Κάποια πράγματα, όσα χρόνια και αν περάσουν, όσες μόδες και αν έρθουν, παραμένουν σταθερές και ιδανικές αξίες.
Πριν απαντήσει κανείς στο ερώτημα για το ποτό ή το κρασί που ταιριάζει στο τραπέζι της Καθαράς Δευτέρας, θα πρέπει ασφαλώς να δει τι περιλαμβάνει αυτό το τραπέζι. Τραπέζι βέβαια κατ’ ευφημισμόν, μια και, μέχρι πριν από μερικές δεκαετίες τουλάχιστον, η παράδοση ήθελε να γιορτάζονται τα Κούλουμα στην ύπαιθρο, οπότε συχνά αρκούσε ένα τραπεζομάντιλο ή μια αυτοσχέδια κατασκευή που πάνω τους απλώνονταν λογής δοχεία φαγητού, χωρίς σειρά και πρωτόκολλο. Την τιμητική τους είχαν οι λόφοι και οι εξοχές, αλλά και οι αυλές των φίλων, που είχαν την τύχη να διαθέτουν χώρο και καμιά ανοιχτωσιά κοντά για να «πετάξουν τα παιδιά τον αητό». Μια ευκαιρία να βρεθούν οι άνθρωποι μαζί στη φύση, να γελάσουν, να τραγουδήσουν, ακόμα και να χορέψουν. Στο τραπέζι, ταραμοσαλάτα απαραιτήτως, «εσύ την κάνεις με πατάτα, εμένα μου αρέσει με ψωμί», «α, εγώ παίρνω πάντα λευκό ταραμά» -να σφάζονται με το μπαμπάκι οι νοικοκυρές-, ντολμαδάκια γιαλαντζί συνήθως «του κουτιού», καλαμαράκια επίσης «του κουτιού», εκείνα τα φοβερά της Καλιφόρνιας με τον γέρο στην ετικέτα, φασόλια άσπρα βραστά, «πιάζ» τα έλεγε η μάνα μου, καμιά σαρδέλα, χταποδάκι ξιδάτο, τουρσιά και βολβοί, και για τους μερακλήδες, που άντεχε η τσέπη τους, γαρίδες και όστρακα, όλα ανακατεμένα. Και βέβαια λαγάνες, λιπόσαρκες αλλά νόστιμες, όχι σαν τις σημερινές τις «ψωμένιες», που πουλάνε οι περισσότεροι φούρνοι. Μια γοητευτική γευστική αναρχία, νηστίσιμη κατά κανόνα, με λίγες αρτύσιμες παρασπονδίες, «για τα παιδιά» ή «για να μην πεταχτούν» τα φαγητά της προηγούμενης μέρας.
Η Ρετσίνα, κατά προτίμηση νέας γενιάς, αποτελεί το κρασί-passepartout, για ταραμοσαλάτες, τουρσιά, ντολμάδες και ό,τι άλλο, πάντα νόστιμο.
Και αν γύρισα κάπου 60 χρόνια πίσω, είναι για να πω ότι, κι αν λιγόστεψαν οι εξοχές και άλλαξαν πολλές συνήθειές μας, το βασικό μοτίβο της Καθαράς Δευτέρας παραμένει ίδιο. Εντάξει, ενισχύθηκε η παρουσία -και ενδεχομένως το μέγεθος- των θαλασσινών και των οστράκων, υποχώρησαν ίσως ως «παρακατιανά» τα φασόλια, όμως το ανακάτεμα των γεύσεων, των αρωμάτων και των εντάσεων καθόλου δεν άλλαξε. Οπότε και οι επιλογές των ποτών που μπορούν να σταθούν με αξιοπρέπεια σε ένα τέτοιο τραπέζι είναι μάλλον περιορισμένες, κατά τη γνώμη μου. Ούζο, Τσίπουρο, με ή χωρίς γλυκάνισο, Ρετσίνα, και υπό προϋποθέσεις λευκά ξηρά κρασιά με πολύ ισχυρή προσωπικότητα και τονισμένη οξύτητα. Εξειδικεύοντας, το Ούζο και το γλυκανισάτο Τσίπουρο ταιριάζουν περισσότερο με τους έντονα αρωματικούς μεζέδες, για παράδειγμα τα θαλασσινά στα κάρβουνα, ενώ το απλό Τσίπουρο αναδεικνύει τις λιπαρές ή καπνιστές γεύσεις, όπως το αυγοτάραχο ή το χέλι. Η Ρετσίνα, εννοείται η εμφιαλωμένη και κατά προτίμηση μία από αυτές που ονομάζουμε νέας γενιάς, αποτελεί το κρασί-passepartout, που θα συνοδεύσει ταραμοσαλάτες, τουρσιά, ντολμαδάκια και ό,τι άλλο, ενώ τα θαλασσινά αρώματα των οστράκων θα δέσουν με την ιωδιούχο αίσθηση που συχνά συνδέεται με τα Ασύρτικα της Σαντορίνης.
Δείτε επίσης:
Στην Ελλάδα με ένα τσίπουρο γιορτάζουμε τα πάντα και τίποτα
10 μεζέδες για ούζο και τσίπουρο για την Καθαρά Δευτέρα
O χαλβάς του μπακάλη και το τσουένι του…
