Είναι η πρώτη τροφή που μπαίνει στη ζωή μας και η σημαντικότερη αφού παρέχει ό,τι χρειαζόμαστε για να χτίσουμε έναν υγιή οργανισμό. Οι γνώμες, όμως, ακόμα και των παιδιάτρων διίστανται για πολλά θέματα που το αφορούν. Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Παιδιατρικής Εταιρείας και Ομότιμος Καθηγητής Παιδιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών Δρ. Ανδρέας Κωνσταντόπουλος αναλαμβάνει να λύσει όλες μας τις απορίες.
Η διατροφική αξία του γάλακτος
Το γάλα και ειδικά το αγελαδινό εμπεριέχει όλα τα απαραίτητα συστατικά για τη σωματική και εγκεφαλική ανάπτυξη των παιδιών, αποτελώντας κυρίως πηγή ασβεστίου, λευκώματος (πρωτεΐνης), λιπαρών και υδατανθράκων. Γι’ αυτό και μετά το θηλασμό των βρεφών προστίθεται στη διατροφή τους το εμπλουτισμένο σε προβιοτικά, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία γάλα σε σκόνη, που είναι επίσης αγελαδινό.
Πόσο γάλα πρέπει να πίνουν καθημερινά παιδιά και έφηβοι;
Η ποσότητα που καλύπτει επαρκώς τις ημερήσιες ανάγκες παιδιών και εφήβων είναι 300ml, μοιρασμένα στο πρωινό και το βραδινό γεύμα, υπό την προϋπόθεση ότι καταναλώνουν παράλληλα και γαλακτοκομικά προϊόντα. Βέβαια, οι έφηβοι που αθλούνται συστηματικά έχουν μεγαλύτερη ανάγκη σε λεύκωμα για την ανάπτυξη του μυικού συστήματος, ωστόσο, είναι προτιμότερο να προέρχεται και από άλλες τροφές, όπως κρέας, ψάρι και αβγό.
Καλοί και κακοί συνδυασμοί με γάλα;
Καλό είναι τα παιδιά να καταναλώνουν γάλα χωρίς προσθήκη γλυκαντικών ουσιών, όπως ζάχαρη, σκόνη σοκολάτας ή κακάο με ζάχαρη, καθώς και να αποφεύγουν τα δημητριακά που περιέχουν ζάχαρη. Όλα τα παραπάνω προστίθενται για να γίνει το γάλα πιο θελκτικό, αλλά στην ουσία αυτό που επιτυγχάνεται είναι να προσλαμβάνουν τα παιδιά περισσότερες θερμίδες απ’ όσο πρέπει. Καλύτεροι συνδυασμοί με γάλα είναι τα δημητριακά ολικής άλεσης, η βρώμη και το άγλυκο κακάο.
Γεύμα και γάλα συνδυάζονται;
Το γάλα μπορεί να συνδυαστεί με όλες τις τροφές και γι’ αυτό θα μπορούσε να βρει μια θέση και στο μεσημεριανό και βραδινό γεύμα. Συνηθίζεται, άλλωστε, να πίνουν τα παιδιά γάλα το βράδυ. Το μόνο που θα πρέπει να προσέχουν οι γονείς είναι η ποσότητα του φαγητού, όταν αυτό πρόκειται να συνδυαστεί με γάλα, ώστε να μην υπερβαίνει τις θερμίδες που μπορεί να καταναλώσει καθημερινά.
Πλήρες και ελαφρύ γάλα. Πότε τα επιλέγουμε;
Η μόνη διαφορά μεταξύ πλήρους και ελαφριού γάλακτος είναι το βούτυρο που περιέχουν, δηλαδή η ποσότητα λιπαρών. Κατά τα άλλα, το ελαφρύ γάλα δεν στερείται θρεπτικών ουσιών και γι’ αυτό μπορεί να καταναλωθεί άφοβα από παιδιά και εφήβους, όταν υπάρχει θέμα με το βάρος τους. Προσοχή, όμως, τα light προϊόντα δεν επιτρέπονται σε παιδιά κάτω των 2 ετών.
Και αν το παιδί έχει αλλεργία στο αγελαδινό γάλα;
Αλλεργία στο αγελαδινό γάλα σημαίνει ότι ο οργανισμός δεν μπορεί να διασπάσει τα λευκώματα (πρωτεΐνες) του γάλακτος, για να τα απορροφήσει στη συνέχεια το έντερο. Το αποτέλεσμα είναι να εμφανίζονται συμπτώματα, όπως διάρροια, εμετός, στασιμότητα βάρους ή εξανθήματα. Η αλλεργία εκδηλώνεται από τη βρεφική ηλικία, μόλις το παιδί πιει πρώτη φορά αγελαδινό γάλα, ωστόσο δεν είναι κάτι μη αναστρέψιμο. Για την ακρίβεια, συνήθως υποχωρεί μετά το 2ο έτος, όταν το έντερο αρχίσει να ωριμάζει και να απορροφά όλες τις ουσίες. Στο ενδιάμεσο, οι γονείς μπορούν να δοκιμάσουν το κατσικίσιο γάλα, που είναι λιγότερο αλλεργιογόνο.
Extra tips
* Το θρεπτικό προφίλ του γάλακτος: το ασβέστιο παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη των οστών, που ιδίως ως την ηλικία των 15 αναπτύσσονται ταχύτατα, ενώ το λεύκωμα είναι απαραίτητο στο χτίσιμο των μυών.
* Η μετάβαση των παιδιών από το βρεφικό (εμπλουτισμένο) στο φρέσκο γάλα, θα πρέπει ιδανικά να γίνεται μετά τον 1ο χρόνο.
