Σιρόπι αγαύης ή καστανή ζάχαρη; Υπάρχει διαφορά στη σύσταση ανάμεσα στη φυσική και στην πρόσθετη ζάχαρη, και αν ναι έχει κάποια από τις δύο επιλογές περισσότερα οφέλη για την υγεία; Στην πραγματικότητα οι περισσότεροι άνθρωποι καταναλώνουν διάφορους τύπους ζάχαρης από μια πληθώρα τροφών και ποτών. Ωστόσο, το αν κάποιο είδος ζάχαρης είναι πιο υγιεινό ή πιο επιβλαβές από άλλο παραμένει ένα θέμα που απασχολεί πολλούς. Η ομάδα της ιατρικής σχολής του Χάρβαρντ σε μια αναλυτική παρουσίαση δίνει τη δική του απάντηση εξηγώντας με τρόπο απλό όλη την αλήθεια πίσω από τη ζάχαρη.
Τι είναι η ζάχαρη
Πρόκειται για ένα μακροθρεπτικό συστατικό που παρέχει στον οργανισμό μας ενέργεια (υπό μορφή θερμίδων) μέσω των τροφών – ή πιο απλά, πρόκειται για έναν υδατάνθρακα. Τόσο τα απλά όσο και τα σύνθετα ζάκχαρα περιέχουν κάποιο/ους από τους εξής τύπους ζάχαρης: γλυκόζη, φρουκτόζη, και γαλακτόζη. Η φρουκτόζη, η γλυκόζη και η σουκρόζη απαντώνται στα φρούτα και σε ορισμένα λαχανικά, ενώ η λακτόζη βρίσκεται στα γαλακτοκομικά προϊόντα και η μαλτόζη στα δημητριακά. Επίσης, η φρουκτόζη και η γλυκόζη βρίσκονται φυσικά στο μέλι, όπως και στην κοινή επιτραπέζια ζάχαρη.
Φυσική και πρόσθετη ζάχαρη
Αν τα παραπάνω είδη ζάχαρης ονομάζονται φυσικά, τότε ποια είναι τα πρόσθετα ζάκχαρα; Εάν η ζάχαρη δεν απαντάται φυσικά σε τρόφιμα όπως τα φρούτα, τα λαχανικά και τα γαλακτοκομικά ονομάζεται προστιθέμενη ή πρόσθετη, αφού προστίθεται στα τρόφιμα και ποτά κατά την επεξεργασία ή την προετοιμασία τους.
Τα ζαχαρούχα ποτά, για παράδειγμα, αποτελούν τη μεγαλύτερη πηγή προστιθέμενης ζάχαρης στη διατροφή, με τα γλυκά και τα δημητριακά του εμπορίου να ακολουθούν. Οι προστιθέμενη ζάχαρη εμφανίζεται με πολλά διαφορετικά ονόματα, ωστόσο, όλες παρέχουν επιπλέον θερμίδες και μεταβολίζονται από το σώμα με τον ίδιο τρόπο. Η κατανάλωση προστιθέμενης ζάχαρης, ιδιαίτερα μέσω των ποτών και των αναψυκτικών έχει συνδεθεί με αύξηση βάρους και αυξημένο κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2 αλλά και καρδιαγγειακά νοσήματα. Υπάρχει άραγε κάποιο είδος της, λιγότερο επιβλαβές για τον οργανισμό;
Η απάντηση της επιστήμης
Υπάρχει μια κοινή παρανόηση ότι κάποιες προστιθέμενες ζάχαρες, όπως το σιρόπι καλαμποκιού υψηλής φρουκτόζης (HFCS), είναι ανθυγιεινές, ενώ άλλες, όπως το νέκταρ αγαύης, είναι πιο υγιεινές. Στην πραγματικότητα, οι περισσότερες προστιθέμενες ζάχαρες αποτελούνται από γλυκόζη και φρουκτόζη σε διάφορα ποσοστά. Για παράδειγμα, η σουκρόζη (κοινή επιτραπέζια ζάχαρη) αποτελείται κατά 50% από γλυκόζη και κατά 50% από φρουκτόζη, ενώ το HFCS περιέχει 45% γλυκόζη και 55% φρουκτόζη, και ορισμένοι τύποι νέκταρ αγαύης μπορεί να περιέχουν έως και 90% φρουκτόζη και 10% γλυκόζη.
Σύμφωνα με το άρθρο που δημοσίευσε το Harvard Health Publishing τον Οκτώβριο του 2023, εάν μια πρόσθετη ζάχαρη περιέχει περισσότερη φρουκτόζη ή γλυκόζη, είναι κάτι που ελάχιστη συνδέεται με κάποια «θετική» επίδραση στην υγεία. Αν και κάποια είδη ζάχαρης, όπως το μέλι, μπορεί να περιέχουν μικροθρεπτικά συστατικά ή άλλες βιοδραστικές ενώσεις, στην πραγματικότητα οι ιδιότητες αυτές έχουν μικρό όφελος για την οργανισμό.
Συμπέρασμα; Είναι καλύτερο να περιορίζουμε όλες τις πηγές προστιθέμενης ζάχαρης και να προτιμούμε την κατανάλωση τροφίμων με φυσική ζάχαρη, τηρώντας σε κάθε περίπτωση τα όρια της συνιστώμενης ημερήσιας ποσότητας.
