Ποιος θα σκεφτόταν να πεταχτεί στην πρωτεύουσα της Φινλανδίας για ένα long weekend; Ελάχιστοι. Μέχρι που η βορειότερη μητρόπολη της Ευρωπαϊκής Ενωσης αναδείχθηκε από τους επαΐοντες στον it προορισμό για το 2020.
Μπορεί να μην έχει τον κοσμοπολιτισμό του Παρισιού, το λονδρέζικο άλλοθι της νεωτεριστικής κοσμογονίας, την αυτοκρατορική αίγλη της Μαδρίτης και το κλίμα της Αθήνας, μπορεί να μη σκοντάφτεις σε κάθε μέτρο πάνω σε κάποια αρχαιότητα όπως στη Ρώμη και να μη διαθέτει τη -σκονισμένη έως αραχνιασμένη- μεγαλοπρέπεια της Βιέννης, ωστόσο το Ελσίνκι είναι σε θέση να καυχιέται για το coolness του και για τους πιο ευτυχισμένους κατοίκους στον κόσμο. Οχι απλώς κατά δήλωσή τους, αλλά με την εγκυρότητα που υπόσχεται η ετήσια Εκθεση του ΟΗΕ για την Παγκόσμια Ευτυχία. Για δύο συνεχείς χρονιές (2018 και 2019) η πατρίδα του Ραϊκόνεν, του Χάκινεν, των Lordi και του περίφημου brand Marimekko ενσάρκωσε τη σύγχρονη γη της Επαγγελίας χάρη στην εύκολη πρόσβαση των κατοίκων στη φύση, στην ασφάλεια, στην καθαριότητα, στην υγειονομική περίθαλψη, στις συγκοινωνίες και το πρότυπο -και δωρεάν- εκπαιδευτικό σύστημα που απολαμβάνουν.
Φυσικά το αδιαφιλονίκητο πετράδι του στέμματος της χώρας -και πρώτης τάξεως βιτρίνα όσων έχει πετύχει για την ευδαιμονία των κατοίκων της- δεν είναι άλλο από την πρωτεύουσά του, το Ελσίνκι, μια παραθαλάσσια πόλη με ντουζίνες κατάφυτων νησιών σε απόσταση αναπνοής από το λιμάνι της, ατελείωτους πλακόστρωτους πεζοδρόμους με πλανόδιους μουσικούς να ερμηνεύουν σουίτες του Μπαχ -εντάξει, παίζουν και Σιμπέλιους ελέω εντοπιότητας-, γαστρονομία που συναγωνίζεται και συνομιλεί με τη new Nordic cuisine και -κυρίως- περισσότερο design από όσο μπορεί να χωνέψει ένας μέσος κοινός θνητός. Για του λόγου το ακριβές, ένα μέσο -για τα σκανδιναβικά δεδομένα- ξενοδοχείο όπως το «St. George» σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα που σχεδίασε το κτίριο του Εθνικού Θεάτρου της πόλης και φιλοξενεί στα σπλάχνα του 300 έργα σύγχρονης τέχνης αλλά και μια εντυπωσιακή κατασκευή με την υπογραφή του πολύ Αϊ Γουεϊγουέι στην είσοδό του. Η αισθητική για τους Φινλανδούς δεν είναι τρόπος ζωής, αλλά ζήτημα πολιτισμικού DNA.
Όσο φιλική είναι η πόλη για τους κατοίκους της, άλλο τόσο επικούρεια αποδεικνύεται για τους επισκέπτες της, το πλήθος των οποίων αυξάνεται γεωμετρικά. Μετά την Κοπεγχάγη, τη Στοκχόλμη και το Οσλο, η πιο ανατολική από τις σκανδιναβικές πρωτεύουσες αναγνωρίζεται πια από τους ταξιδιώτες ως προορισμός με θεμέλιους λίθους την αρχιτεκτονική, τη μόδα, τη γαστρονομία και τον πολιτισμό. Είναι ενδεικτικό μόνο ότι η νέα βιβλιοθήκη της πόλης ονόματι Oodi, ένα αισθητικό και κατασκευαστικό αριστούργημα, μέσα σε λιγότερο από έναν χρόνο κατέγραψε περισσότερες από 2 εκατομμύρια επισκέψεις. Ανάμεσα στο φιλοπερίεργο πλήθος που ανάγκασε τους ιθύνοντες ακόμα και να περιορίσουν κάποιες ημέρες την πρόσβαση βρίσκονται σταθερά και χιλιάδες επισκέπτες της πόλης. Οι συντάκτες του «Monocle», εκείνοι που κόντεψαν να απολέσουν τα δαχτυλικά αποτυπώματά τους από την ένταση και τη συχνότητα με την οποία κατέγραφαν την αναγέννηση που συμβαίνει τα τελευταία χρόνια στο Ελσίνκι, τώρα δικαιώνονται.
Τα μουσεία της πόλης -όπως της σύγχρονης τέχνης Kiasma και το υπόγειο Amos Rex, που είναι αφιερωμένο στον εμβληματικό εκδότη Αμος Αντερσον, άνοιξε πριν από δύο χρόνια και έγινε σε ιντερνετικούς όρους viral-, το θρυλικό Design District, η Εβδομάδα Design που πραγματοποιείται κάθε Σεπτέμβρη, καθώς και ο επιβλητικός καθεδρικός ναός είναι μερικά μόνο από τα highlights του Ελσίνκι. Γιατί το αληθινό νόημα της πόλης και της κοσμοθεωρίας των κατοίκων της θα το βρει κανείς σε αυτό που με απλά λόγια περιγράφει η λέξη «καλοπέραση». Πάρτε, για παράδειγμα, το ιστορικό, ελέω 82 χρόνων ζωής, εστιατόριο «Savoy» στην κορυφή του εμβληματικού Industrial Palace. Στην πραγματικότητα πρόκειται για τη ζωντανή ιστορία της πόλης. Ξεκίνησε να λειτουργεί τον Ιούνιο του 1937, τότε που ο αστικός μύθος ήθελε την Γκρέτα Γκάρμπο να απολαμβάνει ινκόγκνιτο τις διακοπές της στην πόλη, και μέχρι σήμερα παραμένει άθικτο, όπως αρμόζει σε ένα μνημείο. Το «Savoy» σχεδιάστηκε με την ολιστική προσέγγιση του αρχιτέκτονα-πολιούχου της πόλης Αλβαρ Ααλτο, γι’ αυτό και παραμένει ως εμπειρία ό,τι πιο κομψό, κλασικό και απροσποίητο μπορεί να ζήσει κανείς στο Ελσίνκι. Όχι ότι δεν υπάρχουν και πιο σύγχρονες εκφάνσεις, όπως η γαστρονομία του «Ultima», ενός εστιατορίου-hit που μπορεί να μετρά μόλις δύο χρόνια ζωής, ωστόσο τα γαλόνια -συγκεκριμένα, τα αστέρια Michelin- του σεφ Τόμι Τουόμινεν εγγυώνται ένα τουλάχιστον αλησμόνητο δείπνο. Η ρεπλίκα ραχοκοκαλιάς που κρέμεται πάνω από τα κεφάλια των συνδαιτυμόνων ως άλλη δαμόκλειος σπάθη είναι απλώς αριστούργημα.
Βέβαια, η αλήθεια είναι ότι η φινλανδική εμπειρία δεν μπορεί να θεωρείται πλήρης χωρίς μια επίσκεψη σε κάποια από τις 1,6 εκατομμύρια σάουνες -μία ανά πέντε κατοίκους- που υπάρχουν στη χώρα, πολλές από τις οποίες βρίσκονται στρατηγικά τοποθετημένες στα λιλιπούτεια νησιά που περιβάλλουν το Ελσίνκι. Η «Saari Sauna» είναι ένα αληθινό κομψοτέχνημα και κοστολογείται ανάλογα. Λιγότερο prive αλλά σκληροπυρηνικά φινλανδική είναι και η εμπειρία στη σάουνα που υπάρχει στο νησί Λόνα, όπου μπορεί κανείς να απολαύσει και έτερες δραστηριότητες πέρα από το σιγανό ψήσιμο στους μπόλικους βαθμούς Κελσίου. Πάντως, στην περίπτωση που φτάσει κανείς ως τις βόρειες εσχατιές της Ευρώπης, ανήκει στο θηλυκό γένος και έχει νεοφεμινιστικές ανησυχίες μπορεί να επισκεφτεί και το αγαπημένο των περιοδικών Super She Island, ένα ιδιωτικό νησί αποκλειστικά για γυναίκες που θα έφταναν μέχρι εκεί για να βρουν ή έστω για να επανεφεύρουν τον εαυτό τους.
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Gala που κυκλοφορεί με την εφημερίδα ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ
