Πώς να καταλάβεις τι γεύση έχει μια πόλη, όπως η Αλεξάνδρεια, αν δεν χωθείς βαθιά στο στομάχι της, την αγορά, όπου πωλούνται τα τρόφιμα, οι πρώτες ύλες, τα μπαχαρικά και γίνονται όλες οι καθημερινές συναλλαγές; Πώς θα καταλάβεις τι συμβαίνει στις κουζίνες των σπιτιών αν δεν μπεις στα καταστήματα, αν δεν πιάσεις στα χέρια σου τα προϊόντα και τις πρώτες ύλες που πωλούνται εκεί; Αν δεν κρυφοκοιτάξεις την ώρα που κάποιος δίπλα σου ψωνίζει να δεις τι επέλεξε, αν δεν παρακολουθήσεις διαλόγους πωλητών με πελάτες, έστω και με μεταφραστή;
Με αυτές τις ανησυχίες και την αγωνία, μεσούντος του Ραμαζανίου, με τις συμβουλές της Αντιγόνης και της Μαίρης από την Ελληνική Ένωση και με οδηγό μας τον ευγενέστατο Hassan, βρεθήκαμε στη μεγαλύτερη ανοιχτή αγορά της Αλεξάνδρειας.
Στο σουκ της Ελ Μανσέγια, εκεί όπου κάθε μέρα φτάνουν τα πιο φρέσκα μποστανικά και φρούτα -εκεί όπου ανακαλύψαμε την πραγματική γεύση τής πόλης.
Στη διαδρομή μας με το αυτοκίνητο και καθώς πλησιάζαμε, αγρότες με τα άλογα και τα γαϊδούρια τους κατευθύνονταν προς το σουκ όπου πηγαίναμε κι εμείς. Οι καρότσες τους, βαμμένες σε έντονα χρώματα με γυαλιστερή λαδομπογιά και τα καλούδια σκεπασμένα με πανιά για να μην τα καίει ο ήλιος και τα βρομίζει η σκόνη, λικνίζονταν από το βάρος στον ασφάλτινο δρόμο. Ο οδηγός μάς άφησε στην είσοδο του σουκ Ελ Νασρ (El Nasr) της Eλ Μανσέγια (El Mansheya), εκεί όπου ξεκινά η μακρά έκθεση ζαρζαβατικών, φρούτων, πουλερικών, ψαριών και θαλασσινών, εκεί όπου μικρέμποροι και αγρότες απλώνουν την πραμάτεια τους μπροστά από μαγαζιά, σε όλο το μήκος του δρόμου.
Στους πάγκους και στις καρότσες ντομάτες και φράουλες, πατάτες, σκόρδα και κρεμμύδια, μαζί με πορτοκάλια και μικρά αιγυπτιακά μοσχολέμονα, ρέβες, μελιτζάνες, φασολάκια, κολοκύθια και αγκινάρες -αμέτρητες αγκινάρες- καθαρισμένες, έτοιμες για μαγείρεμα, βυθισμένες σε μεγάλες λεκάνες με νερό και λεμόνι.
Τα ψάρια, τα οστρακοειδή και οι γαρίδες είναι ζωντανά μέσα σε μεγάλες σκάφες με νερό, οι αραβικές πίτες ψήνονται επιτόπου, όπως και τα κουλούρια και οι κάθε είδους ζύμες. Στα σκιερά μαγαζιά αμέτρητα ξύλινα συρτάρια κρύβουν μπαχαρικά και βότανα, τσάγια, όσπρια και ρύζι· το ρύζι της Αιγύπτου το οποίο τόσο αγαπούν και πάει με όλα τα γεύματα, και η Αντιγόνη Ζούλια με επιμονή μάς έφερε στο τραπέζι να δοκιμάσουμε και της δώσαμε απόλυτο δίκιο.
Σε καλαμένια κλουβιά κάθε είδους πουλερικό, κοτόπουλα, πιτσούνια, πάπιες και χήνες, για τους Αλεξανδρινούς που αγαπούν να τα μαγειρεύουν με πολλούς και νόστιμους, οφείλω να ομολογήσω, τρόπους. Και στους πολύχρωμους τροχήλατους πάγκους τουρσιά κάθε είδους, από ολόκληρα μοσχολέμονα και πιπεριές μέχρι ρέβες και αγγουράκια.
Ένας κόσμος ολόκληρος, κοντινός στον δικό μας κι όμως μακρινός, εύκολος φαινομενικά στη μετάφραση κι όμως δύσκολος. Ο κόσμος της Αλεξάνδρειας.
Φωτογραφίες: Σταύρος Χαμπάκης
