Στην Ελλάδα αγαπάμε το ούζο το οποίο συνδυάζεται τέλεια με μεζεδάκια και καλή παρέα ωστόσο η γεύση του μπαίνει σε αλμυρές και γλυκές λιχουδιές.
Στους Έλληνες αρέσει να καθαρίζουν τον ουρανίσκο τους και να χαλαρώνουν με ένα ποτηράκι ούζο πριν από το κύριο γεύμα. Το ούζο είναι ένα απεριτίφ που πίνεται πριν το φαγητό για να ετοιμάσει τη γεύση και να «ανοίξει» την όρεξη και όλη αυτή η διαδικασία δεν γίνεται τυχαία και βιαστικά.
Υπάρχει μία φιλοσοφία που γράφτηκε αιώνες πριν και εξακολουθεί να χτίζεται γιατί δεν είναι απλώς ένα ποτό, υπάρχει τέχνη στην απόλαυσή του. Άλλωστε το ποιοτικό ούζο δεν είναι φτιαγμένο για να καταναλώνεται βιαστικά, περιέχει περίπου 40% αλκοόλ και αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται το δικό του χρόνο και τρόπο.
Γευστικά, θεωρείται το ποτό των αντιθέσεων καθώς ταιριάζει πολύ με φαινομενικά αταίριαστες και «κόντρα» γεύσεις, γλυκόξινες, πικρές και ταυτόχρονα αλμυρές ή ξινές και αλμυρές. Συνοδεύει αλίπαστα, τουρσιά, ψητά λαχανικά και βραστά χόρτα, πικάντικα τυριά και αλείμματα, θαλασσινά στη σχάρα και λαδερά.
Το εθνικό ποτό της Ελλάδας
Αλκοολούχα ποτά με γεύση και αρώματα γλυκάνισου όπως είναι το ούζο, παράγονται επίσης στην Τουρκία (ρακή), τη Γαλλία (παστίς), τη Βουλγαρία (μαστίκα), τις χώρες της Μέσης Ανατολής (αράκ), την Ιταλία (σαμπούκα). Ωστόσο, για την Ελλάδα αποτελεί το εθνικό ποτό. Το 2021, εγκρίθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή προς καταχώριση στο διεθνές μητρώο της Πράξης της Γενεύης του Παγκόσμιου Οργανισμού Διανοητικής Ιδιοκτησίας (WIPO), οι Γεωγραφικές Ενδείξεις (Γ.Ε.) για το «Ούζο» και το «Τσίπουρο/Τσικουδιά».
Το ούζο έχει βαθιές ρίζες στην ελληνική κουλτούρα, με ιστορία που ξεκινάει κάπου στον 19ο αιώνα γι’ αυτό και, τόσο η παραγωγή όσο και η κατανάλωση, έχουν αγαπηθεί από τους Έλληνες που το έχουν ενσωματώσει στις μικρές απολαύσεις της καθημερινής ζωής, τις κοινωνικές συναναστροφές τους. Αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ελληνικής γαστρονομίας. Όμως η φήμη του δεν σταματάει εδώ καθώς έχει αποκτήσει καταξίωση όχι μόνο εντός των συνόρων της Ελλάδας αλλά και διεθνώς. Η ποικιλία των αρωμάτων, η πλούσια γεύση του και η γενικότερη φιλοσοφία που το πλαισιώνει, το καθιστά παγκοσμίως γνωστό.
Σε κάθε τόπο, οι αποσταγματοποιοί περηφανεύονται για το έργο τους και δικαίως το θεωρούν μια μορφή τέχνης που αποτυπώνεται στη μοναδική, χαρακτηριστική γεύση. Στο Πλωμάρι και στη Μυτιλήνη περιέχει ανατολίτικα μπαχάρια, γλυκάνισο από το Λισβόρι, μάραθο από την Εύβοια, αλάτι και νερό από τις πηγές του νησιού ενώ στην Καλαμάτα είναι πιο γλυκά. Παρότι τα συστατικά είναι λίγο έως πολύ γνωστά, οι συνδυασμοί τους και οι αναλογίες φυλάσσονται ως επτασφράγιστα μυστικά και περνούν ευλαβικά από γενιά σε γενιά.
Το φαινόμενο του ούζου
Οι λάτρεις του εθνικού ποτού γνωρίζουν το εντυπωσιακό «φαινόμενο του ούζου», τον τρόπο δηλαδή που το υγρό το οποίο στην πραγματικότητα είναι διαυγές, μόλις προστεθεί νερό γίνεται ξαφνικά θολό και γαλακτώδες. Αυτό το εφέ μπορεί για όσους το απολαμβάνουν να είναι μέρος της τελετουργίας, ωστόσο κατά καιρούς προκαλεί σπαζοκεφαλιά στους επιστήμονες που το βάζουν στο μικροσκόπιο προκειμένου να ερευνήσουν σε βάθος το φαινόμενο.
Οι επιστήμονες γνωρίζουν εδώ και χρόνια ότι το φαινόμενο του ούζου – το οποίο παρατηρείται και σε παρόμοια αποστάγματα όπως το παστίς και τη σαμπούκα – προκαλείται από τα τρία διαφανή συστατικά του: το νερό, την αιθανόλη και το εκχύλισμα γλυκάνισου (ανηθόλης*), τα οποία σχηματίζουν ένα γαλάκτωμα που διασκορπίζει το φως αντί να αναμιγνύεται τελείως. Το γαλάκτωμα που προκύπτει δεν είναι ξεκάθαρο και απόλυτα κατανοητό.
Το γεγονός ότι είναι πολύ σταθερό και για να σταθεροποιηθεί δεν χρειάζεται τη διεπαφή των συστατικών, κάνει το φαινόμενο ακόμη πιο περίεργο. «Είναι μια εγγενής διαδικασία για τη συναρμολόγηση των μορίων», εξηγεί στο ACS Central Science για τη μελέτη «the ouzo effect» ο Nathan Gianneschi, καθηγητής χημείας του Northwestern University των ΗΠΑ. «Οι ερευνητές πιστεύουν ότι κάθε σταγονίδιο έχει υψηλές συγκεντρώσεις ανηθόλης στις άκρες και αιθανόλης στο κέντρο, και ότι αυτή η εσωτερική δομή δίνει στο γαλάκτωμα την υψηλή του σταθερότητα, η οποία μπορεί να διαρκέσει για αρκετές μέρες. «Τα σταγονίδια δεν συνεχίζουν να αναπτύσσονται και να αποσταθεροποιούνται», συμπληρώνει ο Gianneschi. Αυτή η έρευνα καταλήγει ότι ανοίγονται νέοι δρόμοι για την παρασκευή περισσότερο αποτελεσματικών φαρμάκων.
*Η ανηθόλη είναι μια οργανική χημική ουσία, η οποία βρίσκεται στα αιθέρια έλαια του γλυκάνισου (Anisum pimpinella), του μάραθου (Foeniculum vulgare) και διάφορων άλλων φυτών. Το όνομα προέρχεται από τον άνηθο (Anethum graveolens), στον οποίο η ανηθόλη είναι μόνο ένα μικρό συστατικό της γεύσης.
10 ελληνικά προϊόντα με γεύση ούζου
Η αγαπημένη γεύση των Ελλήνων δίνει έμπνευση σε συνταγές για κοκτέιλ και προϊόντα με νοσταλγική διάθεση. Κουλουράκια, λουκούμια, καραμέλες, μαρμελάδες, αλείμματα, ακόμα και ελιές αρωματίζονται με ούζο δίνοντας τελικά έξτρα γεύση ελληνική.
Συκομαΐδα
Η ιστορία της Lazaris Distillery & Artisan Sweets ξεκίνησε το 2005 με τον Κωνσταντίνο Λάζαρη να μεταποιεί παραδοσιακά προϊόντα που αναδεικνύουν τη γαστρονομική ιστορία της Κέρκυρας. Η συκομαϊδα με ούζο, είναι ένα πικάντικο έδεσμα της κερκυραϊκής παράδοσης. Παρασκευάζεται με πάστα αποξηραμένων σύκων που μαρινάρονται σε κόκκινο κρασί και αρωματίζονται µε ούζο LAZARIS, γλυκάνισο, μαραθόσπορο και μαύρο πιπέρι. Πρόκειται για ένα αρκετά πιπεράτο αποτέλεσμα και ταιριάζει πολύ με άλλους μεζέδες τσίπουρου και ούζου. Συνδυάζεται με τυριά και αλλαντικά και μπορεί να προστεθεί ως συστατικό σε πράσινες σαλάτες. Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε στο https://lazarisartisan.com/.
Ελιές Καλαμών
Οι πολυβραβευμένοι Ελαιώνες Σακελλαρόπουλου καινοτομούν για μία ακόμη φορά προτείνοντας ένα θαλασσινό «ταξίδι» γεύσεων και αναμνήσεων. Οι gourmet «Πινελιές» είναι ελιές ποικιλίας Καλαμών που ζυμώνονται με γλυκανισάτο ούζο, ξίδι, λεμόνι, ελληνικό τσάι και μαραθόσπορο. Αποτελεί έναν πρωτότυπο συνδυασμό που παντρεύει δύο αμιγώς ελληνικές γεύσεις, του ούζου και της ελιάς Καλαμών. Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε στο https://www.bioarmonia.gr/.
Χειροποίητα λουκούμια
Μετά την μικρασιατική καταστροφή, ο Ιωάννης Κανδύλας μετακομίζει στη Θεσσαλονίκη φέρνοντας μαζί του όλη την γνώση σε αυτά που λέμε σήμερα παραδοσιακά προϊόντα. Με αφοσίωση και σκληρή δημιούργησε ένα εργοστάσιο παραγωγής καραμέλας, χαλβά και άλλων ζαχαροειδών. Σήμερα, τα εγγόνια συνεχίζουν την παράδοση σε υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις, με νέες ιδέες και γεύσεις. Το λουκούμι με γεύση ούζο ανήκει στις αγαπημένες προτιμήσεις των καταναλωτών και θα το βρείτε σε επιλεγμένα σημεία πώλησης σε όλη την Ελλάδα. Μάθετε περισσότερες πληροφορίες στο https://www.kandylas.com/.
Χειροποίητες καραμέλες
Με ιστορία που ξεπερνά τον έναν αιώνα, τα προϊόντα Μούσιου διατηρούν αναλλοίωτη τη γεύση και την αυθεντικότητα τους. Αποτελούν δε σήμα κατατεθέν για το Άργος Ορεστικό και το νομό Καστοριάς. Όταν ο παππούς Αδαμούσιος Τζώτζας αποφάσισε να ασχοληθεί με τον κόσμο του λουκουμιού, το 1895 είχε όραμα να φιλεύει τους πάντες με τα πιο νόστιμα και μερακλίδικα προϊόντα. Αυτή την επιθυμία διατήρησε με την πάροδο των χρόνων ο γιος του Νίκος και σήμερα, η εγγονή του εξακολουθεί συνεχίζει με τον ίδιο ενθουσιασμό. Οι χειροποίητες καραμέλες Μούσιου παρασκευάζονται με τον παραδοσιακό τρόπο σε διάφορες γεύσεις με τη γεύση ούζου να ανήκει στις δημοφιλέστερες. Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε στο https://mousiou.com/.
Μπισκότα
Με έδρα στην Παιανία της Αττικής, η εταιρία Dear Greece, παράγει και τυποποιεί μπισκότα που βασίζονται σε συνταγές με ιστορία από το μακρινό 1930 και μόνο με εκλεκτά υλικά. Τα τραγανά μπισκότα ούζου έχουν πλούσιο άρωμα και γεύση που ταξιδεύουν στις πιο ωραίες στιγμές της παρέας. Περιέχουν ούζο Μυτιλήνης, μαστίχα, μαύρο σουσάμι και γλυκάνισο που ενώνονται αρμονικά μεταξύ τους και δίνουν ξεχωριστό χαρακτήρα στην απόλαυση. Είναι πλούσια σε πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, μέταλλα και φυτικές ίνες. Μάθετε περισσότερα στο https://www.deargreece.gr/.
Βυσσινάδα, πορτοκαλάδα και λεμονάδα
Μια αλλιώτικη πρόταση έρχεται από την ποτοποιία “ΟΥΖΟ ΚΟΥΛΑΣ”. Η επιχείρηση ιδρύθηκε στις Σέρρες το 1946 από τον Στέργιο Πούλιο και λειτουργεί αδιάκοπα όλα αυτά τα χρόνια, παράγοντας μία ευρεία γκάμα ποτών σε σύγχρονες ιδιόκτητες εγκαταστάσεις. Η 3η γενιά έχει αναλάβει τα ηνία και συνεχίζει την παράδοση προτείνοντας τα ready-to-drink αλκοολούχα αναψυκτικά με βάση του ούζο. Περιέχουν μόλις 5% αλκοόλ, όλα τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του ούζου και κυκλοφορούν σε τρεις διαφορετικές γεύσεις: με βυσσινάδα, με πορτοκαλάδα και με λεμονάδα. Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε στο https://www.ouzokoulas.gr/.
Παξιμαδάκια μπουκίτσες
Αυτά τα χειροποίητα διπλοφουρνιστά παξιμαδάκια, πατούν γερά στην παράδοση του εφτάζυμου ψωμιού που μάλλον είναι παράφραση του αυτόζυμου και όχι αυτού που έχει ζυμωθεί εφτά φορές. Είναι χειροποίητα, μικροσκοπικά, αφράτα και ταυτόχρονα τραγανά, με μαύρο κύμινο που τονώνει τα γευστικά χαρακτηριστικά. Παράγονται στο αρτοποιείο Σαβλάς, στη Νέα Αλικαρνασσό του Ηρακλείου Κρήτης και μπορείτε να τα προμηθευτείτε από το https://www.mycretangoods.com/.
Αλάτι με ούζο και μάραθο
Η Aegean Herbs ξεκίνησε τη λειτουργία της το 2014 στην Αμοργό, με μία μικρή καλλιέργεια από χαρακτηριστικά αυτοφυή αρωματικά του νησιού. Στην πορεία συνεργάστηκε με άλλους μικρούς παραγωγούς που μοιράζονται κοινή φιλοσοφία και όραμα. Έτσι, πλέον διαθέτει ελληνικά, φυσικά και βιολογικά βότανα, βοτανικά μείγματα και αρωματικό θαλασσινό αλάτι. Όλα τα προϊόντα παράγονται με επιλεγμένες πρώτες ύλες από την ελληνική φύση. Το φυσικό θαλασσινό αλάτι προέρχεται από Ελληνικές αλυκές, είναι αρωματισμένο με ούζο Μυτιλήνης και μάραθο από την Αμοργό. Είναι ένα ιδανικό μείγμα για συνταγές με μύδια, γαρίδες, ψαρόσουπα, ριζότο ή μακαρονάδες θαλασσινών. Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε στο https://www.aegeanherbs.com/.
Σαγανάκι αγαρικού μανιταριού
Η Terra Fyllida βρίσκεται στη Νέα Ζίχνη Σερρών και εξειδικεύεται στην παραγωγή καινοτόμων προϊόντων αποκλειστικά από φρέσκα μανιτάρια, στοχεύοντας στην ανάδειξη της υψηλής διατροφικής τους αξίας. Το σαγανάκι αγαρικού μανιταριού με ούζο και τομάτα αποτελεί έναν τολμηρό γευστικό συνδυασμό και προτείνεται για τσιπουρομεζέ. Πρόκειται για φρέσκα αγαρικά μανιτάρια κομμένα σε μεγάλα κομμάτια που σωτάρονται σε εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο και σιγοβράζουν μαζί με ούζο, σάλτσα τομάτας και εκλεκτά μυρωδικά. Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε στο https://terrafyllida.gr/.
Σάλτσα ντομάτας
H Οικοτεχνία Παπαγιαννίδη ιδρύθηκε το 1999 στους Πύργους Θέρμης της Λέσβου με στόχο την αναβίωση παλιών χειρόγραφων γεύσεων, κληρονομιά της μητέρας και των γιαγιάδων του δημιουργού. Έκτοτε παράγει αδιάκοπα και με χειροποίητο τρόπο μαρμελάδες και σάλτσες χωρίς συντηρητικά. Η σάλτσα ντομάτας με ούζο αναδεικνύει τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του ούζου Μυτιλήνης και ταιριάζει πολύ με ζυμαρικά και μαγειρευτά κατσαρόλας. Για τους λάτρεις του ούζου, η οικοτεχνία προτείνει τη μαρμελάδα βατόμουρο με ούζο, μια τολμηρή γεύση που ταιριάζει πολύ με κίτρινα τυριά. Αναζητήστε περισσότερες πληροφορίες στο https://papayiannides.com/.
