Η τροφική δηλητηρίαση αποτελεί συχνό φαινόμενο που προκαλείται από κακώς μαγειρεμένα γεύματα, λανθασμένα συντηρημένα τρόφιμα, αλλά και βακτήρια. Σύμφωνα με τον Οργανισμό Τυποποίησης Τροφίμων (FSA) μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο καταγράφονται ετησίως 1 εκατομμύριο υποθέσεις τροφικής δηλητηρίασης και κάθε καλοκαίρι οι υποθέσεις αυξάνονται. Στην Ελλάδα, από τον Μάιο έχουν παρατηρηθεί περιπτώσεις δηλητηριάσεων, ωστόσο υπάρχει λόγος για τον οποίο κάποιοι άνθρωποι αρρωσταίνουν πιο εύκολα από άλλους.
Ο ρόλος του ανοσοποιητικού συστήματος
To ανοσοποιητικό σύστημα κάθε ανθρώπου είναι διαφορετικό λόγω της έκθεσης του σε ποικίλους μικροοργανισμούς. Η τροφική δηλητηρίαση σχετίζεται με την ύπαρξη ή μη αντισωμάτων σε συγκεκριμένο παθογόνο. Φυσικά, σε πολλές περιπτώσεις οι παράγοντες που επηρεάζουν το ανοσοποιητικό μπορεί να είναι μόνο γενετικοί. Σύμφωνα με τον Δημήτρη Σιάννη, γαστρεντερολόγο, το εντερικό μικροβίωμα μπορεί να επηρεαστεί από την κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων, αλλά και φάρμακα (λ.χ. αντιβιοτικά). Η οξύτητα του στομάχου μπορεί επίσης να παίξει ρόλο σε λοιμώξεις, ωστόσο ο κ. Σιάννης υπογραμμίζει ότι η υπερπαραγωγή οξέος μπορεί να προκαλείται και λόγω παραγόντων όπως το στρες ή το κάπνισμα.
Κάποιες ομάδες βρίσκονται σε μεγαλύτερη κίνδυνο
Οι έγκυες, τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι, καθώς επίσης και άτομα με χαμηλό ανοσοποιητικό σύστημα λόγω διαφόρων θεραπειών, έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να πάθουν τροφική δηλητηρίαση, διότι το ανοσοποιητικό τους δεν μπορεί να τους προστατεύσει από τους παθογόνους μικροοργανισμούς. Παρατηρούνται επιπλέον αρκετά περιστατικά σε εφήβους και νέους ενήλικες, που δεν έχουν εμπειρία στη σωστή συντήρηση και μαγειρική τροφίμων και είναι πιο πιθανό να πειραματιστούν επιλέγοντας αμφιβόλου ποιότητας εστιατόρια.
Κάποια φαγητά είναι πιο επικίνδυνα από άλλα
Τρόφιμα όπως το κοτόπουλο και τα οστρακοειδή είναι πιο πιθανό να οδηγήσουν σε τροφική δηλητηρίαση, παρόλ’αυτά υπάρχουν πολλές καταγεγραμμένες δηλητηριάσεις από λαχανικά. Πιο συγκεκριμένα, το κακό πλύσιμο των λαχανικών μπορεί να οδηγήσει σε τροφική δηλητηρίαση όταν τα λαχανικά είναι ωμά. Υπάρχουν βακτήρια που προκαλούν συμπτώματα που διαρκούν λίγες μέρες, ενώ κάποια άλλα είναι πιο επιβλαβή και μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές λοιμώξεις.
«Η ανισορροπία του μικροβιώματος, πέρα από τροφικές δηλητηριάσεις μπορεί να οδηγήσει στο σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, το οποίο εκδηλώνεται με ποικίλα συμπτώματα.» αναφέρει ο κ. Σιάννης.
Και τελικά πως μπορούμε να προστατευτούμε;
Ένας από τους βασικότερους τρόπους σύμφωνα με τον κ. Σιάννη είναι να μαγειρεύουμε και να αποθηκεύουμε σωστά τα τρόφιμα, αφού τροφές όπως το κοτόπουλο πρέπει να είναι καλά ψημένα. Επιπλέον, είναι αναγκαίο να προσέχουμε τη μόλυνση των επιφανειών με τρόφιμα όπως τα κρέατα και τα ψάρια. Για αρκετά χρόνια υπήρχε ο κανόνας να πλένονται πριν μαγειρευτούν, ωστόσο το αποτέλεσμα είναι να μολυνθούν και άλλες επιφάνειες της κουζίνας με βακτήρια, κατά τη διάρκεια του πλυσίματος. Τέλος, η κίνηση να καταναλώνουμε μολυσμένα τρόφιμα για να αποκτήσουμε ανοσία μπορεί να επιφέρει σοβαρά προβλήματα και δεν συστήνεται, αφού μπορεί να προκληθεί ακόμη και θάνατος.
