«Η αναγνώριση για την ελιά σηματοδοτεί ένα σημαντικό ορόσημο για τη διατήρηση και την έρευνα του γενετικού υλικού της ελιάς, ενισχύοντας τον ρόλο της Ελλάδας στη διατήρηση της παγκόσμιας βιοποικιλότητάς της». Με ανακοίνωσή του, το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιοκομίας (IOC) ενημέρωσε ότι αναγνωρίστηκε επίσημα η συλλογή βλαστικού πλάσματος ελιάς του Ινστιτούτου Ελιάς, Υποτροπικών Καλλιεργειών και Αμπελουργίας (ΙΟΣΒ) του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ στα Χανιά της Κρήτης, ως διεθνή τράπεζα βλαστικού πλάσματος ελιάς, καθιστώντας την έτσι την όγδοη στο παγκόσμιο δίκτυο του ΔΣΕ.
Διατήρηση των γενετικών πόρων για ένα βιώσιμο μέλλον
Το δίκτυο διεθνών συλλογών βλαστικού υλικού ελιάς του IOC, το οποίο ιδρύθηκε το 1994, διαδραματίζει θεμελιώδη ρόλο στη διατήρηση της γενετικής ποικιλότητας της ελιάς και στην υποστήριξη της επιστημονικής έρευνας. Οι συλλογές αυτές χρησιμεύουν ως πολύτιμες αποθήκες γενετικού υλικού, προστατεύοντας τις ποικιλίες ελιάς από την κλιματική αλλαγή, τις αναδυόμενες ασθένειες και τη γενετική διάβρωση. Η διατήρηση των γενετικών πόρων που χαρακτηρίζουν την ελιά είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση σημαντικών προκλήσεων, όπως η Xylella fastidiosa, το Verticillium dahliae και οι ακραίες κλιματικές συνθήκες. Διατηρώντας μια ευρεία γενετική δεξαμενή, οι τράπεζες αυτές υποστηρίζουν προγράμματα αναπαραγωγής που μπορούν να αναπτύξουν ανθεκτικές ποικιλίες ελιάς, εξασφαλίζοντας τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της ελαιοκαλλιέργειας παγκοσμίως.
Με την προσθήκη της τράπεζας βλαστικού υλικού με έδρα τα Χανιά στην Κρήτη, το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιοκομίας αριθμεί πλέον οκτώ διεθνείς συλλογές που βρίσκονται στην Ισπανία, την Ιταλία, το Μαρόκο, την Τουρκία, το Ισραήλ, την Αργεντινή, το Ιράν και τώρα στην Ελλάδα. Τα ιδρύματα αυτά αποτελούν ένα διασυνδεδεμένο δίκτυο αφιερωμένο στη διατήρηση, μελέτη.
Η ελληνική συλλογή βλαστικού υλικού ελιάς στα Χανιά
Η πρόσφατα αναγνωρισμένη ελληνική διεθνής τράπεζα βλαστικού πλάσματος ελιάς, που φιλοξενείται στο ΙΟΣΒ υπό τον Ελληνικό Γεωργικό Οργανισμό – ΔΗΜΗΤΡΑ (ΕΛΓΟ- ΔΗΜΗΤΡΑ), διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην έρευνα, τη διατήρηση και την καινοτομία της ελιάς. Ο ΕΛΓΟ- ΔΗΜΗΤΡΑ είναι το κορυφαίο κέντρο γεωργικής έρευνας της Ελλάδας, που λειτουργεί υπό το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, με αποστολή την ενίσχυση των βιώσιμων γεωργικών πρακτικών, τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και την ανταγωνιστικότητα της γεωργίας.
Στην έδρα του στα Χανιά της Κρήτης, το ΙΟΣΒ διεξάγει έρευνα σε δενδρώδεις καλλιέργειες, ιδίως στην ελιά, τα εσπεριδοειδή και τα υποτροπικά είδη. Το Ινστιτούτο διαχειρίζεται εκτεταμένους πειραματικούς και συλλεκτικούς τομείς, συμπεριλαμβανομένης της εθνικής τράπεζας βλαστικού υλικού ελιάς της Ελλάδας, η οποία διατηρεί 115 ποικιλίες ελιάς, εκ των οποίων οι 64 είναι επίσημα καταχωρημένες στον ελληνικό εθνικό κατάλογο. Οι συλλογές αυτές παρέχουν γενετικό υλικό για προγράμματα αναπαραγωγής, έρευνα ανθεκτικότητας σε ασθένειες και μελέτες προσαρμογής.
Οι εγκαταστάσεις στα Χανιά στεγάζουν επίσης ένα από τα τρία αναγνωρισμένα από το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιοκομίας, εργαστήρια ανάλυσης ελαιολάδου στην Ελλάδα, συμβάλλοντας στην προώθηση του ποιοτικού ελέγχου και της επαλήθευσης της αυθεντικότητας στην παραγωγή ελαιολάδου. Με επίκεντρο τον εκσυγχρονισμό της ελαιοκαλλιέργειας, τη βελτίωση της ποιότητας του ελαιολάδου και την αντιμετώπιση των αναδυόμενων γεωργικών προκλήσεων, οι ερευνητικές δραστηριότητες του IOSV ευθυγραμμίζονται με την ευρύτερη αποστολή του ΔΣΕ για την προστασία και την προώθηση του παγκόσμιου ελαιοκομικού τομέα.
* Σημ: Το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιοκομίας είναι ένας διακυβερνητικός οργανισμός κρατών που παράγουν ελιές ή προϊόντα που προέρχονται από ελιές, όπως το ελαιόλαδο. Τα μέλη του οργανισμού αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 98% της παγκόσμιας παραγωγής ελιάς. Η έδρα του ΔΣΕ βρίσκεται στη Μαδρίτη της Ισπανίας.
Ακούστε το Podcast: Είναι το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο το νέο «φάρμακο»;
Καλεσμένος στο στούντιο είναι ο κύριος Προκόπης Μαγιάτης, αναπληρωτής καθηγητής του τομέα Φαρμακογνωσίας και Χημείας Φυσικών Πόρων του Φαρμακευτικού τμήματος του Πανεπιστημίου Αθηνών και μας λύνει όλες τις απορίες για την ελιά και το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο.
