Αν έχεις επισκεφθεί την Κέρκυρα, σίγουρα είδες πόσο αγαπούν οι κάτοικοί της το κουμ κουάτ και διαπίστωσες πόσο διαδεδομένο είναι το εμπόριο των προϊόντων του. Λικέρ με άρωμα από άνθος ή καρπό, μαρμελάδες, γλυκά του κουταλιού και αρκετά ακόμα είδη, όλα τους προϊόντα Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης, βρίσκονται σχεδόν παντού και μοσχοπουλιούνται ως σουβενίρ μιας επίσκεψης στο νησί.
Από την Κίνα στην Κέρκυρα
Πολλοί ίσως πιστεύουν ότι το κουμ κουάτ ευδοκιμούσε στην Κέρκυρα ήδη τότε που μια ντόπια αρχόντισσα, η Ναυσικά, προσέφερε στον καραβοτσακισμένο Οδυσσέα ρούχα και τροφή. Η αλήθεια όμως είναι τελείως διαφορετική. Πατρίδα του κουμ κουάτ είναι τα αλαργινά εδάφη της νοτιοανατολικής Κίνας, όπου το δέντρο του, σύμφωνα με γραπτές αναφορές, καλλιεργείται εδώ και τουλάχιστον χίλια πεντακόσια χρόνια.
Οι Κινέζοι θεωρούν το μικρό αυτό καρπό σύμβολο ευημερίας και έτσι την παραμονή της δικής τους πρωτοχρονιάς δωρίζουν κλαδιά γεμάτα ώριμα «γκαμ γκουάτ», όνομα που στα καντονέζικα σημαίνει «χρυσό πορτοκάλι». Τα τρώνε νωπά, μαζί με την αρωματική τους φλούδα και τα μαλακά συνήθως κουκούτσια, αλλά τα απολαμβάνουν συχνά και ως γλυκό, βρασμένα απλώς σε σιρόπι. Τα μυριάδες τεϊοποτεία της Ταϊβάν προσφέρουν ένα απολαυστικό τσάι, που ανακουφίζει και τον πονόλαιμο και το οποίο μπορείς εύκολα να φτιάξεις και εσύ, αφήνοντας για περίπου δέκα λεπτά 5 τεμαχισμένα κουμ κουάτ με τη φλούδα τους σ’ ένα τσαγερό με δύο κούπες νερό, γλυκαίνοντας με λίγο μέλι, αφού σουρώσεις. Στα παραδοσιακά παντοπωλεία, πάλι, βρίσκεις και γλυκόξινες σάλτσες που χαρίζουν το (ενισχυμένο με βασιλικό, πιπέρι και κρεμμυδάκια) άρωμα του χρυσού καρπού στα ψητά πουλερικά, που τόσο εκτιμούν οι καλοφαγάδες Ταϊβανέζοι.
Σε σύγκριση με τα άλλα εσπεριδοειδή, το κουμ κουάτ καθυστέρησε πραγματικά πολύ να απομακρυνθεί από την πατρίδα του. Ένας ξακουστός σκωτσέζος εξερευνητής και αναζητητής φυτών, ο Robert Fortune, που αναζητούσε στην κινέζικη ενδοχώρα εκλεκτές ποικιλίες τσαγιού, ήταν ο πρώτος δυτικός που αντίκρισε το κουμ κουάτ. Εντυπωσιάστηκε τόσο, ώστε επιστρέφοντας το 1846 στο Λονδίνο, έφερε μαζί του μερικά δενδρύλλια, τα οποία και φύτεψε στον κήπο της Βασιλικής Κηπευτικής Εταιρείας. Ασχολήθηκε προσωπικά με τον πολλαπλασιασμό και τη διάδοσή του και έτσι προς τιμήν του, το είδος κατατάχτηκε αργότερα σ’ ένα νέο γένος που ονομάστηκε Fortunella.
Χρειάστηκε να περάσει πάντως αρκετός καιρός μέχρι το οβάλ κουμ κουάτ (Fortunella margarita) να ριζώσει στην Κέρκυρα. Ήταν ο άγγλος γεωπόνος Μέρλιν -γνωστός από τα «ομφαλοφόρα» πορτοκάλια- που το 1924 έβαλε μερικά δέντρα στο κτήμα του, το οποίο βρίσκεται έξω από την πόλη της Κέρκυρας. Τριάντα περίπου χρόνια αργότερα, ένας νεαρός σκαρφάλωσε κρυφά το φράχτη του κτήματος, έκοψε μερικά κλαδιά και τα μπόλιασε στο χωριό Πλάτωνας, που βρίσκεται στα βόρεια του νησιού.
Πώς το απολαμβάνεις
Εκτός από γλυκό κουταλιού, μαρμελάδα και λικέρ, το φρέσκο κουμ κουάτ ταιριάζει πολύ σε πράσινες σαλάτες, που δίνει χρώμα και πλούσιο άρωμα, σε φρουτοσαλάτες και γλυκίσματα, γαρνίρει κρύα πιάτα και αρωματίζει κοκτέιλ με τζιν ή βότκα. Στην Ελλάδα δε μάθαμε ακόμα τις μεγάλες δυνατότητές του, ούτε το πόσο ωφέλιμο είναι λόγω των αντιοξειδωτικών του ιδιοτήτων, γι’ αυτό, ακόμα και λίγα μόνο μανάβικα στολίζουν τους πάγκους τους με κουμ κουάτ
