Paleo Diet ή Δίαιτα της Παλαιολιθικής Εποχής. Με δυο λόγια, αν οι άνθρωποι των σπηλαίων δεν τα γνώριζαν, δεν τα τρώτε ούτε εσείς.
Σε αντίθεση με την ωμοφαγία, τη φυτοφαγία ή τη χορτοφαγία, η Δίαιτα της Παλαιολιθικής Εποχής ή Δίαιτα του Ανθρώπου των Σπηλαίων δεν στηρίζεται σε κάποιο ιδεολογικό υπόβαθρο, ούτε σε κάποια φιλοσοφική θεώρηση. Είναι καθαρά μια δίαιτα αδυνατίσματος που βασίζεται στην υπόθεση ότι οι καταγεγραμμένες στο ανθρώπινο γονιδίωμα (DNA) διατροφικές ανάγκες δεν έχουν εξελιχθεί ιδιαίτερα από την παλαιολιθική εποχή. Τότε που ο άνθρωπος ως κυνηγός – τροφοσυλλέκτης, για να εξασφαλίσει την τροφή του, κυνηγούσε άγρια ζώα, ψάρευε και συνέλεγε από τη φύση καρπούς, φρούτα και φυτά. Συνεπώς, αποκλείονται τα δημητριακά και τα άλευρα, το γάλα και τα γαλακτοκομικά, η ζάχαρη και οποιαδήποτε επεξεργασμένα προϊόντα. Aλλωστε, μόνο πολύ αργότερα και σχετικά πρόσφατα (μιλώντας με όρους Ιστορίας) οι άνθρωποι βάσισαν τη διατροφή τους στα ζώα που εξημέρωσαν, στις καλλιέργειες σιτηρών, φρούτων και λαχανικών, τα οποία μάλιστα άρχισαν να επεξεργάζονται, περνώντας έτσι στις αγροτικές και κτηνοτροφικές κοινωνίες.
Πότε εμφανίστηκε;
Η πρώτη αναφορά στη Δίαιτα της Παλαιολιθικής Εποχής γίνεται από τον δρα Στάνλεϊ Μπόιντ Ιτον (S. Boyd Eaton), το 1985, σε ένα επιστημονικό περιοδικό. Το 2001 κυκλοφορεί το βιβλίο του καθηγητή Φυσικής Αγωγής Λόρεν Κορντέιν (Loren Cordain), ο οποίος παρουσιάζει την Παλαιό ως ολοκληρωμένη δίαιτα, με οδηγίες για το πώς να την ακολουθήσει κάποιος.
Ενίοτε συγχέεται με την παρεμφερή προγονική (ancestral) δίαιτα –γνωστή στο εξωτερικό με το όνομα του ανθρώπου που την ανακάλυψε, του δρα Ζαν Σενιαλέ (Jean Seignalet)–, η οποία απαγορεύει τη γλουτένη σε οποιαδήποτε μορφή της, όλα τα γαλακτοκομικά, αλλά και το μαγείρεμα σε υψηλές θερμοκρασίες. Η δίαιτα Σενιαλέ εφαρμόζεται σε περιπτώσεις αυτοάνοσων νοσημάτων.
Τα υπέρ και τα κατά της δίαιτας Παλαιό
Σημειώνεται γρήγορη απώλεια κιλών τις δύο πρώτες εβδομάδες, υπάρχει όμως το ενδεχόμενο συνδρόμου Yo-Yo –άμεσης ανάκτησής τους δηλαδή μόλις σταματήσεις τη δίαιτα. Χάρη στις τόσες πρωτεΐνες ικανοποιείται ευκολότερα το αίσθημα της πείνας, όμως είναι μια δύσκολη δίαιτα λόγω των πολλαπλών απαγορεύσεων. Αντενδείκνυται σε άτομα με νεφρική ανεπάρκεια, διαβήτη τύπου 1, σε παιδιά και σε εγκύους ή θηλάζουσες γυναίκες.
Σε ποιους ταιριάζει η Παλαιό
Ο αποκλεισμός των αμύλων και των επεξεργασμένων τροφών βοηθά σημαντικά στην απώλεια βάρους, ενώ τα φρούτα και τα λαχανικά με τις φυτικές ίνες τους διευκολύνουν την πέψη και την καλή λειτουργία του εντέρου. Απευθύνεται σε όσους κάνουν σπορ επειδή συντελεί στην αύξηση της μυϊκής μάζας, βελτιώνει τη φυσική κατάσταση και μειώνει το αίσθημα της κούρασης. Συστήνεται, επικουρικά, σε περιπτώσεις αυτοάνοσων νοσημάτων, όπως οι δερματίτιδες, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η σκλήρυνση κατά πλάκας και ασθενειών που σχετίζονται με το μεταβολικό σύνδρομο (διαβήτης τύπου 2, αρτηριακή υπέρταση, περτριγλυκεριδαιμία και παχυσαρκία).
Τα επιτρεπόμενα και τα απαγορευμένα
Επιτρέπονται: Το (άπαχο) κρέας από μη σταβλισμένα ζώα, τα ψάρια (όχι ιχθυοτροφείων), τα θαλασσινά, τα αυγά, τα λαχανικά, τα φρούτα και οι ξηροί καρποί. Επιτρέπονται επίσης τα άγνωστα στην παλαιολιθική εποχή (ωμά) έλαια: το ελαιόλαδο ψυχρής έκθλιψης και τα έλαια ξηρών καρπών (λιναρόσπορου, καρυδιών ή μακαντάμια).
Απαγορεύονται: Τα δημητριακά, τα όσπρια και οι αμυλώδεις ρίζες (πατάτες, κολοκασία, γλυκοπατάτες), το γάλα και τα γαλακτοκομικά, το κρασί, τα αλκοολούχα ποτά, το αλάτι, η ζάχαρη, όλα τα αναψυκτικά.
Τα μειονεκτήματα της Παλαιό
Είναι περιοριστική για όσους βγαίνουν συχνά επειδή τα περισσότερα φαγητά στα εστιατόρια περιέχουν άμυλο (υδατάνθρακες). Ακολουθώντας τη, μετά από αρκετούς μήνες παρατηρείται έλλειψη κάποιων βιταμινών, κυρίως D και ασβεστίου. Γι’ αυτό θεωρείται απαραίτητη η κατανάλωση πολλών λαχανικών και φρούτων και ενδεχομένως κάποιων βιταμινών (συμπληρώματα). Οι πολέμιοί της ισχυρίζονται ότι η δίαιτα Παλαιό μπορεί να οδηγήσει σε σταδιακή απώλεια της χαράς του φαγητού, καθώς δυσχεραίνει τη συμμετοχή όσων την ακολουθούν στις χαρές του τραπεζιού.
Τι πρέπει να προσέχουν όσοι ακολουθούν την παλαιολιθική διατροφή; Η διατροφολόγος Ελένη Κουή* απαντά…
Σίγουρα ένα μέρος της αποτελεί την κεντρική ιδέα της μεσογειακής διατροφής, υποστηρίζοντας την αποχή από επεξεργασμένα τρόφιμα και junk food. Αναφορικά, ωστόσο, με την αποφυγή της κατανάλωσης δημητριακών, οσπρίων και γαλακτοκομικών, είναι μια τακτική η οποία μπορεί να είναι και επικίνδυνη για την υγεία των οστών, την επάρκεια του ασβεστίου και αντιστοίχως της βιταμίνης D. Επίσης, τα όσπρια είναι μια καλή πηγή διαιτητικών ινών καθώς και μια έξυπνη επιλογή πρόσληψης πρωτεΐνης (φυτικής), αποφεύγοντας την καθημερινή κατανάλωση κρέατος και λιπαρών που αυτά συνοδεύονται.
Τέλος, η απώλεια των κιλών που παρατηρειται σε όσους ακολουθούν την παλαιολιθική διατροφή δεν οφείλεται άμεσα σε μείωση του λίπους, αλλά σε αφυδάτωση και είναι αποτέλεσμα μιας διατροφής που στερείται ποικιλίας επιλογών και θρεπτικών συστατικών.
Bonus, 3 συνταγές στη λογική της παλαιολιθικής διατροφής:
Κις με ντομάτα, κολοκύθι και τριμμένο κουνουπίδι
Μίνι κέικ με κιμά, σπανάκι και μανιτάρια
* Η Ελένη Κουή σπούδασε στο τμήμα Διατροφής και Κλινικής Διαιτολογίας του πανεπιστημίου King’s College London (1997-2001). Εξειδικεύτηκε στην Παιδιατρική Διαιτολογία και πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπούδες στον τομέα αυτό στo University of Bristol, UK (2005-2006). Εργάστηκε επί 8 έτη ως κλινική διαιτολόγος στις παιδιατρικές μονάδες πανεπιστημιακών νοσοκομείων του Λονδίνου, Hammesrmith Hospital και University College London Hospital (UCLH). Από τον Ιανουάριο του 2009 έχει επιστρέψει στην Ελλάδα και διατηρεί ιδιωτικό διαιτολογικό γραφείο στην Αθήνα.
info
«The Paleo Diet Book» (1η έκδοση 2001). Το 2010 κυκλοφορεί το βιβλίο μαγειρικής «The Paleo Diet Cookbook: More Than 150 Recipes for Paleo Breakfasts, Lunches, Dinners, Snacks, and Beverages».
Δείτε επίσης:
Δίαιτα χωρίς γλουτένη: Τα απαγορευμένα, τα επιτρεπόμενα και η γνώμη της ειδικού
Ολική φυτοφαγία, αλλιώς veganism: Είναι τάση!
Μαθαίνουμε τα πάντα για τη διατροφή Αγιουρβέδα
