H Ιωάννα Κύπριου, Nutrition, Health & Wellness Coach, αναλύει για το Cantina πως μπορούμε να τρεφόμαστε υγιεινά για μεγάλο χρονικό διάστημα, πετυχαίνοντας τους στόχους μας στο φαγητό, χωρίς να χρειαζόμαστε παρακίνηση.
Για πολλούς ανθρώπους, η διαδικασία για την επίτευξη αλλαγών στη ζωή, είτε αυτές αφορούν τη διατροφή, είτε την άσκηση, είτε άλλα θέματα υγείας, ξεκινάει από την έμπνευση ή το κίνητρο, που στη συνέχεια οδηγεί στη δράση. Αναμένουμε δηλαδή να συμβεί κάτι που θα μας «ωθήσει» να κινηθούμε προς την επιθυμητή κατεύθυνση. Όμως, αυτό στην πραγματικότητα είναι ένας κύκλος που μπορεί να ξεκινήσει από οποιοδήποτε σημείο.
Το μακροπρόθεσμα βιώσιμο είναι να αρχίσουμε πρώτα με τη δράση και θα ήταν πολύ αισιόδοξο να αναμένουμε να νιώσουμε έμπνευση ή κίνητρο κάθε φορά που επιδιώκουμε να πετύχουμε τους διατροφικούς μας στόχους, ποσό μάλλον να διατηρούμε συνεχή αποτελέσματα. Η αίσθηση της ικανοποίησης και της ευημερίας δημιουργείται και έπειτα καλλιεργείται μέσα από τον συνδυασμό των καθημερινών σκέψεων και των ίδιων των διατροφικών μας επιλογών.
Η δράση δημιουργεί κίνητρο
Στην πραγματικότητα, η δράση προηγείται και δημιουργεί τη δυναμική που χρειάζεται για να συνεχίσουμε. Η βασική ιδέα είναι ότι δεν είναι απαραίτητο να έχουμε πάντα κάποιο κίνητρο για να ξεκινήσουμε και να αναπτύξουμε μια ισορροπημένη σχέση με τη διατροφή. Η αναμονή για την «ιδανική» διάθεση ή κατάσταση μπορεί να μας κρατήσει πίσω, ενώ μια μικρή κίνηση προς τον στόχο μας δημιουργεί την απαραίτητη ώθηση. Ακόμα και η απλή πράξη της επιλογής ενός υγιεινού γεύματος μπορεί να δημιουργήσει την αίσθηση της ευημερίας, ενισχύοντας την επιθυμία να συνεχίσουμε με άλλες θετικές επιλογές.
Μύθοι σχετικά με τη διατροφή και το κίνητρο
Μύθος #1: Πρέπει να παρακινούμαστε πάντα για να ακολουθούμε τη διατροφή μας.
Μύθος #2: Οι «ειδικοί» είναι πάντα παρακινημένοι (motivated) να ακολουθήσουν τις υγιεινές διατροφικές πρακτικές τους.
Μύθος #3: Η επιτυχία στη διατροφή βασίζεται στο να αισθανόμαστε εμπνευσμένοι κάθε μέρα.
Αυτοί οι μύθοι αναμφίβολα καταρρίπτονται. Ακόμη και οι επαγγελματίες του υγιεινού τρόπου ζωής δεν έχουν αμείωτο κίνητρο. Δεν είναι εφικτό να νιώθουμε πάντα εμπνευσμένοι ή σε «ροή». Η παρακίνηση είναι παροδική και κάποιες μέρες απουσιάζει πλήρως, ωστόσο αυτό δεν έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς η σταθερή επιτυχία, βασίζεται κυρίως στην καθημερινή δράση και στη συνέπεια για συνειδητές, σταθερές επιλογές, παρά στην περιστασιακή έμπνευση.
Η θετική επίδραση της δράσης στον εγκέφαλο και το σώμα
Όταν κάνουμε μια διαφορετική δράση από ό,τι συνηθίζουμε, ο εγκέφαλός μας μπαίνει σε μια διαδικασία αναδιαμόρφωσης και ανάπτυξης, χάρη σε μια ικανότητα που ονομάζεται νευροπλαστικότητα. Αυτή είναι η ικανότητα του εγκεφάλου να δημιουργεί νέες συνδέσεις μεταξύ των νευρώνων ως απάντηση σε νέες εμπειρίες ή πληροφορίες. Οι δράσεις αυτές βελτιώνουν τις νευρωνικές συνδέσεις, ενισχύοντας την επιθυμία μας για καινούριες γευστικές εμπειρίες και πιο υγιεινές επιλογές. Ας δούμε πώς αυτό επηρεάζει τον εγκέφαλο και συμβάλλει σε θετικές αλλαγές.
Δημιουργία νέων νευρωνικών συνδέσεων
Όταν επιχειρούμε μια καινοτόμα εμπειρία, ο εγκέφαλός μας δημιουργεί νέα νευρωνικά μονοπάτια. Αυτά τα μονοπάτια είναι υπεύθυνα για τη μάθηση και την προσαρμογή. Κάθε φορά που επαναλαμβάνουμε μια νέα διατροφική συνήθεια, τα μονοπάτια αυτά ενισχύονται, καθιστώντας την πιο εύκολη και φυσική. Για παράδειγμα, αν δοκιμάσετε να εντάξετε ένα νέο θρεπτικό πρωινό στην καθημερινότητά σας, με τον χρόνο αυτή η συνήθεια θα γίνει πιο φυσική και σταδιακά θα ενσωματωθεί στη ρουτίνα σας χωρίς προσπάθεια.
Ενεργοποίηση του προμετωπιαίου φλοιού
Ο προμετωπιαίος φλοιός είναι η περιοχή του εγκεφάλου που εμπλέκεται στη λήψη αποφάσεων και στον έλεγχο της συμπεριφοράς. Όταν ενεργούμε διαφορετικά από τη συνήθη ρουτίνα, ο προμετωπιαίος φλοιός ενεργοποιείται, βοηθώντας μας να αναπτύξουμε νέες δεξιότητες και να βελτιώσουμε την ικανότητά μας για αυτοέλεγχο και πειθαρχία.
Απελευθέρωση ντοπαμίνης
Όταν δοκιμάζουμε κάτι πρωτόγνωρο, ο εγκέφαλος συχνά απελευθερώνει ντοπαμίνη, μια χημική ουσία που σχετίζεται με την ευχαρίστηση και την ανταμοιβή. Αυτή μας παρακινεί να επαναλάβουμε τη νέα δραστηριότητα, κάνοντάς μας να νιώθουμε καλά ενισχύοντας την πιθανότητα να τη συνεχίσουμε.
Καταπολέμηση της αδράνειας στη διατροφή
Η προσκόλληση στις ίδιες διατροφικές συνήθειες για μεγάλο διάστημα μπορεί να οδηγήσει σε στασιμότητα, όχι μόνο στον τρόπο που τρώμε αλλά και στον τρόπο που ο εγκέφαλος επεξεργάζεται νέες πληροφορίες. Αναλαμβάνοντας μια διατροφική πρόκληση ή δοκιμάζοντας νέες υγιεινές επιλογές, διεγείρουμε τον εγκέφαλο και τον αναγκάζουμε να προσαρμοστεί σε νέες συνθήκες. Αυτό ενισχύει την ευελιξία της σκέψης και βελτιώνει την ικανότητα του εγκεφάλου να προσαρμόζεται σε αλλαγές και να αντιμετωπίζει προκλήσεις με περισσότερη ευκολία.
Ενίσχυση της αυτοπεποίθησης μέσα από τη διατροφή
Δοκιμάζοντας νέες διατροφικές συνήθειες και πετυχαίνοντας μικρούς, καθημερινούς στόχους, ενισχύουμε την αυτοπεποίθησή μας. Η επιτυχία σε διατροφικούς στόχους, όπως η υιοθέτηση μιας νέας συνήθειας ή η κατανόηση του σώματός μας, μας δίνει την αίσθηση ότι ελέγχουμε τη ζωή μας, προάγοντας την προσωπική μας ανάπτυξη και ευεξία.
Συνολικά, όταν αναλαμβάνουμε δράσεις που είναι διαφορετικές από τις συνηθισμένες μας ρουτίνες, δίνουμε στον εγκέφαλό μας την ευκαιρία να αναπτυχθεί και να προσαρμοστεί. Αυτό μας οδηγεί σε καλύτερη πνευματική υγεία, αυξημένη ανθεκτικότητα και μεγαλύτερη ικανοποίηση από τη ζωή μας.
Συνοπτικά παραδείγματα για σταθερή υγεία και διατροφή
Η μακροχρόνια επιτυχία στη διατροφή και την υγεία δεν απαιτεί συνεχή παρακίνηση. Αντίθετα, μπορεί να βασίζεται σε τρία σταθερά στοιχεία:
Δομή: Ρυθμίστε το περιβάλλον σας και τις διατροφικές σας επιλογές με τρόπο που σας βοηθάει να επιτυγχάνετε τους στόχους σας, όπως η διατήρηση υγιεινών σνακ σε προσβάσιμα σημεία.
Συστήματα: Δημιουργήστε διαδικασίες, όπως η προετοιμασία γευμάτων, για να διευκολύνετε τη συνεπή τήρηση των διατροφικών σας στόχων.
Προγραμματισμός: Δεσμευτείτε για συγκεκριμένες ώρες φαγητού και άσκησης μέσα στην ημέρα, κρατώντας τον χρόνο αυτό σαν σημαντικό ραντεβού για την υγεία μας, όπως θα κάναμε για οποιοδήποτε άλλο σημαντικό γεγονός.
Με αυτές τις μικρές, καθημερινές πρακτικές κάνουν την υγιεινή ζωή πιο προσιτή μειώνοντας την ανάγκη για παρακίνηση και εμπνέοντας σας να συνεχίσετε το ταξίδι της υγείας με μεγαλύτερη ευκολία και ισορροπία.
