Μια ανάσα πριν την πιο γιορτινή περίοδο του χρόνου και οι Ευρωπαϊκές πρωτεύουσες έχουν φορέσει τα γιορτινά τους και διοργανώνουν καλλιτεχνικά δρώμενα και πλήθος εκδηλώσεων που θα ντύσουν με χριστουγεννιάτικη μαγεία κάθε στιγμή. Για τις περισσότερες πόλεις, ειδικά της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης, αναπόσπαστο μέρος του παραμυθένιου χριστουγεννιάτικου σκηνικού αποτελούν οι παραδοσιακές υπαίθριες αγορές. Εξαιρετικά οργανωμένες και όμορφα διακοσμημένες αποτελούν αξιοθέατο από μόνες τους και προσελκύουν χιλιάδες ντόπιους και επισκέπτες. Όλοι απολαμβάνουν τη μαγευτική ατμόσφαιρα, τις αγορές μοναδικών χειροτεχνημάτων αλλά και τα πλούσια εδέσματα και γλυκά που ετοιμάζονται επί τόπου και πωλούνται σε όμορφες συσκευασίες.
Τα πρωτεία φαίνεται να έχουν οι γερμανικές επαρχίες με τις γιορτινές υπαίθριες αγορές να αποτελούν παράδοση πολλών αιώνων και κάθε πόλη να διαθέτει σχεδόν μια αγορά σε κάθε περιοχή. Το κρύο και το χιόνι δεν πτοούν κανένα, αντίθετα εντείνουν τη χριστουγεννιάτικη αίσθηση, κι όσο τα όμορφα ξύλινα σαλέ προσφέρουν ζεστό αρωματικό κρασί, λαχταριστά λουκάνικα, μυρωδάτα παραδοσιακά μπισκότα και άφθονη σοκολάτα η διάθεση ανεβαίνει και κάθε βραδιά μοιάζει με γιορτή. Όσοι βρεθείτε την περίοδο των γιορτών σε κάποιο προορισμό που φημίζεται για τις αγορές του, απολαύστε τη βόλτα ανάμεσα στους πάγκους, ψωνίστε πανέμορφα στολίδια και δοκιμάστε τις παρακάτω χαρακτηριστικές γεύσεις που ταυτίζονται με τα Χριστούγεννα:
• Κρασί Glühwein
Το ιδανικό αντίδοτο στο κρύο είναι μια κούπα ζεστό κόκκινο κρασί που κάνει τον αέρα να μοσχοβολά κανέλα και γαρύφαλλο. Δεν υπάρχει αγορά χωρίς τουλάχιστον ένα σπιτάκι – σαλέ που να πουλάει το δημοφιλές χριστουγεννιάτικο ποτό. Στα κιόσκια, καθώς πέφτει η νύχτα και συρρέει το πλήθος, επικρατεί το αδιαχώρητο. Κάθε πάγκος έχει τουλάχιστον ένα καζάνι όπου το κρασί ζεσταίνεται μαζί με φέτες πορτοκαλιού και μπαχαρικά, αλλά και τις δικές του αναμνηστικές κούπες, όπου είναι ζωγραφισμένο το όνομα της αγοράς και η τρέχουσα χρονολογία. Αν και έχει επικρατήσει η γερμανική ονομασία (Glühwein), στις γαλλικές αγορές θα το βρείτε ως Vin Chaud, στην Τσεχία ως Svařák και στη Βρετανία θα το ζητήσετε ως Mulled Wine.
• Eggnog, Himbeertoni και Drachenglut
Μπορεί το κόκκινο μπαχαρένιο κρασί να είναι o βασιλιάς των χριστουγεννιάτικων ποτών στις αγορές όμως κυκλοφορούν και άλλα γιορτινά punch με κανελογαρίφαλλο, ρούμι κλπ. Πολύ δημοφιλές είναι το πλούσιο, κρεμώδες Eggnog που εκτός από γάλα και κρέμα γάλακτος περιέχει τα μέρη του αυγού, ξεχωριστά χτυπημένα, αλλά και κονιάκ ή ρούμι. Το Eggnog συνήθως σερβίρεται σε διάφανες κούπες ή κολονάτα ποτήρια. Λιγότερο γνωστό και πιο ελαφρύ το Himbeertoni φτιάχνεται με ροζέ κρασί και σμέουρα ενώ όσοι αναζητούν κάτι πιο δυνατό μπορούν να απολαύσουν ένα Drachenglut σερβιρισμένο σε ποτήρι με υποδοχή για ένα κύβο ζάχαρης που λιώνει όταν η επιφάνεια του ποτού ανάψει με φλόγιστρο.
• Wurst και Currywurst
Αν το Glühwein είναι το δημοφιλέστερο χριστουγεννιάτικο ποτό, σίγουρα τα παραδοσιακά, γερμανικά λουκάνικα που ψήνονται σε τεράστιες ποσότητες είναι το πιο δημοφιλές έδεσμα αυτές τις μέρες. Τα άφθονα ξύλινα σπιτάκια με τις ψησταριές Schwenkgrill δεν αφήνουν κανέναν ασυγκίνητο. Η ποικιλία είναι μεγάλη και οι τρόποι να τα απολαύσετε δύο: Είτε σκέτα με ξινολάχανο και αγγουράκια τουρσί, συνοδεύοντας με μουστάρδα, γλυκιά σάλτσα cranberry ή μια δυνατή horseradish, είτε σε στρογγυλό ψωμάκι. Τα λεπτά λουκάνικα Νυρεμβέργης σερβίρονται 3-4 μαζί, τα πιο χοντρά Θουριγγίας ταιριάζουν με μουστάρδα μελιού, ενώ ειδικά στο Βερολίνο πολύ δημοφιλής εκδοχή είναι το Currywurst όπου το χοιρινό λουκάνικο σερβίρεται με κέτσαπ, πλούσια σε κάρι και επιπλέον σκόνη κάρι για έξτρα πικάντικη γεύση.
• Πρέτζελ
Αναπόσπαστο μέρος της γερμανικής κουζίνας, το γνωστό αφράτο κουλούρι pretzel με το χαρακτηριστικό σχήμα κόμπου και τη λεία υφή που πασπαλίζεται με χοντρό αλάτι, βρίσκεται παντού: από μπυραρίες και καφέ μέχρι τις υπαίθριες αγορές όπου αποτελεί ιδανικό συνοδευτικό για τα φρεσκοψημένα λουκάνικα. Θα το βρείτε και γεμισμένο με αγνό βούτυρο ή με τυρί κρέμα και αρωματικά χόρτα.
• Αργοψημένος σολομός
Ό,τι πιο θρεπτικό θα βρείτε στις υπαίθριες αγορές, ειδικά της Φιλανδίας, όπου αποκαλείται Loimukala ή Loimulohi, αλλά και στις γερμανικές που θα τον ζητήσετε ως Flammlachs. Σύμφωνα με τον παραδοσιακό, σκανδιναβικό τρόπο ψησίματος, μεγάλα φιλέτα σολομού στερεώνονται σε ξύλινες τάβλες και τοποθετούνται όρθια δίπλα στη φωτιά όπου σιγοψήνονται για μια ώρα περίπου. Το αποτέλεσμα είναι νόστιμα και ζουμερά κομμάτια ψαριού, με μια χαρακτηριστική, έντονα καπνιστή γεύση.
• Schupfnudeln mit kraut
Ένα χορταστικό έδεσμα, πολύ δημοφιλές στις χριστουγεννιάτικες αγορές της Αυστρίας και της Νότιας Γερμανίας, ό,τι πρέπει για να ανακτήσετε δυνάμεις μετά από μια μέρα γεμάτη ψώνια και διασκέδαση στα παγοδρόμια και τα καρουσέλ των γιορτινών αγορών. Στη γεύση τα schupfnudeln μοιάζουν με νιόκι και στην όψη με χοντρά ριγκατόνι χωρίς τρύπα, φτιάχνονται από πατάτα, τηγανίζονται με ψιλοκομμένο μπέικον και σερβίρονται ανακατεμένα με ξινολάχανο.
• Ζυμαρικά Käsespätzle
Η γερμανική εκδοχή των αμερικάνικων ζυμαρικών Mac and Cheese είναι η πρώτη επιλογή όσων επισκέπτονται τις αγορές αλλά αποφεύγουν το κρέας. Πολύ νόστιμα και ελαφρύτερα από τα schupfnudeln, αυτά τα μικροσκοπικά ζυμαρικά περιέχουν αυγό που τα κάνει ακόμη πιο γευστικά και σερβίρονται καυτά, με άφθονο τριμμένο έμενταλ και ψιλοκομμένα τηγανιτά κρεμμύδια. Παραγγείλτε ένα βαθύ πιατάκι, πιάστε θέση σ’ ένα στολισμένο πάγκο και αφήστε αυτό το τέλειο comfort food να ζεστάνει την καρδιά σας.
• Πίτες Flammkuchen
Θα σας τραβήξει σίγουρα από τη μύτη η μυρωδιά των φρεσκοψημένων flammkuchen – ή Tarte Flambée όπως τις λένε στην πατρίδα τους την Αλσατία (και στις άλλες περιοχές της Γαλλίας) – και σίγουρα θα νομίζετε ότι κάπου κοντά σας ψήνονται πίτσες. αυτές οι λεπτές και τραγανές οβάλ πίτες που σκεπάζονται από μια μεγάλη ποικιλία υλικών όντως μοιάζουν αρκετά με πίτσες. Η πιο κλασσική επικάλυψη είναι κρέμα γάλακτος, μπέικον και κρεμμύδι, αλλά θα βρείτε και συνδυασμούς όπως ντομάτα με τυρί, σαλάμι και πεπερόνι, ντομάτα και μοτσαρέλα, τυρί κρέμα με καπνιστό σολομό, ακόμη και γλυκές εκδοχές με σύκα και καρύδια.
• Maroni και Mandeln
Παραδοσιακά κι αγαπημένα, τα ψητά κάστανα δε λείπουν από καμιά χριστουγεννιάτικη αγορά. Ακόμη πιο δελεαστικά τα καραμελωμένα αμύγδαλα – Gebrannte Mandeln στις γερμανικές ή Chouchous στις γαλλικές αγορές – σας καλούν από μακριά με το γλυκό τους άρωμα και συνοδεύουν τέλεια ένα ποτήρι ζεστό κρασί. Πλέον στις αγορές υπάρχει τουλάχιστον ένα κιόσκι με πολύχρωμα χωνάκια που γεμίζουν όχι μόνο με τραγανά καραμελωμένα αμύγδαλα αλλά και με ό,τι άλλους ξηρούς καρπούς βάζει ο νους σας: καβουρδισμένα καρύδια, φιστίκια, κάσιους, μακαντέμια, φουντούκια και πεκάν, ζαχαρωμένα αλλά και με γεύσεις πραλίνας, bueno, μπισκότου κ.ά.
• Κέικ Stollen, μπισκότα Lebkuchen και αμέτρητοι γλυκοί πειρασμοί
Γιορτές χωρίς γλυκά δεν γίνονται και σίγουρα οι υπαίθριες αγορές είναι μια καλή ευκαιρία να δοκιμάσετε μια μεγάλη ποικιλία παραδοσιακών γλυκών. Κατακόκκινα καραμελωμένα μήλα και στικς με φρούτα, όπως φράουλες και ολόκληρες μπανάνες, βουτηγμένα σε σοκολάτα. Schaumkuss – μεγάλα marshmallows με βάση μπισκότου, επίσης βουτηγμένα σε σοκολάτα – αλλά και αποξηραμένες ροδέλες μήλου με κανέλα, σοκολατάκια σε κάθε απίθανο σχήμα που μας μεταφέρουν απευθείας στο παραμύθι των Hans και Gretel.
Πολύ δημοφιλή και τα ντόνατς – krapfen ή berliners – που στη Γερμανία θα τα βρείτε με μαρμελάδα φρούτων του δάσους ή υπέροχη κρέμα Βαυαρίας, τα οποία αποκτούν χριστουγεννιάτικο χρώμα με πολύχρωμο γλάσσο. Βουτυράτες βάφλες και αέρινες κρέπες, πλούσιες σε πραλίνα φουντουκιού, κάνουν τον αέρα να μοσχοβολά, το ίδιο και τα υπέροχα μπισκότα Lebkuchen με αλεσμένους ξηρούς καρπούς, μέλι κι αποξηραμένα φρούτα και μπόλικα μπαχαρικά. Καλυμμένα ή όχι με σκούρα σοκολάτα, ταιριάζουν πολύ με το ζεστό κόκκινο κρασί, όπως ακριβώς και το παραδοσιακό κέικ Stollen: συμπαγές, πλούσιο σε σταφίδες και με γέμιση από αμυγδαλόπαστα αποτελεί την απόλυτη χριστουγεννιάτικη λιχουδιά.
Φωτογραφίες: Αριέττα Πούλιου
