Ένα οικείο μαγαζί χωρίς υπερβολές
Σε μια κάθετη της Υμηττού, στον πεζόδρομο της Τιμοθέου υπάρχει εδώ και δύο χρόνια το «ΠάΡοΤ». Το μαγαζί άνοιξε τον Ιούλιο του 2014 ο Ντίνος Φωτόπουλος με τη σύζυγό του Τζένη Μπαξεβάνη. Ο Ντίνος πήγε σχολείο στον Βύρωνα, μεγάλωσε στο σικ Παγκράτι και επιβεβαιώνει ότι η περιοχή βρίσκεται τώρα στην καλή περίοδό της. Γιατί διάλεξε να ανοίξει ένα μαγαζί στο Παγκράτι; «Δούλευα χρόνια στο “Use” στην πλατεία Καρύτση. Οταν έκλεισε δεν μπορούσα να ξεκινήσω από την αρχή. Ζούσαμε εδώ γύρω, μας άρεσε ο πεζόδρομος, ήταν ήσυχος. Εχουμε παπαγάλο και αποφασίσαμε να βγάλουμε το μαγαζί “ΠάΡοτ”.
Έρχεσαι πιο εύκολα τις καθημερινές σε ένα μπαράκι στη γειτονιά σου απ’ ό,τι στο κέντρο της πόλης. Και κόσμος από όλες γειτονιές έρχεται. Είμαστε ουσιαστικά πίσω από το Καλλιμάρμαρο. Τις περιοχές τις κάνουν οι άνθρωποι, και οι Παγκρατιώτες δεν έφυγαν ποτέ από την περιοχή τους. Έχω πελάτες που τους ξέρω από τότε που ήμασταν 5 χρόνων. Γνωριζόμαστε όλοι στην περιοχή. Φτιάξαμε ένα οικείο μαγαζί χωρίς υπερβολές. Έχουμε standard πελατεία».
«SuperFly»: Eπιστροφή στη δεκαετία των 80s
Το νέο Παγκράτι, αυτό που σέβεται την αστική κληρονομιά του, τους ηλικιωμένους κλασικούς θαμώνες και τους νεοφερμένους χίπστερ ενοικιαστές του, απλώνεται γύρω από τέσσερις πλατείες: Πλαστήρα, Προσκόπων, Βαρνάβα και Μεσολογγίου. Στην πασίγνωστη πλέον Εμπεδοκλέους, ο Δημήτρης Κολτσιδάς και ο Χρήστος Γιαννόπουλος δημιούργησαν το «SuperFly», ένα μαγαζί-χρονοκάψουλα για επιστροφή στη δεκαετία των 80s. Πέρα από τις αφίσες που θυμάσαι κρεμασμένες στους τοίχους του εφηβικού δωματίου σου, το μαγαζί-υπερπαραγωγή έχει από atari μέχρι φλιπεράκια. Συμμετέχει και φιλοξενεί το πανελλήνιο πρωτάθλημα darts (βελάκια). Θα βρεις κάθε ώρα, κάθε μέρα από εικοσάρηδες φοιτητές μέχρι εξηντάρηδες.
Κάθε Παρασκευή και Σάββατο οργανώνει βραδιές με DJ και κάθε πρώτη Τετάρτη του μήνα stand up comedy με τους πιο ταλαντούχους Ελληνες κωμικούς. Τα live της Idra Kayne είναι άχαστα. Τα events τα αναρτούν και στη σελίδα του Facebook. Μπορείς να παραγγείλεις από τοστ με καφέ μέχρι υπέροχα κοκτέιλ και καθαρά ποτά. Τα περισσότερα vintage παιχνίδια στο μαγαζί είναι δώρα πιστών θαμώνων του, όπως το ρομποτάκι Τζέφρι επί της υποδοχής.
«Κάιν»: Υποδειγματικό μπαρ αστικής συνοικίας
Το «Κάιν» είναι σίγουρα ανάμεσα στην πεντάδα των πιο όμορφων μπαρ του κέντρου και σίγουρα το πιο ψαγμένο. Κερδίζει από τα αποδυτήρια τα υπόλοιπα, αφού είναι δίπλα στο Α’ Νεκροταφείο και σερβίρει το «σοβαρό» Nekroni. Το μαγαζί ήταν το όνειρο του Λεωνίδα Δεληγιάννη και της Αρτεμης Καμπέρη. Ο πρώτος υπήρξε επί επτά χρόνια μέλος της ομάδας του ιστορικού «Circus» και η Αρτεμις αρχιτέκτονας. «Δεν θέλαμε να ανοίξουμε ένα ακόμη μπαρ στο κέντρο. Αν φτιάξεις κάτι ωραίο, όπου και να το κάνεις, ο κόσμος ακολουθεί», λέει ο Λεωνίδας. Το μαγαζί, προτού γίνει υποδειγματικό μπαρ αστικής συνοικίας, υπήρξε κατά το ήμισυ μανάβικο και κατά το άλλο ήμισυ γραφείο τελετών. Στην οδό Αναπαύσεως, τέτοιου είδους καταστήματα μαζί με το κλασικό μαγέρικο «Ολύμπιον» και τις πίτσες του Colibri, ήταν οι κλασικές αξίες πριν από την έλευση του «Κάιν» τον Νοέμβριο του 2015.
«Μπορεί να πάρει φόρα ο δρόμος. Εμείς πήραμε το ρίσκο και μας βγήκε». Γιατί να πάει κανείς σε ένα μπαρ στην Αναπαύσεως; Κάθε μέρα έχει DJ με ψαγμένη μουσική, υπέροχα καθαρά κοκτέιλ που δεν σε τρομάζουν με τα περισπούδαστα υλικά τους, θα δεις όλους εκείνους που βαρέθηκαν να βγαίνουν στο κέντρο γιατί μεγάλωσαν. Η τοιχογραφία του ζωγράφου Δημήτρη Ταξή μαζί με τις art deco καρέκλες που αγόρασαν τα παιδιά από το eBay και οι εντυπωσιακοί πολυέλαιοι είναι ένα ιδανικό σκηνικό για το σωστό το ραντεβού.
Το φαγητό στο «Μαύρο Πρόβατο του Press Café» είναι ιεροτελεστία
Το «Μαύρο Πρόβατο του Press Café» ίσως δεν χρειάζεται συστάσεις, όλοι οι Αθηναίοι έχουν δοκιμάσει το κριθαρότο και το χιουνκάρ μπεγιεντί. Σε ένα από τα πιο αγαπημένα εστιατόρια του Παγκρατίου δύσκολα θα βρεις τραπέζι τα Σαββατοκύριακα. Ακόμη και μια συνηθισμένη καθημερινή είναι γεμάτα τα τραπεζάκια μέσα έξω με τουρίστες, κατοίκους της περιοχής, εργαζόμενους σε πρεσβείες και πιστούς πελάτες. Κορεάτες τουρίστες έχουν έρθει με φωτογραφίες των πιάτων που θέλουν να παραγγείλουν, μια και το εστιατόριο βραβεύεται επί σειρά ετών από το Trip Advisor.
Η ζωή στο «Μαύρο Πρόβατο» είναι ωραία και το φαγητό ιεροτελεστία. Βρίσκεται στον αριθμό 31 της οδού Αρριανού και αποτελεί το «γαστριμαργικό παράρτημα» του θρυλικού «Press Café» που επί 17 συναπτά έτη υπηρετούσε την ίδια φιλοσοφία. Ψυχή του μαγαζιού είναι η Ευδοξία Πάντου. Δεν πρέπει να υπάρχει άνθρωπος που όταν δοκίμασε τα λιγκουίνι με θαλασσινά (μύδια, κυδώνια, γαρίδες και γυαλιστερές) δεν έκλεισε τα μάτια από ευχαρίστηση.
Ο «Κατσούρμπος» 11 χρόνια τώρα μάς μαθαίνει να τρώμε χοχλιούς
Η Εύα Λαμπράκη, από την άλλη, είναι η ψυχή του «Κατσούρμπου», του κρητικού εστιατορίου στην Πλατεία Προσκόπων και ίσως του καλύτερου κρητικού της Αθήνας. Τα τελευταία 11 χρόνια έχει μάθει σε πάρα, πάρα πολύ κόσμο πώς να τρώει τους χοχλιούς. Στον «Κατσούρμπο» συνδυάζουν τις κρητικές συνταγές με τη γαλλική κουζίνα και το αποτέλεσμα είναι οργασμικό. Το γαμοπίλαφό του το έχουν γευτεί Αυστραλοί, Αμερικάνοι, Κινέζοι. Το πιο δημοφιλές πιάτο του εστιατορίου είναι το αρνί με σταμναγκάθι – και επειδή το προτείνουν οι τουριστικοί οδηγοί, το ζητούν όλοι οι τουρίστες!
Το ψωμί με ανεβατό προζύμι με ρεβίθι είναι πραγματικά εμπειρία. Ολα τα προϊόντα του «Κατσούρμπου» είναι κρητικά, το ελαιόλαδο δικής τους παραγωγής, ο ντάκος βιολογικός και ακόμη κι αν τον βρέξεις, παραμένει σκληρός. Αυτοί έφεραν πρώτοι το σταμναγκάθι στην Αθήνα και όλα τα κρέατά τους έρχονται από κτηνοτρόφους των Χανίων. Ακόμη και τα κρασιά τους είναι κρητικά. Η φιλοξενία της κυρίας Λαμπράκη είναι χαρακτηριστική. Αν δεν δοκιμάσεις από τα κεράσματα, δεν φεύγεις.
Στο «Paella Barcelona» για αυθεντική παέγια
Το «Paella Barcelona», το ισπανικό εστιατόριο στην καρδιά του Προφήτη Ηλία, είναι ίσως το μοναδικό μέρος στην Αθήνα που μπορείς να απολαύσεις αυθεντική παέγια. Ο Τίμος Αδραχτάς είχε επί 16 χρόνια ισπανικό εστιατόριο στη Βαρκελώνη, οπότε κάτι θα ξέρει για το πιάτο σήμα κατατεθέν της εργατικής τάξης των Βάσκων. Ξεκίνησε πριν από τέσσερα χρόνια στο Κολωνάκι (στην Ξενοκράτους), αλλά νιώθει χαρούμενος που μετακόμισε το εστιατόριο στο Παγκράτι.
«Ανοίγουν πολλά ωραία στέκια στην περιοχή. Στο μαγαζί έρχονται πελάτες από όλη την Αθήνα. Από τη Μαγούλα, την Κάντζα, τα βόρεια και τα νότια προάστια, μέχρι και πελάτες από την Ελευσίνα έχω. Δεν μπαίνουν περαστικοί στο μαγαζί, με ξέρουν και έρχονται». Ο κύριος Αδραχτάς κάνει το catering σε ισπανικούς γάμους και Ισπανοί είναι οι περισσότεροι πελάτες τους. Διοργανώνει κάθε Σάββατο βραδιές φλαμένκο. Την αυθεντική συνταγή δεν τη μοιράστηκε μαζί μας, αλλά μας αποκάλυψε ότι από τις 10 Οκτωβρίου μέχρι τέλος Νοεμβρίου και από τις 2 το μεσημέρι μέχρι τις 7 το βράδυ θα μπορείτε να απολαύσετε όλο το μενού με 50% έκπτωση!
Φωτογραφίες: William Faithful
