Στις αρχές του Σεπτεμβρίου διοργανώθηκε το 1o Rovies Food Fest, στο γραφικό χωριό της Εύβοιας, στις Ροβιές, που έχει ξεκινήσει να βρίσκει τους ρυθμούς του έπειτα από τις καταστροφικές πυρκαγιές που το έπληξαν πριν από 2 χρόνια, καταστρέφοντας μεγάλο μέρος της παραγωγής του. Στο πλαίσιο της πρώτης αυτής προσπάθειας, οι ντόπιοι παραγωγοί προσπάθησαν να αναδείξουν τις παραδοσιακά προιόντα του τόπου, να τονίσουν τη σημασία της παραθαλάσσιας θέσης του καθώς και να αναβιώσουν παλιές παραδοσιακές συνταγές και συνήθειες που χάνονται μέσα στον χρόνο.
Sea to table: Αχινοσαλάτα και καρπάτσιο δίπλα στη θάλασσα αλλά και κατάδυση στoν βυθό του Ευβοϊκού
Μια ξεχωριστή εμπειρία μάς περίμενε στο πλαίσιο του Φεστιβάλ. Μέσω του Argonauta Diving Resort είχαμε την ευκαιρία να βουτήξουμε στα νερά του Ευβοϊκού υπό την καθοδήγηση του Άκη Φράγκου. Μετά την κατάδυσή μας, καθαρίσαμε αχινούς δίπλα στο παραλιακό εστιατόριο Anemoia, με το ειδικό gadget που κάνει τη διαδικασία πιο εύκολη και στη συνέχεια φτιάξαμε αχινοσαλάτα. Με απλά και αγνά υλικά, εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, λεμόνι, φρεσκοτριμμένο πιπέρι απολαύσαμε τους καρπούς της θάλασσας, συνοδεύοντάς τους με ένα εξαιρετικό προζυμένιο ψωμί.
Στη συνέχεια, ο Άκης Φράγκου φιλετάρισε ένα λαβράκι και έφτιαξε καρπάτσιο στο πι και φι. Και εφόσον η βραδιά ξεκίνησε με θαλασσινά απευθείας από τον Ευβοϊκό, έτσι και συνεχίστηκε στο γεύμα στο παραθαλάσσιο εστιατόριο Anemoia, όπου δοκιμάσαμε ντόπιες ψητές καραβίδες αλλά και τηγανητές κουτσομούρες και άλλα φρέσκα θαλασσινά, που συνοδεύσαμε με φρέσκιες σαλάτες.
Τσουκνιδόπιτα και τηγανοκουλούρα: Η κουζίνα της φτώχειας αναβιώνει στις Ροβιές
Η κουζίνα των φτωχών, με υλικά που όλοι είχαν μέσα στο σπίτι τους ή έβρισκαν εύκολα ήταν το θέμα της συγκεκριμένης δράσης του φεστιβάλ. Γι’ αυτό, με φόντο πάντα τη θάλασσα, οι κυρίες του χωριού μαζεύτηκαν στο Anemoia, ώστε να αναβιώσουν παλιές συνταγές που έφτιαχναν παραδοσιακά στις Ροβιές με τα πιο απλά υλικά του τόπου. Τα πιάτα είτε ετοιμάζονταν στα σπίτια για το καθημερινό οικογενειακό τραπέζι είτε λειτουργούσαν ως κολατσιό κατά τα διαλείμματα στο παλιό εργοστάσιο χάρτου ή στην περίοδο που γινόταν το λιομάζεμα.
Έτσι οι γυναίκες της περιοχής ετοίμασαν για εμάς δυο παραδοσιακές συνταγές της cucina povera, που τις βρίσκουμε σε διάφορες παραλλαγές σε πολλές περιοχές της Ελλάδας: τηγανοκουλούρα και τσουκνιδόπιτα. Η κυρία Σταυρούλα Γεωργίου Γιάμαλη μάς έφτιαξε τηγανοκουλούρα, μια απλή αλλά νόστιμη συνταγή, με απλά υλικά: αλεύρι, νερό, προζύμι και φέτα. Μια εύκολη παρασκευή που γίνεται στο τηγάνι στο πι και φι.
Την παράσταση όμως έκλεψε η τσουκνιδόπιτα της κυρίας Κούλας Γεωργίου. Είχε στρώσει από νωρίς τα υλικά της πάνω στον πάγκο και, παρά τη ζέστη, μας έδειξε βήμα-βήμα πώς φτιάχνουν παραδοσιακά αυτήν την πίτα, με βυζαντινές καταβολές. Όπως μας αποκάλυψε, την έφερε λίγο-πολύ η ίδια στην περιοχή των Ροβιών όταν ήρθε σε πολύ μικρή ηλικία από τη Θεσσαλία, πριν από περίπου 54 χρόνια. Μια πεντανόστιμη πίτα με βασικό υλικό τις τσουκνίδες, που τις βρίσκουμε εύκολα όλον τον χρόνο -αρκεί να μην έχει πάρα πολλή ζέστη. Όπως μας είπε, «φέτος δεν είχε πάρα πολλές λόγω του καύσωνα. Τρόμαξα να βρω σε όλη τη γειτονιά. Ωστόσο, τσουκνίδες βρίσκουμε και στα μανάβικα στην Αθήνα». Το μυστικό στην πίτα, πέρα από τις τσουκνίδες, είναι το σπιτικό φύλλο, που φτιάχνει με τόση μαεστρία η κυρία Κούλα. Πόσα φύλλα βάζει; 9- 10; 3 κάτω, 3 στην ενδιάμεση στρώση, όπου βάζει λίγη γέμιση και 3 ή 4 από πάνω. Τα φύλλα πρέπει να είναι πολύ λεπτά, ώστε να γίνουν τραγανά και το μυστικό στο ζυμάρι είναι ότι προσθέτει και 1 κουτ. σούπας ξίδι. Για το καλύτεροΕίχαμε την ευκαιρία να τη δοκιμάσουμε ζεστή, μόλις βγήκε από τον φούρνο και πέρα από τη φοβερή μυρωδιά της, ήταν πραγματικά πεντανόστιμη.
Γευσιγνωσία μελιού από τους ντόπιους παραγωγούς
Σε ένα γραφικό σημείο, και πάλι δίπλα στη θάλασσα, είχαμε την ευκαιρία να δοκιμάσουμε και να αξιολογήσουμε τα μέλια της περιοχής, ενώ στο σημείο ήταν συγκεντρωμένοι όλοι οι ντόπιοι παραγωγοί, έτοιμοι να μας παρουσιάσουν τα προϊόντα τους αλλά και την ιστορία τους. Αυτό που μας έκανε εντύπωση είναι ότι ενώ δεν έχουν κάποιον σύλλογο, μεταξύ τους επικρατεί το απόλυτο πνεύμα συνεργασίας και αλληλεγγύης, ενώ ο καθένας έχει τη δική του -συνήθως μικρή και οικογενειακή- παραγωγή ανάλογα με τις δυνάμεις του.
Εδώ η Γωγώ Πασσά από το «Φαμελάκι» ανέλαβε την παρουσίαση της συγκεκριμένης δράσης του φεστιβάλ. Αυτό που σίγουρα μας συγκλόνισε είναι το πόσο επηρεάστηκε η παραγωγή μελιού από τις πρόσφατες πυρκαγιές. Πιο συγκεκριμένα, η νότια Εύβοια ήταν η βασική περιοχή της Ελλάδας στην παραγωγή πευκόμελου. Εφόσον το μεγαλύτερο ποσοστό των πευκών καταστράφηκε, μειώθηκε δραματικά -οριακά εξαφανίστηκε- η παραγωγή του συγκεκριμένου μελιού σε όλη τη χώρα.
Ωστόσο, έπειτα από κάθε καταστροφή, κάτι νέο ξεπηδά. Και αυτό συνέβη και στις Ροβιές. Όπως μας ανέφεραν οι παραγωγοί, «είδαμε για πρώτη φορά στα μέρη μας να εμφανίζονται αγριολούλουδα που δεν ξέραμε. Δεν υπήρχαν ποτέ παρόμοια εδώ, καθώς τα ψηλά πεύκα έκρυβαν τον ήλιο και δεν ευνοούσαν την εμφάνισή τους». Τώρα, μετά τις φωτιές, αυτά τα αγριολούλουδα, παράγουν ένα νέο, ιδιαίτερο, ελαφρύ και αρωματικό μέλι ανθέων.
Στο πλαίσιο της γευσιγνωσίας μελιού, δοκιμάσαμε 5 διαφορετικά μέλια, από όλους τους παραγωγούς της περιοχής ενώ στη συνέχεια δοκιμάσαμε κερήθρα αλλά και γύρη από το μελίσσι. Τα μέλια που παράγονται στις Ροβιές είναι τα ακόλουθα: πευκόμελο (όσο έχει απομείνει), από μάραθο-γλυκάνισο, ερείκι, βελανιδιάς, ανθόμελο από αγριολούλουδα. Για να πραγματοποιήσουμε τη γευστική δοκιμή μελιού, βασιστήκαμε στον τροχό των γεύσεων που παραχώρησε για την εκδήλωση η Γιάννα Μπαλαφούτη, Εκπαιδεύτρια Προγράμματος ΑΓΡΟΑΝΕΛΙΞΗ «FARMERS OF THE FUTURE.
Η βραδιά έληξε με παραδοσιακά γλυκά και τσικουδιά και με ένα υπέροχο ηλιοβασίλεμα πάνω στη θάλασσα.
Γευσιγνωσία ελαιολάδου με θέα σε έναν ιστορικό ελαιώνα
Την τελευταία μέρα του φεστιβάλ βρεθήκαμε στον παραδοσιακό ξενώνα «Ελαιώνας», στο ιστορικό κτήμα του Στέφανου Βαλλή. Ψυχή της προσπάθειας εδώ είναι η γλυκύτατη Μαρίνα Βαλλή, που μας παρουσίασε σε βίντεο την ιστορία του κτήματος, όπως την ξεκίνησαν οι πρόγονοι του συζύγου της, απόγονοι της Πηνελόπης Δέλτα και του Παύλου Μελά. Το τραγικό στην όλη υπόθεση είναι η καταστροφή από τις πυρκαγιές του 2021, όπου κάηκε το μεγαλύτερο ποσοστό του ελαιώνα. Με δάκρυα συγκίνησης στα μάτια, έκλεισε το βίντεο και μας οδήγησε στο προαύλιο του ελαιώνα.
Εκεί, αφού μας μίλησε λίγο για την οικογενειακή παραγωγή εξαιρετικού παρθένου ελαιόλαδου, κάναμε την «τουριστική» γευσιγνωσία , όπως την ονομάζει, κυρίως για να χαρούμε τη θέα αλλά και να δοκιμάσουμε τα υπέροχα σπιτικά ελαιοπιτάκια που μας προσέφερε στη συνέχεια.
Επειδή το μέρος είναι και ξενώνας -ενδεχομένως ο καλύτερος του χωριού- αξίζει όχι μόνο να τον επισκεφθείτε, αλλά και να μείνετε εκεί, ώστε να απολαύσετε την φιλοξενία της Χριστίνας Βαλλή, που θα έχει σίγουρα πολλά να σας πει και θα σας κερδίσει με την πρώτη! Η περιπλάνηση στον συγκεκριμένο ελαιώνα είναι μια από τις πιο ωραίες διαδρομές στο χωριό. Αφού περάσετε το γεφυράκι, θα περάσετε μέσα από τις ελιές της οικογένειας μέχρι να φτάσετε στο παρατηρητήριο. Εδώ θα απολαύσετε τη θέα στη θάλασσα και φυσικά ο χώρος ενδείκνυται και για φωτογραφήσεις!
Στον δρόμο προς το παρατηρητήριο, θα περάσετε μέσα από τον ελαιώνα και θα παρατηρήσετε ονόματα γραμμένα πάνω σε ταμπελάκια. Είναι οι ελιές που υιοθέτησαν μικροί και μεγάλοι μετά τις πυρκαγιές…
Πικνίκ στους ελαιώνες δίπλα στη θάλασσα
Στον ιστορικό ελαιώνα ακριβώς πάνω στη θάλασσα οι ντόπιοι μαζεύτηκαν για να αναβιώσουν παλιές συνήθειες του παρελθόντος: το πικνίκ έπειτα από το μάζεμα των ελιών. Ο πολιτιστικός σύλλογος γυναικών Ροβιών ετοίμασε για μας παραδοσιακές συνταγές της περιοχής, αναβιώνοντας ουσιαστικά το έθιμο. Εδώ βρήκαμε σε πολλές εκδοχές τυρόπιτα χωρίς φύλλο, το λεγόμενο «κουρκουτό», αλλά και τα τυροπιτάρια. Φάγαμε επίσης γαύρο μαριναρισμένο στο ξύφι και το αλάτι αλλά και όσπρια παντρεμένα με μανέστρα. Σίγουρα την παράσταση έκλεψαν οι λουκουμάδες με μέλι αλλά και γύρη.
Τα κυρίως συνόδευαν σπιτικές σαλάτες με φρέσκα λαχανικά, ελιές από τον Αγροτικό Σύνδεσμο Ροβιών και εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, που ετοίμαζαν οι γυναίκες του χωριού εκείνη την ώρα και σέρβιραν στους παρευρισκόμενους.
Κι ολα αυτά ακριβώς πάνω στη θάλασσα! Η μέρα ήταν πολύ καλή ώστε κάποιοι να συνδυάσουν το πικνίκ με ένα μπάνιο!
