Τα δημητριακά από ρύζι, βρώμη και σιτάρι μέχρι κινόα και κριθάρι αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της βασικής διατροφής για τα 2/3 του πληθυσμού παγκοσμίως.
Τα δημητριακά ολικής άλεσης μάλιστα έχουν πολλαπλά οφέλη για την υγεία μας καθώς είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, βιταμίνες του συμπλέγματος Β, φολικό οξύ, λιπαρά οξέα, πρωτεΐνες, αντιοξειδωτικά και διάφορα αμινοξέα. Και επειδή όλα τα παραπάνω συστατικά βρίσκονται στο πίτουρο και το φύτρο των σπόρων καλό είναι να καταναλώνονται αναποφλοίωτα. Τα περισσότερα δημητριακά δίνουν πολύ ωραίες σαλάτες, μπαίνουν σε σούπες και φαγητά της κατσαρόλας ή κάνουν ωραιότατα μπιφτέκια μπέργκερ αντί για κρέας. Αγοράστε τα σε μικρές ποσότητες για να τα απολαμβάνετε φρέσκα κάθε φορά.
Ψευδοδημητριακά
Πρόκειται για πλατύφυλλα φυτά που οι σπόροι τους γίνονται αλεύρι ή χρησιμοποιούνται όπως και τα κανονικά δημητριακά. Η βασική διαφορά τους από τα κλασικά δημητριακά είναι ότι περιέχουν πολύ καλύτερης ποιότητας φυτική πρωτεΐνη και αμινοξέα που δεν μπορεί να συνθέσει ο οργανισμός. Δεν περιέχουν γλουτένη και έχουν μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε σίδηρο και μαγνήσιο από τα περισσότερα δημητριακά. Μουλιάστε τους σπόρους αρκετές ώρες πριν τους μαγειρέψετε και προσθέστε λεμόνι για να βοηθήσει στην απορρόφηση του σιδήρου. Στα ψευδοδημητριακά ανήκουν το φαγόπυρο, η κινόα και ο αμάρανθος.
Χωρίς γλουτένη
* Αμάρανθος: Ψευδοδημητριακό με παρόμοιο θρεπτικό προφίλ και χρήση όπως αυτό των δημητριακών. Έχει ελαφρώς πιπεράτη γεύση και μπορείτε να τον βράσετε, να τον καβουρδίσετε και να σκάσει σαν ποπ κορν ή να τον αλέσετε και να τον προσθέσετε στο ψωμί σας ή στα διάφορα αρτοπαρασκευάσματά σας και θα δώσετε φουλ πρωτεΐνη στο τελικό προϊόν.
* Καλαμπόκι: Αποξηραμένο ή φρέσκο τρώγεται το ίδιο ευχάριστα ως ποπ κορν, βραστό ή ψητό, ενώ το αλεύρι του δίνει υπέροχο ψωμί και φτιάχνει πίτες όπως μεξικάνικες τορτίγιες. Θα βρείτε και γλυκαντικά από καλαμπόκι καθώς και μπίρα.
* Βρώμη: Σε νιφάδες ή ψιλοκομμένη, μπορείτε να τη χρησιμοποιήσετε για να πανάρετε ψάρι ή κρέας, να πασπαλίσετε διάφορα crumble ή το ψωμί σας. Αντικαθιστά τη φρυγανιά ή το ψωμί σε μπιφτέκια και τα κάνει σούπερ αφράτα.
* Κινόα: Ανθεκτικό φυτό, φυτρώνει χωρίς να χρειάζεται πολύ νερό και κάθε φυτό δίνει πολλούς σπόρους. Είναι φουλ σε πρωτεΐνη. Θα τη βρείτε σε διάφορα χρώματα, κυρίως κόκκινη, λευκή και μαύρη.
* Ρύζι: Το λευκό ρύζι είναι αποφλοιωμένο, ενώ το καστανό αναποφλοίωτο. Το κόκκινο και το μαύρο είναι αληθινά ρύζια, ενώ το άγριο ρύζι προέρχεται από την κορυφή ενός χόρτου που καλλιεργείται στις ΗΠΑ και στον Καναδά και περνάει από διαδικασία ψησίματος.
* Teff: Αρχαίο σιτάρι Αιθιοπίας. Από τα πιο ανθεκτικά φυτά στον κόσμο, ευδοκιμεί σε πολύ ξηρά μέρη ή σε μέρη με πολλή υγρασία. Είναι δημητριακό της Αφρικής και με το αλεύρι του φτιάχνουν ένα αφράτο, σπογγώδες ψωμί, το injera. Ο σπόρος του είναι μικροσκοπικός και δεν ραφινάρεται, ενώ μαγειρεύεται εύκολα και μπαίνει παντού.
Με γλουτένη
* Κριθάρι: Περιέχει μεγάλη ποσότητα φυτικών ινών και παίρνει περίπου 1 ώρα να μαγειρευτεί. Το αλεύρι από κριθάρι δίνει ωραίο ψωμί με μια ελαφρώς γλυκιά γεύση.
* Freekeh: Πρόκειται για ένα δημητριακό από τη Μέση Ανατολή με ευχάριστο καπνιστό άρωμα ξηρών καρπών και είναι πλούσιο σε φυτικές ίνες. Πρόκειται για ένα είδος σιταριού που το μαζεύουν όσο είναι μαλακό και γεμάτο υγρασία. Είναι ένας πολύ θρεπτικός σπόρος που ανταγωνίζεται την κινόα.
* Σίκαλη: Έχει υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες και χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη. Δίνει πιο βαρύ και πιο θρεπτικό ψωμί από το σιτάρι.
* Τριτικάλε: Προϊόν διασταύρωσης σιταριού και σίκαλης.
* Σιτάρι: Βγαίνει σε διάφορες μορφές: ολόκληροι σπόροι, αλεσμένο σε αλεύρι ή μαγειρεμένο, στεγνωμένο και σπασμένο σε πλιγούρι. Το σκληρό σιτάρι έχει πολλή πρωτεΐνη και γλουτένη, το μαλακό σιτάρι το αντίθετο. Το καμούτ ή αλλιώς ντουρούμ είναι ποικιλία σιταριού από την οποία παρασκευάζεται το κουσκούς.
Φύτρα σπόρων
Είναι ευκολοχώνευτοι, υψηλοί σε πρωτεΐνη και πάρα πολύ θρεπτικοί. Οι σπόροι βλασταίνουν κάτω από ελεγχόμενες συνθήκες, αποξηραίνονται με αργό ρυθμό και επεξεργάζονται για να χρησιμοποιηθούν ανάλογα. Μόλις βλαστήσει ο σπόρος τρώγεται και ωμός.
Και μερικές νόστιμες συνταγές με δημητριακά & σπόρους:
Cookies με βρώμη, καστανή ζάχαρη, πορτοκάλι και καρύδια
Μάφιν με νιφάδες βρώμης και μήλα
Σαλάτα granola με κινόα, σταφύλι και μπουτάκια κοτόπουλου
Ψαρονέφρι με βαλσαμικό και μαυροδάφνη, σερβιρισμένο με κινόα
Κροκέτες ρυζιού με μυρωδικά και αμύγδαλα
Πλιγούρι πικάντικο με μελιτζάνα και ντομάτα
