Απαραίτητες εργασίες και συμβουλές για το πώς πρέπει να προετοιμάσουμε το έδαφος για τα εποχικά φυτά μας.
Βαδίζουμε στον πρώτο μήνα του φθινοπώρου και ήδη οι διακοπές μάς φαίνονται πολύ μακρινές, καθώς μπήκαμε απότομα στον ρυθμό της καθημερινής μας ζωής. Η φύση αρχίζει σιγά σιγά να μπαίνει σε μια δροσερή ατμόσφαιρα και να προσπαθεί να επουλώσει τα σημάδια που άφησε το καυτό καλοκαίρι. Τα χειμερινά λαχανικά επηρεάζονται από τις υψηλές θερμοκρασίες που μπορεί να έχει το φθινόπωρο και αυτές είναι που θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό τη διαδικασία της φύτευσης. Εμείς, όμως, μπορούμε να προετοιμάσουμε το έδαφος για να γίνει αυτή όταν ο καιρός δροσίσει. Αυτή την εποχή μπορούμε να φυτέψουμε τα εξής λαχανικά σε έτοιμα φυτά: μαρούλι, κουνουπίδι, μπρόκολο, λάχανο, κρεμμύδι, καρότο, ρόκα, πράσο, σπανάκι, παντζάρι, αντίδι, αρακά, πατάτα, ραδίκι, ραπανάκι, σέσκουλο, σέλινο και σκόρδο.
Προετοιμασίες για τη φύτευση στον κήπο ή στο μπαλκονi
Στον κήπο
1. Η επιλογή του χώρου δημιουργίας του λαχανόκηπου θα πρέπει να γίνει με βάση την ηλιοφάνεια (τον χειμώνα τα φυτά χρειάζονται αρκετό φως). Να προσέξουμε να είναι απάνεμο το σημείο και όχι κοντά σε δένδρα που έχουν δυνατό ριζικό σύστημα και δεν θα επιτρέψουν στα φυτά να αναπτυχθούν εύκολα.
2. Αν έχουμε σκοπό να φυτέψουμε λαχανικά στον κήπο, τότε θα ξεκινήσουμε για 2-3 ημέρες να βρέχουμε καλά με νερό το χώμα έτσι ώστε να ξυπνήσει και να αρχίσει σιγά-σιγά να επαναφέρει στο έπακρο όλες του τις ιδιότητες. Βασική προϋπόθεση είναι να καταφέρει το νερό να εισχωρήσει στο χώμα για περίπου 30 εκατοστά ώστε να είναι εύκολο να σκαφτεί και να δουλευτεί.
3. Οριοθετούμε τον χώρο που έχουμε σκοπό να αξιοποιήσουμε για τα λαχανικά μας.
4. Αναμοχλεύουμε το χώμα με μια τσάπα ή, ακόμα καλύτερα, με μια μικρού κυβισμού φρέζα.
5. Σκάβουμε το έδαφος έως και περίπου 30 εκατοστά βάθος και σπάμε τους σβόλους χώματος που μπορεί να έχουν δημιουργηθεί.
6. Ισιώνουμε το χώμα και χρησιμοποιώντας ένα ράμμα φτιάχνουμε αυλακιές βάθους περίπου 10-15 εκατοστών. Αυτές οι γραμμικές αυλακιές και τα βουναλάκια που έχουν δημιουργηθεί δεξιά και αριστερά τους είναι το βασικό μέρος του χειμερινού μας λαχανόκηπου. Επίσης, χρησιμεύουν για την άρδευση των φυτών μας και για να μπορούμε να κάνουμε τις εργασίες φροντίδας και περισυλλογής πιο εύκολα.
7. Η επεξεργασία του χώματος και στη συνέχεια ο εμπλουτισμός του με οργανική ουσία ή ζωική κοπριά θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό την πορεία των φυτών μας. Στα φυτώρια θα βρείτε οργανική ουσία σε συσκευασίες για τη χρήση στον λαχανόκηπο. Επίσης, αν περιμένετε λίγο, μπορείτε να βρείτε κατά τον Δεκέμβριο και καλά χωνεμένη κοπριά από κατσίκια. Αν έχετε παραγάγει φυτικό κομπόστ από τα περισσευούμενα λαχανικά και φρούτα στο σπίτι σας, μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε με εξίσου καλά αποτελέσματα.
8. Στο πάνω μέρος του μικρού λόφου δίπλα στις αυλακιές μπορείτε να ξεκινήσετε να φυτεύετε γραμμικά τα νέα λαχανικά σας. Τέτοια εποχή θα βρείτε έτοιμα φυτά σε μικρά τετράγωνα κεσεδάκια, οι σπόροι φυτεύονται κυρίως μέσα στον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο. Οι αποστάσεις των φυτών είναι ανά 30-40 εκατοστά ανάλογα με το φυτό και οι αποστάσεις των αυλακιών ανά 40 εκατοστά. Κατά την επιλογή τους καλό είναι να κοιτάμε τα φυτά να αναγράφουν το είδος και την ποικιλία τους και κατά τη φύτευση να τοποθετούμε κάποιο αναγνωριστικό ταμπελάκι για να θυμόμαστε ποιο είναι.
Στο μπαλκόνι
1. Θα πρέπει να κάνουμε έναν πρόχειρο σχεδιασμό για να αξιοποιηθεί ακόμα καλύτερα ο χώρος. Τα λαχανικά χρειάζεται να φυτευτούν σε σχετικά μεγάλες γλάστρες και να μην είναι περιορισμένος ο χώρος για να μπορέσουν να αναπτυχθούν εύρωστα και σωστά. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ζαρντινιέρες ή στρογγυλές γλάστρες και αφού ανοίξουμε τρύπες στο κάτω μέρος της γλάστρας να τοποθετήσουμε κομματάκια από κεραμίδια ή λίγες πετρούλες.
2. Προσθέτουμε εμπλουτισμένο χώμα με επισήμανση στη συσκευασία του ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί για λαχανικά.
3. Στη συνέχεια φυτεύουμε τα λαχανικά μας. Λόγω περιορισμού του χώρου οι αποστάσεις φύτευσης μπορούν να μειωθούν κατά 20% σε σύγκριση με τη φύτευση στη γη.
4. Τα κριτήρια επιλογής και τοποθέτησης των γλαστρών στον χώρο δεν διαφέρουν από τη φύτευση στη γη – κι εδώ προτιμούμε απάνεμα σημεία και με μεγάλο ποσοστό ηλιοφάνειας. Μπορούμε να τοποθετήσουμε τις γλάστρες μας σε σημεία που μας διευκολύνουν στη φροντίδα τους, να είναι μακριά από μονάδες κλιματισμού ή αντλίας θερμότητας, διότι ο αέρας που βγάζουν επηρεάζει τα φυτά μας.
5. Αν θέλουμε να προστατεύσουμε τα φυτά μας από τον άνεμο και δεν το προσφέρει ο προσανατολισμός του χώρου, μπορούμε να τοποθετήσουμε μια καλαμωτή από μπαμπού ή ένα αντιανεμικό πανί, στηριζόμενο στο κάγκελο, για να μειωθεί αισθητά η ορμή του αέρα.
Προστατεύοντας τα φυτά μας
Κατά την περίοδο του χειμώνα οι καιρικές συνθήκες μπορεί να επηρεάσουν τα φυτά μας. Στην περίπτωση, δε, που έχουμε χιόνια και παγετό μπορούμε να κάνουμε τα εξής:
1. Να σκεπάσουμε τα φυτά μας με αντιπαγετικό πανί για το διάστημα του παγετού.
2. Να τοποθετήσουμε φλοιό πεύκου ή άχυρο για να κρατηθεί η θερμοκρασία του χώματος σε υψηλότερο βαθμό.
3. Να ελαχιστοποιήσουμε το νερό όταν έχουμε έντονες βροχοπτώσεις.
4. Να ξεριζώνουμε τα ζιζάνια που θα αναπτυχθούν γύρω από τα λαχανικά μας.
5. Να αντιμετωπίζουμε τους εχθρούς των φυτών μας με βιολογικούς τρόπους όπως να μαζεύουμε με το χέρι τα σαλιγκάρια ή να βάζουμε κεσεδάκια με μπίρα κοντά στα φυτά μας για να μαζευτούν εκεί. Επίσης, μπορούμε να τοποθετήσουμε στάχτη στην επιφάνεια του χώματος για την αποφυγή των γυμνοσάλιαγκων.
6. Να αποφύγουμε λιπάνσεις με χημικά σκευάσματα. Λίγη οργανική ουσία ή κάποιο βιολογικό σκεύασμα είναι καταλληλότερα για οικιακή χρήση.
7. Στην περίπτωση του παγετού μπορούμε να βάλουμε τα γλαστράκια με τα φυτά μας σε ένα μικρό θερμοκήπιο (υπάρχουν στο εμπόριο αξιόπιστες κατασκευές) ή ακόμα και να τα βάλουμε σε σημείο κάτω από στεγασμένο χώρο, όπως τέντα ή πέργκολα.
Κείμενο: Μάριος Γκρόγκος, landscaper, συνιδιοκτήτης της εταιρείας Greenplus
Το άρθρο της εβδομάδας
