Σ’ έναν κόσμο που τα πάντα κυλούν με ταχύτητα αστραπής και το άγχος χτυπάει κόκκινο, πολλοί από μας αναζητούμε «τεχνητούς» τρόπους για να ανεβάσουμε την ψυχολογία μας πριν μας πάρει από κάτω… Μήπως όμως, τελικά, η λύση έρχεται από τη φύση;
Είναι ευρέως γνωστό πως η ισορροπημένη διατροφή είναι απαραίτητη για την επαρκή θρέψη του ανθρώπινου οργανισμού. Προκειμένου να εξυπηρετήσει αυτόν ακριβώς το σκοπό η φύση έδωσε μια τεράστια ποικιλία γεύσεων, αρωμάτων και χρωμάτων στις τροφές, προκαλώντας τέρψη μέσα από τη σίτιση, μεταλλάσσοντας την τροφή σε κάτι ελκυστικό και διεγείροντας την όρεξη για μεγαλύτερη ποικιλία στη διατροφή. Έτσι, σήμερα η διατροφή για τον άνθρωπο αποτελεί επιτακτική ανάγκη θρέψης και τέρψης, που επιβάλλεται να διατηρείται σε μια τέτοια ισορροπία, ώστε ούτε να τρώμε απλώς για να ζούμε, αλλά ούτε να ζούμε για να τρώμε…
Είναι γεγονός ότι πολλά θρεπτικά συστατικά επιδρούν στην ψυχολογία μας συμβάλλοντας στη διαμόρφωση της ανάλογης διάθεσης. Δεν είναι λοιπόν λίγες οι φορές που η έντονη νευρικότητα -ή αντιθέτως η ηρεμία με την οποία αντιμετωπίζουμε μια κατάσταση- οφείλονται σε μεγάλο ποσοστό στον τρόπο και την ποιότητα της διατροφής μας. Θρεπτικά συστατικά ζωτικής σημασίας αποτελούν πρόδρομες ουσίες για την παραγωγή συγκεκριμένων νευροδιαβιβαστών. Οι νευροδιαβιβαστές είναι χημικές ουσίες οι οποίες απελευθερώνονται από τα μικροκυστίδια που υπάρχουν στις απολήξεις των νευρικών κυττάρων και συμβάλλουν στη μεταφορά των πληροφοριών από το ένα κύτταρο στο άλλο. Μέχρι πριν από κάποιες δεκαετίες οι επιστήμονες πίστευαν πως η μεταφορά αυτή γίνεται αποκλειστικά μέσω ηλεκτρικών κυμάτων που «διαπερνούν» το νευρικό κύτταρο. Η ανακάλυψη της ύπαρξης και της δράσης των νευροδιαβιβαστών αποτελεί ένα τεράστιο βήμα εξέλιξης για την κατανόηση του τρόπου επικοινωνίας των νευρικών κυττάρων και σήμερα γνωρίζουμε πως αυτή ακριβώς η επικοινωνία δεν αποτελεί μόνο ηλεκτρικό φαινόμενο, αλλά και χημικό. Έτσι, η παροχή θρεπτικών συστατικών, πρόδρομων ουσιών για τους νευροδιαβιβαστές, ανάγεται σε ζήτημα υψίστης σημασίας για τη βιολογία του ανθρώπινου εγκεφάλου.
Ας δούμε, λοιπόν, ποια θρεπτικά συστατικά μπορούν να επηρεάσουν τη διάθεσή μας τροποποιώντας τα επίπεδα νευροδιαβιβαστών, όπως η σεροτονίνη και η ντοπαμίνη.
Τρυπτοφάνη
Η τρυπτοφάνη είναι ένα αμινοξύ το οποίο βρίσκεται σε μεγάλα ποσά στο κοτόπουλο και τη γαλοπούλα και αποτελεί πρόδρομη ουσία για την παραγωγή της σεροτονίνης, του νευροδιαβιβαστή που ευθύνεται για την καλή διάθεση και του οποίου τα χαμηλά επίπεδα στον εγκέφαλο σχετίζονται με την κατάθλιψη. Λογικό συμπέρασμα; Τρώγοντας κοτόπουλο ή γαλοπούλα έχουμε καλύτερη διάθεση. Τα πράγματα, όμως, δεν είναι ακριβώς έτσι… Και αυτό γιατί η τρυπτοφάνη είναι αμινοξύ με αργό μεταβολισμό, με συνέπεια άλλα αμινοξέα (που υπάρχουν στις τροφές πλούσιες σε πρωτεΐνη και έχουν πιο γρήγορο μεταβολισμό) να προσεγγίζουν πιο έγκαιρα το χώρο του εγκεφάλου, καλλιεργώντας το έδαφος για την παραγωγή νευροδιαβιβαστών με άλλες επιδράσεις. Προκειμένου, λοιπόν, να ευνοηθεί η παραγωγή της σεροτονίνης, απαιτείται ένα γεύμα που θα δώσει τη δυνατότητα στην τρυπτοφάνη να «ταξιδέψει» μόνη της μέχρι τον εγκέφαλο. Ένα τέτοιο γεύμα δεν πρέπει να εμπεριέχει τροφές πλούσιες σε πρωτεΐνη, όπως κρέας ή κοτόπουλο, αλλά σε υδατάνθρακες, όπως π.χ. μια πατατοσαλάτα, ένα πιάτο με ζυμαρικά ή ένα ριζότο…
Βιταμίνες
Εστιάζοντας τώρα στα μικροθρεπτικά συστατικά της τροφής και στις επιδράσεις τους στην ψυχική διάθεσή μας, το φυλλικό οξύ, η βιταμίνη Β6 και η βιταμίνη Β12 αξίζουν σίγουρα ιδιαίτερη μνεία. Και οι τρεις αυτές βιταμίνες του συμπλέγματος Β εμφανίζουν σημαντικές anti-stress επιδράσεις, συμβάλλουν σε μια καλή ψυχική διάθεση και πρέπει να αποτελούν μέλημα όλων των ατόμων με εξαντλητικούς ρυθμούς εργασίας…
Σελήνιο
Το σελήνιο, ένα ιχνοστοιχείο με έντονη αντιοξειδωτική δράση, έχει «συμμετάσχει» σε πολλές έρευνες που αφορούν τη διατροφή και την ψυχική διάθεση, παρουσιάζοντας εξισορροπιστικές επιδράσεις και προασπίζοντας τον ψυχισμό μας σε έντονα αγχώδεις στιγμές. Καλές πηγές σεληνίου είναι τα δημητριακά ολικής αλέσεως, τα ψάρια και, φυσικά, οι ξηροί καρποί. Αξίζει να αναφερθεί πως ένα μόλις τεμάχιο Brazilian nut είναι ικανό να μας δώσει την απαραίτητη ημερήσια δόση σεληνίου και με το παραπάνω!
Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα
Πριν από λίγα χρόνια μια ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής τον A. Stoll, διευθυντή του εργαστηρίου ψυχοφαρμακευτικής έρευνας του McLean Hospital, έδειξε πως η συμπληρωματική χορήγηση ωμέγα-3 λιπαρών οξέων σε ασθενείς με κατάθλιψη μειώνει σημαντικά τη συχνότητα και την ένταση των επεισοδίων τους. Το αρχικό ερέθισμα για την έρευνα του Stoll ήταν η παρατήρηση πολλών επιστημόνων σχετικά με τα επίπεδα ωμέγα-3 λιπαρών οξέων στο πλάσμα και τις κυτταρικές μεμβράνες ατόμων με διάγνωση χρόνιας κατάθλιψης. Τα επίπεδα, λοιπόν, αυτά παρουσιάζονταν πάντα μειωμένα. Οι περισσότερες έρευνες αυτού του είδους έχουν γίνει με ιχθυέλαια. Μάλιστα, πολλοί επιστήμονες είναι τόσο ενθουσιασμένοι με τη δράση των διατροφικών συμπληρωμάτων των ιχθυελαίων, που πιστεύουν πως η αποτελεσματικότητα ενός συμπληρώματος διατροφής μπορεί ίσως για πρώτη φορά να συγκριθεί με μια συνθετική φαρμακευτική ουσία! Αν κοιτάξουμε, μάλιστα, τη μέση κατανάλωση ψαριών και τη συχνότητα εμφάνισης περιστατικών κατάθλιψης ανά χώρα, θα διαπιστώσουμε πως η μεγαλύτερη κατανάλωση ψαριών συνεπάγεται μικρότερη εμφάνιση κατάθλιψης. Εκτός από τα ιχθυέλαια (και συνεπώς τα ψάρια), καλές πηγές ωμέγα-3 λιπαρών είναι ο λιναρόσπορος και τα καρύδια, που όμως εμπεριέχουν διαφορετικό «τύπο» ωμέγα-3 λιπαρών σε σχέση με τα ψάρια…
Δείτε επίσης:
Έχεις άγχος; Πλύνε πιάτα!
