Όσα πρέπει να γνωρίζετε για τον πιο σημαντικό αποθηκευτικό χώρο της κουζίνας σας και τον πολυτιμότερο βοηθό στα μαγειρέματά σας.
Η βασική αρχή είναι μία. Φροντίζουμε να τοποθετήσουμε τα φρέσκα τρόφιμα στις θέσεις τους όσο πιο γρήγορα γίνεται (μετά την προμήθεια).Αποφεύγουμε να αφήνουμε γάλα, αβγά, γιαούρτι, κοτόπουλο κ.ο.κ. σε πλαστικές σακούλες στο αυτοκίνητο για πολλή ώρα. Βάζουμε προϊόντα ψυγείου και κατάψυξης μαζί, ιδανικά σε ισοθερμικές σακούλες.
Διατήρηση της αλυσίδας ψύξης: Αποφεύγουμε την άσκοπη παραμονή μεγάλης ποσότητας προϊόντων εκτός ψυγείου. Πολλές φορές ασυναίσθητα βγάζουμε την τυριέρα ή μια σακούλα με λαχανικά στον πάγκο και τα αφήνουμε εκεί για πολλή ώρα, τελικά καταναλώνουμε μια μικρή ποσότητα και το βάζουμε πίσω στο ψυγείο. Όταν αυτό συμβαίνει επαναλαμβανόμενα η θερμοκρασία του προϊόντος αυξομειώνεται συνεχώς, σπάει η αλυσίδα ψύξης και αλλοιώνεται πιο σύντομα. Ιδανικά φροντίζουμε να παίρνουμε κάθε φορά τις ποσότητες που θέλουμε και να βάζουμε τα υπόλοιπα αμέσως πίσω στην ψύξη.
Σωστές θερμοκρασίες: Η αποθήκευση υπό ψύξη ή κατάψυξη είναι από τα κρισιμότερα σημεία στην ασφάλεια των τροφίμων. Σε γενικές γραμμές η θερμοκρασία ψύξης είναι ≤5oC (τα λαχανικά μπορούν να αποθηκεύονται και μέχρι τους 8oC) και η θερμοκρασία κατάψυξης ≤-18oC, γι αυτό φροντίζουμε να κάνουμε τις απαραίτητες ρυθμίσεις. Οι νέες τεχνολογίες επιτρέπουν την ομοιόμορφη κατανομή της θερμοκρασίας λόγω της ροής του αέρα.
Ασφαλής ταξινόμηση: Πρακτικά στις σύγχρονες συσκευές δεν υπάρχουν πλέον «θερμότερες» (επάνω) ή «ψυχρότερες» (κάτω) ζώνες, αλλά οι εξαιρετικά εύχρηστοι ειδικοί χώροι (συρτάρια, ράφια, μπουκαλιέρες κ.λπ.). Ωστόσο υπάρχει μια επιπλέον δικλείδα ασφαλείας: τρόφιμα όπως το ωμό κρέας ή τα λαχανικά και τα φρούτα με αυξημένη υγρασία (π.χ. ντομάτες, φράουλες κ.ά.) είναι καλύτερα να τοποθετούνται στα κάτω ράφια του ψυγείου, για την αποφυγή επιμολύνσεων από στάξιμο των υγρών τους σε άλλα τρόφιμα.
Συχνή προμήθεια & χρόνοι: Κάθε περίπτωση τροφίμου έχει τα δικά της χαρακτηριστικά (είδος, ακριβής θερμοκρασία, υγρασία κ.ά.) γι’ αυτό και δεν υπάρχει απόλυτα ασφαλής ενιαίος κανόνας στους χρόνους ψύξης και κατάψυξης. Η βασική προσέγγιση της σύγχρονης επιστήμης είναι η συχνή προμήθεια, ιδανικά σε εβδομαδιαία βάση. Έτσι αποφεύγεται η παρατεταμένη αποθήκευση που συνηθιζόταν στο παρελθόν, τα τρόφιμα διατηρούν τη φρεσκάδα τους στο μέγιστο, ενώ παράλληλα κάνουμε ευκολότερη διαχείριση αποφεύγοντας την άσκοπη υπερφόρτωση των ψυκτικών συσκευών και του περιβάλλοντος.
Την ιδιαίτερη προσοχή μας χρειάζονται οι κατηγορίες τροφίμων που αντέχουν μικρά διαστήματα:
* Ωμά κρέατα: Το κοτόπουλο, ο κιμάς κ.ο.κ. αντέχουν το πολύ 2 ημέρες στην ψύξη πριν το μαγείρεμα.
* Μαγειρεμένα φαγητά: Διατηρούνται στο ψυγείο μέχρι 3-4 ημέρες. Η αναθέρμανση επιτρέπεται μόνο για μία φορά και πρέπει η θερμοκρασία να φτάσει στους 72oC στο κέντρο του τροφίμου (όχι απλό ζέσταμα) ώστε να καταστραφούν οι μικροοργανισμοί που πιθανά έχουν αναπτυχθεί.
* Τα προϊόντα κατάψυξης έχουν κατά πολύ μεγαλύτερους χρόνους διατήρησης, συνήθως για 3-4 μήνες.
Κείμενο: Κωνσταντίνος Κουντουράς, τεχνολόγος Τροφίμων, M.Sc. Διασφάλισης Ποιότητας, καθηγητής Τμήματος Τεχνολόγων Γεωπόνων (κατεύθυνση Ποιοτικού Ελέγχου Αγροτικών Προϊόντων) ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας & εκπαιδευτής ΕΦΕΤ.
6 Tips για έξυπνη ταξινόμηση
Δείτε πώς θα εξοικονομήσουμε χώρο εύκολα και γρήγορα…
-Πλαστικά καλαθάκια σαν συρτάρια: Τα γεμίζουμε με τρόφιμα της επιλογής μας και βάζουμε ετικέτες στην εξωτερική τους πλευρά, αναγράφοντας το περιεχόμενό τους για να τα βρίσκουμε πιο εύκολα.
-Οργάνωση φαγητών ανά ομάδες: Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ξεχωριστά καλάθια για ξεχωριστά υλικά. Για παράδειγμα, αν έχουμε συγκεντρωμένα μόνο τα υλικά του τοστ ή τις σάλτσες και αλοιφές, δεν θα χρειαστεί να ψάχνουμε σε διαφορετικά ράφια και σημεία του ψυγείου κάθε φορά.
-Πρόσθετα ράφια: Αν χρειαζόμαστε περισσότερο χώρο ή το ψυγείο μας είναι μικρό, αγοράζουμε κάποια πρόσθετα, συρόμενα ράφια που γαντζώνουν στα κανονικά ράφια. Μάλιστα, κάθε μέλος της οικογένειας μπορεί να έχει συγκεντρωμένες τις δικές του λιχουδιές, δηλαδή να έχει ο καθένας τον δικό του χώρο, ακόμα κι εκεί!
– Βαζάκια & σέικερ για τις σαλάτες: Αξιοποιούμε τα διαφανή γυάλινα βαζάκια ή τα σέικερ που μας περισσεύουν σαν όρθια τάπερ. Είναι ιδανικά για τα ψιλοκομμένα λαχανικά και τα φρούτα και πιάνουν ελάχιστο χώρο και μπορούμε να τα πάρουμε όπως είναι για τη δουλειά ή να τα δώσουμε στο παιδί μας για κολατσιό.
-Στρώνουμε τα ράφια με σουπλά: Χρησιμοποιούμε σουπλά από σιλικόνη ή πλαστικό υλικό (όχι μπαμπού) που δεν χρειαζόμαστε. Έτσι αν γίνει κάποιο ατύχημα και χυθεί κάτι, απλώς τα βγάζουμε και τα καθαρίζουμε πανεύκολα χωρίς να καθαρίσουμε όλο το ψυγείο κρατώντας την πόρτα του ανοιχτή για πολλή ώρα.
