Θυμάστε τις ασκήσεις με τα σύνολα και τα υποσύνολα που κάναμε στο δημοτικό; Αν σας ζητούσε κάποιος να φτιάξετε δύο διαφορετικές ομάδες, μία με φρούτα και μία με λαχανικά, σε ποια ομάδα θα τοποθετούσατε μια κόκκινη πιπεριά; Μια μελιτζάνα; Ένα κολοκυθάκι;
Μη βιαστείτε να απαντήσετε, σκεφτείτε λίγο, η σωστή απάντηση δεν είναι πάντοτε η προφανής! Οι πιο πονηροί από εσάς θα απαντήσετε με την παρακάτω ερώτηση: Ποιος ρωτάει; Ο γεωπόνος ή ο μάγειρας; Και τότε θα δώσετε την σωστή απάντηση.
Η σύγχυση που επικρατεί οφείλεται στους διαφορετικούς ορισμούς που δίνουν οι επιστήμονες από τη μια και οι απλοί άνθρωποι από την άλλη. Οι πρώτοι τις δίνουν με βάση τις ταξινομήσεις που κάνουν ώστε να μελετήσουν τα διαφορετικά είδη των φυτών, οι δεύτεροι τη χρήση που κάνουν στην κουζίνα τους!
Ένας γεωπόνος ή ένας βοτανολόγος θα απαντούσε, λοιπόν, με ατράνταχτα επιστημονικά επιχειρήματα ότι η πιπεριά, η μελιτζάνα και το κολοκυθάκι είναι φρούτα. Ένας μανάβης, όμως, ένας μάγειρας και μάλλον οποιοσδήποτε ανυποψίαστος άνθρωπος, θα απαντούσε με βεβαιότητα ότι όλα τα παραπάνω τα μαγειρεύουμε, τα τρώμε ψητά, βραστά, τηγανητά, οπότε είναι λαχανικά. Και όλοι θα έχουν δίκιο.
Από επιστημονική άποψη, η πιπεριά είναι σίγουρα φρούτο. Πρόκειται για έναν καρπό, όπως τα πορτοκάλια, τα ροδάκινα, τα βατόμουρα, που αναπτύσσεται στην ωοθήκη ενός ανθοφόρου φυτού και περιέχει τους σπόρους του. Οι καρποί περιέχουν σπόρους για την αναπαραγωγή του φυτού.
Για να είμαστε πιο ακριβείς, ο ορός λαχανικά στην επιστήμη είναι πολύ γενικός και περιλαμβάνει όλα τα βρώσιμα μέρη ενός φυτού, όπως τα φύλλα (μαρούλι), τους μίσχους (πράσο), τις ρίζες (σελινόριζα) και γενικότερα οτιδήποτε δεν είναι «καρπός».
Στην κουζίνα, ωστόσο, δεν ισχύουν οι επιστημονικές κατηγορίες, αλλά εκείνες που προκύπτουν από την καθημερινή χρήση. Τα λαχανικά χρησιμοποιούνται, κατά κανόνα, στις αλμυρές παρασκευές και τα φρούτα στη ζαχαροπλαστική. Όσο και να επιμένουν οι επιστήμονες, κανένας άνθρωπος, όσο καλή διάθεση να έχει, δεν θα μπορέσει να φάει ένα κολοκυθάκι ή μια μελιτζάνα ως φρούτο.
Κάποιες φορές, στη μαγειρική, συμβαίνει και το αντίστροφο. Ένα ξεκάθαρο λαχανικό, χρησιμοποιείται ως φρούτο σε γλυκές παρασκευές. Ναι, για το ραβέντι ο λόγος, ένα λαχανικό που το συναντάμε όλο και πιο συχνά σε γλυκές παρασκευές, όπως κέικ και τάρτες.
Η σωστή, λοιπόν, απάντηση στην αρχική μας ερώτηση είναι ότι πρόκειται για φρούτα, τα οποία στη μαγειρική χρησιμοποιούνται σαν λαχανικά.
Η ντομάτα είναι λαχανικό, το αποφάσισε το δικαστήριο
Οι ντομάτες είναι φρούτα ή λαχανικά; Κι εδώ ισχύει η παραπάνω απάντηση. Οι ντομάτες είναι φρούτα τα οποία χρησιμοποιούμε στη μαγειρική ως λαχανικά -ακόμη κι αν στην Ελλάδα φτιάχνουμε γλυκό του κουταλιού με ντομάτα.
Αν όμως παίζετε trivial και θέλετε να δώσετε μια πολύ συγκεκριμένη και εμπεριστατωμένη απάντηση, τότε μπορείτε να αναφερθείτε στην ιστορική απόφαση που πήρε το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ το 1893 με αφορμή μια φορολογική διάταξη.
Εκείνη την εποχή, ένας νόμος όριζε δασμούς στα εισαγόμενα λαχανικά, αλλά όχι στα εισαγόμενα φρούτα. Ο Nix, ένας επιχειρηματίας που έκανε εισαγωγή ντομάτας από την Ινδία, πλήρωσε τους δασμούς που του ζητήθηκαν από το λιμάνι της Νέας Υόρκης για την εισαγωγή λαχανικών. Προσέφυγε, ωστόσο, στο δικαστήριο ζητώντας επιστροφή των δασμών και απαλλαγή, με το επιχείρημα ότι σύμφωνα με την επιστήμη, οι ντομάτες ορίζονται ως φρούτα, οπότε δεν πρέπει να φορολογούνται. Το ομοσπονδιακό δικαστήριο αποφάσισε ότι οι ντομάτες πρέπει να φορολογηθούν κανονικά, όπως όλα τα λαχανικά, επειδή χρησιμοποιούνται ως τέτοια. Η κοινή γνώση είναι που μετράει και όχι η επιστημονική κατηγοριοποίηση. Ο επιχειρηματίας έχασε τελικά την υπόθεση (Nix vs Hedden, 1893).
Για να μην σας πιάσουν αδιάβαστους
Οι καρποί που στη μαγειρική χρησιμοποιούνται σαν λαχανικά είναι οι παρακάτω: αβοκάντο, αγγούρι, μπιζέλι, ελιά, κολοκύθα, κολοκυθάκι, μελιτζάνα, μπάμια, ντομάτα και πιπεριά.
Δείτε επίσης:
Αυτά είναι τα 5 πιο υγιεινά λαχανικά – δες γιατί
Ψητές τσακώνικες μελιτζάνες και κρέμα λιαστής ντομάτας με μυρώνια
Φρούτα και λαχανικά τα κάναμε σαλάτα
