Η πρωτεύουσα της Γερμανίας, με την πλούσια και πολυτάραχη ιστορία της, είναι μια πόλη συνώνυμη των αλλαγών. Από γειτονιά σε γειτονιά μοιάζει να μεταμορφώνεται και, τελικά, φαίνεται πως δεν είναι τυχαία η ονομασία της ως «η πόλη με τα χίλια πρόσωπα»…
Το Βερολίνο είναι μια πόλη γεμάτη χρώματα που σφύζει από ζωντάνια, χαρακτηρίζεται από εντυπωσιακή αρχιτεκτονική και αποτελεί ταυτόχρονα το πολιτικό κέντρο της Γερμανίας, αλλά και την πρωτεύουσα της διασκέδασης και των πάρτι! Έχει τον αέρα της αριστοκρατικής πόλης αλλά πλέον τα μεγαλόπρεπα κτίρια του περασμένου αιώνα συνυπάρχουν με νέα, φουτουριστικά αρχιτεκτονικά αριστουργήματα. Ανοιχτοί δρόμοι, πάρκα, γειτονιές τόσο ξεκάθαρα διαχωρισμένες η μία από την άλλη και ένας αέρας κουλτούρας αλλά και επανάστασης να πλανιέται παντού… Εδώ λοιπόν συμβαίνουν όλα, εδώ γίνονται ιστορικές συζητήσεις, γεννιούνται νέες ιδέες, ξεκινούν καινούρια ρεύματα, ενώ οι αμφισβητήσεις του κατεστημένου κάθε μορφής αποτελούν το μοναδικό κανόνα.
Πρόκειται για μια πόλη στρατηγικής σημασίας κοντά στον ποταμό Spree, που ήταν στο επίκεντρο των γεγονότων από τη στιγμή που ιδρύθηκε, τον 13ο αιώνα, μέχρι και τον ταραγμένο 20ο αιώνα. Άρρηκτα συνδεδεμένο με το Βερολίνο και την ιστορία του ήταν το τείχος, ένα σύμβολο του Ψυχρού Πολέμου, που χώριζε τη Γερμανία στα δύο, σε Ανατολική και Δυτική, για 28 χρόνια (από το 1961 μέχρι και την κατεδάφισή του). Το γνωστό και ως Αντι-φασιστικό Προπύργιο έπεσε στις 9 Νοεμβρίου του 1989 ύστερα από πολλές εβδομάδες διαδηλώσεων, σε μια από τις πιο έντονες ιστορικές στιγμές, με πλήθος κόσμου να σκαρφαλώνει και να περνάει από την άλλη πλευρά για να υποδεχθεί συγγενείς και φίλους, σπάζοντας παράλληλα κομμάτια και κατεδαφίζοντάς το. Σήμερα στέκουν όρθια πολλά ακόμα κομμάτια πάνω στα οποία βρίσκουν έκφραση διάφορες μορφές τέχνης. Βέβαια, μπορεί το τείχος να έχει πέσει πλέον, αλλά το Βερολίνο συνεχίζει να είναι νοητά χωρισμένο από την πολυτέλεια της δυτικής πλευράς στο χαμηλότερο επίπεδο της ανατολικής… Κυρίως, όμως, είναι χωρισμένο στο μυαλό και τις αντιλήψεις των φανατικών Ανατολικογερμανών.
Το εναλλακτικό Kreuzberg
Μια ξεχωριστή πολυπολιτισμική συνοικία που ιδρύθηκε από αναρχικούς και Τούρκους μετανάστες είναι το Kreuzberg, όπου κυκλοφορούσαν οι πρώτοι πανκ μια φορά και έναν καιρό. Σήμερα η περιοχή είναι πολύ ζωντανή, με κίνηση μέρα νύχτα, και χαρακτηρίζεται από τη συνειδητοποιημένη εναλλακτικότητά της. Στη γειτονιά υπάρχουν πολλά τουρκικά μαγαζιά, καφετέριες, βιβλιοπωλεία και μια underground θεατρική και μουσική σκηνή. Επίσης, εδώ θα συναντήσετε μια από τις μεγαλύτερες αγορές της πόλης, στην οποία θα βρείτε τρόφιμα από όλη τη Γερμανία. Το επαναστατικό πνεύμα των ξεχωριστών κατοίκων της περιοχής γιορτάζεται την Πρωτομαγιά σε ένα υπαίθριο πάρτι που αποκτά… σχεδόν θρησκευτικό χαρακτήρα, ενώ το κυρίως γλέντι γίνεται γύρω από το μπρούτζινο άγαλμα του «ανώνυμου πανκ» που κοσμεί μια άκρη της γειτονιάς.
Must do & see
* Η φημισμένη Πύλη του Βρανδεμβούργου, που χτίστηκε το 1788 και αποτελούσε την πύλη της πόλης, ενώ σήμερα είναι το πιο χαρακτηριστικό και πολυφωτογραφημένο αξιοθέατο.
* To Μνημείο Ολοκαυτώματος, ανάμεσα στην Πύλη του Βρανδεμβούργου και την Postdamer Platz. Έργο του Peter Eisenman, αποτελείται από 2.711 γκρίζους μονόλιθους χωρίς αναφορά σε ονόματα ή ημερομηνίες.
* Το Checkpoint Charlie, το σημείο απ’ όπου οι Δυτικοί περνούσαν στην ανατολική πλευρά, ενώ οι Ανατολικογερμανοί το έβλεπαν ως διέξοδο προς την ελευθερία. Έγινε σύμβολο του Ψυχρού Πολέμου και προκαλεί έντονη συγκίνηση ακόμα και σήμερα σε όσους το επισκέπτονται.
* Μια μέρα στα μουσεία (ή και περισσότερες): Αξίζει να επισκεφθείτε, μεταξύ άλλων, το Γερμανικό Ιστορικό Μουσείο (Deutsches Historisches Museum) που διηγείται την ιστορία της Γερμανίας μέσα από 8.000 εκθέματα, το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (Hamburger Bahnhof – Museum fr Gegenwart Berlin) που στεγάζεται στο κτίριο του πρώην σιδηροδρομικού σταθμού Hamburger Bahnhof και είναι αφιερωμένο στην τέχνη από το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα μέχρι σήμερα, το Εβραϊκό Μουσείο, η Πινακοθήκη του Βερολίνου (Gemaldegalerie) με μεγάλη συλλογή πινάκων γνωστών Ευρωπαίων καλλιτεχνών μεταξύ 13ου και 18ου αιώνα και το Νησί των Μουσείων – συγκρότημα μουσείων στο νησί Σπρέεΐνσελ στον ποταμό Spree, με πιο δημοφιλές το Μουσείο της Περγάμου με πολλές ελληνικές αρχαιότητες.
* H Alexander Platz με τον πύργο ραδιοτηλεόρασης, το πιο ψηλό κτίριο της πόλης, από την κορυφή του οποίου μπορείτε να θαυμάσετε τη θέα.
* Η Gendarmenmarkt όπου βρίσκονται το Konzerthaus, το Deutscher Dom (ο καθεδρικός ναός) και το Franzοsischer Dom (ο γαλλικός καθεδρικός ναός), είναι από τις πιο όμορφες πλατείες του Βερολίνου.
* Το ανάκτορο Σαρλότενμπουργκ, χτισμένο από το 1695 έως το 1699, είναι το μεγαλύτερο και ομορφότερο παλάτι του Βερολίνου και λαμπρό παράδειγμα της μπαρόκ αρχιτεκτονικής.
* Ο ζωολογικός κήπος και το ενυδρείο.
* Αν έχετε χρόνο, κάντε μια βόλτα μέχρι το κοντινό Πότσδαμ για να δείτε από κοντά τα ανάκτορα Σανσοσί με τους κλιμακωτούς κήπους, το παλάτι Σεσίλιενχοφ και την ολλανδική συνοικία, καθώς και μέχρι τη Δρέσδη, την οποία πολλοί αποκαλούν «Φλωρεντία του ποταμού Έλμπε» και θεωρείται μια από τις πιο όμορφες μπαρόκ πόλεις της Ευρώπης.
Τοπική κουζίνα
Το Βερολίνο είναι μια από τις πιο ζωντανές πόλεις του κόσμου και αυτό φαίνεται –μεταξύ άλλων– και από το γεγονός ότι προσφέρει τη μεγαλύτερη ποικιλία εστιατορίων σε ολόκληρη τη Γερμανία. Μικρά μαγειρεία με αυθεντικές, παραδοσιακές γεύσεις, αλσατική κουζίνα, ινδικά, κινέζικα, ιταλικά, ταϊλανδικά και ελληνικά εστιατόρια βρίσκονται σε πολλά σημεία της πόλης και το μόνο που πρέπει να κάνετε είναι να ψάξετε και να δοκιμάσετε, ξανά και ξανά. Όσον αφορά την τοπική κουζίνα, πολλοί θεωρούν τις βερολινέζικες συνταγές λίγο βαριές, όπως είναι άλλωστε σε όλη τη Γερμανία, και δεν έχουν άδικο αν λάβουμε υπόψη τις πλούσιες σάλτσες με τις οποίες λατρεύουν να καλύπτουν τα λιπαρά κρέατα, τα χειροποίητα ζυμαρικά με αβγά και αλεύρι και τα ποταμίσια ψάρια. Μερικά από τα πιο χαρακτηριστικά πιάτα που μπορείτε να δοκιμάσετε είναι τα εξής:
* Kartoffelsuppe: Πατατόσουπα βελουτέ, συνήθως σερβιρισμένη με κομμάτια λουκάνικου και αρωματισμένη με θυμάρι και μαντζουράνα.
* Brotsuppe: Μια παχύρρευστη σούπα που έχει ως βάση το μαύρο ψωμί και αποκτά επιπλέον γεύση με την προσθήκη χτυπημένης κρέμας και τηγανητού μπέικον.
* Zander mit Radieschenpfannkuchen: Τηγανητά φιλέτα πέρκας συνοδευόμενα από κρέπες γεμιστές με λαχανικά και άγρια ραπανάκια.
* Kalb mit Petersilienmousse: Φέτες ψητού μοσχαριού με σάλτσα από μαϊντανό και τα αγαπημένα τους χειροποίητα ζυμαρικά από αλεύρι και αβγά, τα Spaetzle.
* Entenbraten mir Kraut: Πάπια ψητή με σάλτσα λαχανικών και λάχανο.
* Huehnerfrikassee mit Languste: Ένα αριστοκρατικό πιάτο με κοτόπουλο φρικασέ, όπως λέει και το όνομα, σερβιρισμένο μαζί με ποταμίσιες καραβίδες και τετράγωνα σφολιατίνια.
Ας περάσουμε όμως και σε κάτι λιγότερο… εκλεπτυσμένο και συγκεκριμένα στο ταπεινό αλλά τόσο αγαπημένο street food. Στο Βερολίνο θα το βρείτε σε μικρές καντίνες, γνωστές ως imbissbude. Εκεί σερβίρουν καυτές τηγανητές πατάτες με μαγιονέζα και κέτσαπ, bratwurst (ψητά λουκάνικα) με διάφορες πικάντικες και μη σάλτσες και το πολύ δημοφιλές currywurst, δηλαδή λουκάνικα Φρανκφούρτης με μπόλικη κέτσαπ ανακατεμένη με σκόνη κάρι και πάπρικα, για γερά στομάχια! Λόγω των πολλών Τούρκων μεταναστών που βρίσκονται στο Βερολίνο έχουν ανοίξει και πολλά μαγαζιά με κεμπάπ και γύρο ντονέρ. Τα καλύτερα βρίσκονται στη συνοικία του Kreuzberg, αλλά γενικά θα τα συναντήσετε παντού. Αν όμως δεν σας αρέσουν ιδιαίτερα αυτές οι πολύ πικάντικες γεύσεις ή είστε χορτοφάγοι, στα ίδια μαγαζιά θα βρείτε συνήθως και πολύ νόστιμα φαλάφελ (τηγανητούς ρεβιθοκεφτέδες με κόλιανδρο), που σερβίρονται με ωραία σκορδάτη sauce γιαουρτιού και χούμους.
Όσον αφορά τα ποτά, στο Βερολίνο, όπως και σε όλη τη Γερμανία, λατρεύουν την μπίρα και με αυτή συνοδεύουν όλα τα φαγητά τους. Μερικές από τις πιο γνωστές ετικέτες ντόπιας μπίρας είναι η Berliner Kindl, η Schultheiss και η Engelhardt. Μια ασυνήθιστη τοπική σπεσιαλιτέ είναι και η Berliner Weisse mit Schuss, μια ξανθιά μπίρα που φτιάχνεται από σιτάρι, η ζύμωση της οποίας συνεχίζεται στο μπουκάλι και μετά τη διαδικασία εμφιάλωσης. Το περίεργο είναι πως από μόνη της δεν έχει ιδιαίτερα καλή γεύση, γι’ αυτό και τη σερβίρουν ανακατεμένη με χυμό από φραμπουάζ, καθιστώντας την ένα αγαπημένο, δροσερό ποτό για όλες τις εποχές.
Που θα δοκιμάσετε τα καλύτερα
Ψάχνοντας για κάποιο καλό εστιατόριο θα δυσκολευτείτε σε πρώτη φάση, γιατί υπάρχουν αμέτρητα μαγαζιά -και ακριβά και οικονομικά- για να επιλέξετε. Μια πολύ καλή επιλογή φαγητού υψηλού επιπέδου είναι το Facil, στον 5ο όροφο του Mandala Hotel, για να δοκιμάσετε τα δημιουργικά πιάτα του σεφ Michael Kempf. Εξαιρετικό εστιατόριο και το Tim Raue που αγαπά τις ασιατικές γεύσεις και το 2016 είχε βραβευθεί ως ένα από τα 50 καλύτερα εστιατόρια του κόσμου. Το αγαπημένο εστιατόριο των celebrities στο Βερολίνο είναι το Borchardt, με τα τραπέζια του να έχουν φιλοξενήσει κατά καιρούς τον Tom Cruise, τον Johnny Depp, τον Karl Lagerfeld και τον Barack Obama, που απόλαυσαν το διάσημο σνίτσελ του.
Για πιο κλασικά γερμανικά πιάτα, όπως χοιρινό κότσι με ξινολάχανο, θα πάτε στο Zur letzten Instanz. Αλλά επειδή όπως είπαμε στη Γερμανία αγαπούν και τις street food, με έμφαση στα ανατολίτικα, για doner kebab θα πας στο Mustafa’s Gemuese KebabMustafa’s Gemuese Kebab, ενώ για φαλάφελ στο Yarok Fine Syrian Food from DamascusYarok Fine Syrian Food from Damascus.
Τέλος, δεν πρέπει να παραλείψετε να επισκεφθείτε ένα από τα πιο ιστορικά cafés της πόλης, το Cafe Einstein Stammhaus. Σε έναν ατμοσφαιρικό χώρο όπου κυριαρχεί το σκούρο ξύλο και το άρωμα του καβουρδισμένου καφέ θα απολαύσετε το καφεδάκι σας, συνοδεύοντάς το με μια από τις υπέροχες πάστες του μαγαζιού ή με ένα κομμάτι λαχταριστή μηλόπιτα.
Που θα ψωνίσετε
Το Βερολίνο θεωρείται μια από τις φθηνότερες πόλεις της Γερμανίας και εμπορικό κέντρο της είναι οι περιοχές της Kurfuerstendamm και Mitte. Εκεί θα βρείτε συγκεντρωμένα όλων των ειδών τα καταστήματα, από παζάρια με μεταχειρισμένα ρούχα μέχρι πολυτελείς βιτρίνες με πανάκριβα συνολάκια. Στον –επίσης πολύ εμπορικό– δρόμο Tauentzienstrasse θα βρείτε το γνωστότερο εμπορικό κέντρο του Βερολίνου, το Kaufhaus des Westens ή, αλλιώς, KaDeWe. Αν, βέβαια, είστε πιο πολύ του παζαριού, υπάρχουν πολλές αγορές στο Βερολίνο με αντίκες, ρωσικά αναμνηστικά, παλιά βιβλία και περιοδικά, διάφορες χειροτεχνίες και δίσκους, στις οποίες μπορείτε να περιπλανηθείτε με τις ώρες χαζεύοντας και παζαρεύοντας.
Φωτογραφίες: Ηλίας Φουντούλης – Ματίνα Φουντούλη