Ήταν Δεκέμβρης του 2011, είναι Δεκέμβρης του 2021 και «Ο Άλλος Άνθρωπος», ο Κωνσταντίνος Πολυχρονόπουλος και η σπουδαία δημιουργία του, η Κοινωνική Κουζίνα, είναι ακόμα εδώ. Ευτυχώς! Όταν έχασε τη δουλειά του πάνω στο ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης και επέστρεψε στα 45 του στο σπίτι της μητέρας του, αντί να παραπονιέται ότι πεινάει, αποφάσισε με ό,τι έχει να ταΐζει όσους μπορεί. Στράφηκε σε όσους πεινούσαν και πονούσαν. Πρόσφυγες, άστεγοι, άνεργοι, εδώ και δέκα χρόνια έχουν φάει και συνεχίζουν να τρώνε τις πεντανόστιμες και γενναιόδωρες μερίδες που μαγειρεύει στη μαρμίτα-σήμα κατατεθέν.
Είχα την τύχη να τον γνωρίσω στο ξεκίνημά του και έχω τη χαρά να συνειδητοποιώ ότι δεν έχει αλλάξει καθόλου, τώρα που πλέον είναι τόσο δημοφιλής, με μεγάλη βοήθεια και από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, από ανθρώπους που στηρίζουν αυτό που κάνει.
Πριν από δέκα χρόνια, όταν πρωτοσυναντηθήκαμε στο λιμάνι του Πειραιά όπου μαγείρευε, μου είχε κάνει εντύπωση με πόση ευγένεια πλησίαζε ο κόσμος που είχε ανάγκη το φαγητό του για μια σωτήρια μερίδα. «Πάρε κι εσύ», μου είπε και μου έδωσε μακαρονάδα με κόκκινη σάλτσα στην ατομική συσκευασία όπου έβαζε το αχνιστό φαγάκι. «Μην τη στερήσω από κάποιον…», του είπα με αίσθημα ντροπής βλέποντας την ουρά να μεγαλώνει. «Εδώ τρώμε όλοι!», μου απάντησε. Ήταν η ωραιότερη μακαρονάδα με κόκκινη σάλτσα που έχω φάει. «Τι βάζεις μέσα, ρε Κώστα;», τον ρώτησα. «Αγάπη…», είπε. Αυτό ήταν το μυστικό συστατικό που πλέον έγινε κοινό μυστικό και αύριο Δευτέρα 20 Δεκεμβρίου στις 18.30 θα γιορταστεί στο «Gagarin» (Λιοσίων 205) με μία μεγάλη συναυλία, με σημαντικούς καλλιτέχνες, για την ενίσχυση του έργου της Κοινωνικής Κουζίνας.
Τον συναντήσαμε στη φιλόξενη έδρα του, επί της Μεγάλου Αλεξάνδρου στον Κεραμεικό, μια ισόγεια αποθήκη από όπου κάθε μέρα περνούν περίπου 300 άνθρωποι και παίρνουν «χωρίς χαρτιά», όπως ο ίδιος τονίζει, είδη πρώτης ανάγκης. «Ξεκίνησα μόνος με 4 ευρώ, δανεικά από τη μάνα μου. Έχω πεινάσει και ξέρω πώς είναι. Δεν μου αρέσει να βλέπω ανθρώπους σε συσσίτια να ζητιανεύουν για δεύτερη μερίδα. Έτσι αποφάσισα να μαγειρεύω για όλους ανεξαιρέτως, χωρίς να μου δείχνουν πιστοποιητικό ότι πεινάνε. Να μην ξεφτιλίζονται. Αν εσύ, για παράδειγμα, κάνεις μια γιορτή σπίτι σου και φτιάξεις μπουφέ με φαγητά και κάποια στιγμή σηκωθεί ένας φίλος και θέλει δεύτερη μερίδα δεν θα του δώσεις; Αυτό είναι το σκεπτικό μου, να τρώνε όλοι μέχρι να χορτάσουν».
Την ημέρα που συναντηθήκαμε, η μαρμίτα στήθηκε πάνω στη φιάλη υγραερίου στην πλατεία Μοναστηρακίου με πιάτο ημέρας μοσχαράκι κοκκινιστό με ρύζι και πιπεριές: «Η ανάγκη του ανθρώπου δεν είναι ένα πιάτο φαΐ. Είναι να κάτσεις να φας μαζί του. Σε κανέναν δεν αρέσει να τον λυπούνται. Η κατσαρόλα είναι στρογγυλή και είμαστε όλοι ίσοι γύρω από αυτήν. Τα μπαχαρικά
είναι μεγάλη υπόθεση. Η μυρωδιά κάνει τους ανθρώπους να πλησιάσουν και να φάμε όλοι μαζί. Αυτό είναι η αρχή της επικοινωνίας, σπάει ο πάγος».
Πιστεύει στα «4 Άλφα: Αγάπη, Αλληλεγγύη, Αυτοοργάνωση, Αυτοδιαχείριση. Μόνο τα social media μας έχουν βοηθήσει, με προσφορές του κόσμου σε χρήματα, ρούχα, οικιακές συσκευές, σχολικά είδη, με ό,τι μπορεί ο καθένας. Από δημόσιο φορέα δεν έχω πάρει ούτε 1 ευρώ».
Το φαγητό ετοιμάστηκε, η πλατεία μοσχοβόλησε, οι μερίδες της Κοινωνικής Κουζίνας, με αισιόδοξα μηνύματα γραμμένα πάνω σε καθεμία συσκευασία, μοιράστηκαν από τους εθελοντές. Η αγάπη, αυτό το κοινό μυστικό συστατικό, έκανε πάλι το θαύμα της.
Η Κοινωνική Κουζίνα με αριθμούς
Εδώ και 10 χρόνια, η παρέα εκείνων που βοηθούν κι εκείνων που βοηθιούνται μεγάλωσε θεαματικά. Όσο μιλάμε, το τηλέφωνό του χτυπά διαρκώς. Μία γυναίκα που χρειάζεται τρόφιμα για τα παιδιά της, μία άλλη που θέλει να προσφέρει μωρουδιακά ρούχα «σχεδόν καινούρια», κόσμος πολύς: «Οι μισοί τηλεφωνούν για να πάρουν και οι άλλοι μισοί για να δώσουν. Αυτό θα πει αλληλεγγύη. Αν παίρνεις και δίνεις, υπάρχει αλισβερίσι πάντα. Πέρυσι με πήρε μία γυναίκα από επαρχία. Μου λέει, “Είμαστε άνεργοι. Έχουμε δύο παιδιά. Δεν θα σου πω ψέματα, έχουμε και σπίτι δικό μας και αυτοκίνητο. Αλλά δεν έχουμε να φάμε. Είναι Τσικνοπέμπτη και δεν έχω να πάρω στα παιδιά ούτε ένα σουβλάκι να τα ξεγελάσω”. Και σπίτι να έχεις, αν δεν έχεις δουλειά, τι θα φας; Τα ντουβάρια; Στην επαρχία είναι πιο δύσκολο. Υπάρχει έντονο στίγμα. Δεν θέλουν να τους λυπούνται, να μην το μάθει η γειτονιά…».
Έχει βρεθεί στις μεγάλες κρίσεις. Στην οικονομική, στο Προσφυγικό, στην πανδημία, σε πυρόπληκτους, σεισμόπληκτους, πλημμυροπαθείς: «Έχουμε μαγειρέψει πάνω από 15 εκατομμύρια μερίδες φαγητό. Έχουμε διαχειριστεί πάνω από 10 εκατ. ευρώ. Αλλά τα έχουμε διαχειριστεί σωστά. Στις μεγάλες καταστροφές μοιράζαμε 3.000 μερίδες φαγητό την ημέρα. Στο Προσφυγικό, στη Χίο, τη Μυτιλήνη και τη Σάμο, το ’15 και το ’16 βγάζαμε 9.000 μερίδες ημερησίως. Κάθε μέρα περνούν από τον Κεραμεικό για τρόφιμα πάνω από 300 άνθρωποι. Μαγειρεύουμε καθημερινά για 300 άτομα στην Αθήνα. Έχουν δημιουργηθεί άλλες 20 ομάδες σε όλη την Ελλάδα με τη φιλοσοφία της Κοινωνικής Κουζίνας και 3 σε Περούτζια, Βαρκελώνη, Αλικαρνασσό. Τον σπόρο που φύτεψα, τον πήρε ο αέρας, πάει παντού», αναφέρει.
Έχει αρνηθεί μεγάλες προσφορές από εταιρείες-κολοσσούς που θέλησαν να κάνουν «τοποθέτηση προϊόντος» στις δράσεις του. «Όποιος θέλει να βοηθήσει, το κάνει αθόρυβα, χωρίς προβολή. Κι εγώ μέσα από την Κοινωνική Κουζίνα ζω. Ακόμη και το αυτοκίνητο με το οποίο κινούμαι και πηγαίνω σε όλη την Ελλάδα για βοήθεια, ήρθε μια γυναίκα και το χάρισε. Όταν ψάχνουμε στα σωστά μέρη, πάντα υπάρχουν άνθρωποι που νοιάζονται», λέει αυτός ο Άλλος Άνθρωπος.
Φωτογραφίες: Σίσσυ Μόρφη
Δείτε επίσης:
Κρεατόσουπα με λαχανικά
Πιο νόστιμα όσπρια με τρία μπαχαρικά
Γιουβαρλάκια: η σούπα που αγαπάμε τον χειμώνα
