Το πεδίο διερεύνησης της αιτιοπαθογένειας και των μεθόδων αντιμετώπισης της παχυσαρκίας είναι ιδιαίτερα ελκυστικό για όλους τους επιστήμονες που ασχολούνται με τη πολυπαραγοντική αυτή νόσο.
Διεθνή συνέδρια, σεμινάρια και ημερίδες διοργανώνονται συχνά σε όλα τα μέρη του κόσμου δίνοντας τροφή για σκέψη, έρευνα και προβληματισμό. Πριν από καιρό διοργανώθηκε στο Παρίσι και συγκεκριμένα στο Ινστιτούτο Pasteur συνέδριο για τις θεραπείες κατά της παχυσαρκίας από το Διεθνή Σύλλογο Έρευνας για τα αντιοξειδωτικά.
Στo πλαίσιo αυτής της σημαντικής επιστημονικής συνάντησης είχα την ευκαιρία να γνωρίσω από κοντά τον κορυφαίο καθηγητή του Πανεπιστημίου του Τενεσί, Michael Zemel, τον άνθρωπο που πριν από λίγα χρόνια έφερε στο φως της δημοσιότητας συγκλονιστικά στοιχεία για τη σχέση του ασβεστίου και των γαλακτοκομικών προϊόντων με την παχυσαρκία! Ο καθηγητής Zemel έδωσε μια εξαιρετική διάλεξη -απάνθισμα της πολυετούς έρευνάς του- αναδεικνύοντας την ουσιαστική συμβολή του ασβεστίου και άλλων συστατικών των γαλακτοκομικών στη ρύθμιση της μεταβολικής ενέργειας και του ρίσκου για παχυσαρκία.
Οι υψηλές σε ασβέστιο δίαιτες φαίνεται να μετριάζουν τη συσσώρευση λίπους σε περιόδους υπερσίτισης και αντίστοιχα να επιταχύνουν την αποδόμηση λίπους κατά την εφαρμογή υποθερμιδικής σίτισης. Βασικό ρόλο σ’ αυτή τη δράση φαίνεται να παίζει η καλσιτριόλη, που ρυθμίζει τα ιόντα ασβεστίου εντός των λιποκυττάρων, διαδικασία σημαντική για τη λιπογέννεση και τη λιπόλυση.
Η καλσιτριόλη αντιπροσωπεύει την ενεργή μορφή της βιταμίνης D, παράγεται στους νεφρούς και αποτελεί ορμόνη του ανθρώπινου οργανισμού. Σε πειραματόζωα, τα αυξημένα επίπεδα καλσιτριόλης που συναντώνται σε δίαιτες χαμηλές σε ασβέστιο οδηγούν σε αυξημένη τάση λιπογέννεσης, ενώ οι υψηλές σε ασβέστιο δίαιτες οδηγούν στα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα (αύξηση της λιπόλυσης και αναστολή της λιπογέννεσης).
Εκτός όμως από το ασβέστιο ως μεμονωμένο συστατικό, τα γαλακτοκομικά φαίνεται να έχουν ισχυρότερη θετική επίδραση στην καταπολέμηση της παχυσαρκίας.
Και αυτό γιατί εμπεριέχουν και άλλα θρεπτικά συστατικά που «συνεργάζονται» με το ασβέστιο στα… μονοπάτια της λιπόλυσης, όπως αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης (ACE), αμινοξέα διακλαδιζόμενης αλυσίδας (BCAA) και άλλα βιοενεργά συστατικά της πρωτεΐνης του ορού του γάλακτος.
Τα ευρήματα αυτά επιβεβαιώνονται σήμερα τόσο με επιδημιολογικές μελέτες όσο και με κλινικές δοκιμές, που δείχνουν ξεκάθαρα πως η ένταξη γαλακτοκομικών σε μια υποθερμιδική δίαιτα επιταχύνει την απώλεια λιπώδους ιστού, σε σύγκριση με μια ίσης ενεργειακής αξίας υποθερμιδική δίαιτα που δεν περιέχει καθόλου γαλακτοκομικά.
Το τελευταίο συμπέρασμα αξίζει να τονιστεί αφού -όπως και ο καθηγητής Zemel ανέφερε επανειλημμένα- οι θερμίδες παίζουν πάντα τον πρωταρχικό ρόλο στην προσπάθεια αδυνατίσματος και αυτό που αξίζει να μείνει στη συνείδηση κάθε ατόμου που ακολουθεί κάποια δίαιτα είναι ότι τα γαλακτοκομικά θα επισπεύσουν την απώλεια λιπώδους ιστού και κατ’ επέκταση του βάρους του αν αποτελούν μέρος ενός υποθερμιδικού πλάνου διατροφής. Κάποιος, λοιπόν, που καταναλώνει 3.000 θερμίδες καθημερινά ενώ οι ενεργειακές απαιτήσεις του κυμαίνονται στις 2.000 ας μην περιμένει πως θα αδυνατίσει «ενισχύοντας» το βεβαρημένο σε θερμίδες διαιτολόγιό του με γαλακτοκομικά.