Ιστορικά, οι προκάτοχοι των σημερινών μεζεδοπωλείων, δηλαδή τα καπηλειά και οι καφενέδες, σέρβιραν πρόχειρα μεζεδάκια και χύμα τσίπουρο, ούζο ή κρασί, για να κυλούν ευχάριστα και νόστιμα η ώρα, οι συζητήσεις και οι συνευρέσεις. Έτσι και στη Θεσσαλονίκη, αρχικά άνοιξαν γύρω από το Καπάνι και τη Μοδιάνο, στη συνέχεια στην πλατεία Άθωνος και σε πολλές συνοικίες της πόλης μικρά μαγαζιά όπου καλλιεργήθηκε και εδραιώθηκε η κουλτούρα του μεζέ και της κοινωνικής συνεύρεσης που εξελίχθηκε σε αναπόσπαστο κομμάτι της φιλοσοφίας όλης της πόλης. Σήμερα, από τις ανατολικές συνοικίες και την παραθαλάσσια ζώνη μέχρι τα δυτικά, καλά στέκουν μεζεδοπωλεία της κρεατοφαγίας και της ψαροφαγίας.
Στο διά ταύτα, με ποντιακή καταγωγή και δυνατή αγάπη για την ψαροφαγία, ο Ιορδάνης Αράπογλου άνοιξε το 1979 το ομώνυμο ουζερί (Σταδίου 6, Πολίχνη, τηλ.: 2310 654956) σερβίροντας απλούς, πλην πεντανόστιμους μεζέδες. Στα ηνία σήμερα ο γιος του Κυριάκος, που μας υποδέχεται στα λιγοστά τους τραπέζια σε ένα απλό περιβάλλον με ψαρικά και θαλασσινά σε πρώτο πλάνο, όλα φρέσκα, πληθωρικές σαλάτες, εξαιρετικό λάχανο τουρσί και χειροποίητες αλοιφές πλάι σε ούζο και τσίπουρο, όλα χωρίς εκπτώσεις στην πρώτη ύλη.
Από την άλλη, στου Μήτσου (Βλάλη 11, τηλ.: 2315 515504), ένα μικρό ουζερί-καφενέ στο Καπάνιπου θυμίζει βγαλμένο από παλιά ταινία του ελληνικού κινηματογράφου, θα δοκιμάσουμε πιάτα με όλα τα καλά που αγαπάμε, όπως χειροποίητα ντολμαδάκια και ζυμαρικά με θαλασσινά μέχρι ζηλευτά μαγειρευτά, όπως κόκορας κοκκινιστός στην κατσαρόλα.
Ο Κοσμάς (Πλάτωνος 15, τηλ.: 2310 232082), ένα μαγαζί με ειδίκευση πλέον στην ψαροφαγία, έχει το φρέσκο ψάρι ως χρυσό κανόνα. Αγαπά πολύ το καπνιστό σκουμπρί, τις αντζούγιες, την ταραμοσαλάτα από λευκό ταραμά που φτιάχνει μόνος του, όπως και άλλες αλοιφές, τις κρασάτες σουπιές, γαριδοπίλαφο και ψάρια στη σχάρα, όλα συνοδεία τσίπουρου βιολογικού.
Για τον Πάνο (Αλκαμένους 5 & Ετεοκλέους 9, Χαριλάου, τηλ.: 2310 321638), κατά κόσμον Παναγιώτη Κουνδή, με καταγωγή από τη Μικρά Ασία, οι εξαιρετικοί θαλασσινοί μεζέδες στο ουζερί του είναι ένα στοίχημα που κερδίζει καθημερινά αφού τους σερβίρει στην καλύτερη εκδοχή τους. Φρέσκα ψάρια καθημερινά από την ιχθυόσκαλα της Μηχανιώνας και εποχικά λαχανικά σε μαγειρικές απλές για να αναδεικνύεται η ουσία της πρώτης ύλης. Δεν λείπουν και οι επιλογές σε κρεατικά, με πρωταγωνιστή τους κεφτέδες.
Στον Καραβοκύρη (Κατσιμίδη 12, τηλ.: 2310 934030) ο Ιωσήφ Σάαντ από τη Συρία σερβίρει μενού με απλά υλικά, καλομαγειρεμένα, από ψιλά ψαράκια τηγανητά μέχρι μεζέδες-έκπληξη όπως μπαμπαγκανούς, φαλάφελ και ταμπουλέ, τιμώντας τη γαστρονομική παράδοση της χώρας του.
Η κουζίνα του Mezen (Ρογκότη 3, τηλ.: 2310 232749), αδερφάκι του βολιώτικου τσιπουράδικου στον Βόλο, είναι ένα ύμνος στη δημιουργικότητα με θαλασσινά πιάτα, τα οποία επιμελείται ο R&D σεφ Γρηγόρης Χέλμης. Το μενού διαμορφώνεται κάθε μέρα, με ό,τι φρέσκο έρθει από την ιχθυόσκαλα της Μηχανιώνας και ανάμεσα στις must γαστρονομικές εξτραβαγκάντζες είναι το σεβίτσε, το ταρτάρ και το σουβλάκι ψαριού.
Το παραδοσιακό στέκι Ζαΐρ 79 (Ίμβρου 26, Κάτω Τούμπα, τηλ.: 2310 929961), που στέκεται εδώ και 44 χρόνια, είναι ένα μικρό γαστρονομικό διαμάντι. Ελληνική κουζίνα με προμήθειες από μικρούς επιλεγμένους Έλληνες παραγωγούς, μεγάλη ποικιλία σε αποστάγματα και επιλογές τόσο σε κρεατικά όσο και σε ψαρικά. Πιάτα απλά και αναπάντεχα νόστιμα.
Στο Δίχτυ, το παραδοσιακό βολιώτικο τσιπουράδικο στην Πλατεία Άθωνος (Δραγούμη & Δήμητσα 18, τηλ.: 2310 267063), θα πάτε για τους εκλεκτούς θαλασσινούς μεζέδες, τα τουρσιά και τα αλίπαστά του, όλα χειροποίητα, για τη σχάρα του και τα πιάτα κατσαρόλας, με έμφαση στη φρέσκια πρώτη ύλη.
Ο Τρυγητής (17ης Νοεμβρίου, Πυλαία, τηλ.: 2317 700903) μιλά στη γεύση ντόπιων και επισκεπτών με πρώτες ύλες από διάφορα μέρη της Ελλάδας και πιάτα με κρέας και ψάρι σε μια πιο δημιουργική εκδοχή τους. Η κάρτα του μενού μικρή, με μια σταθερή βάση και με αρκετές προσθήκες καθημερινά, ανάλογα με το τι βρίσκουν στην αγορά. Ενδιαφέρουσα ποικιλία σε επιλεγμένες ετικέτες κρασιών και εκλεκτών αποσταγμάτων και τσίπουρου, καθώς και κορυφαίες ρετσίνες.
Η Δόξα (Απ. Παύλου 25, τηλ. 2310202608) λειτουργεί από το 1968, στρώνει τα τραπέζια της με καρό τραπεζομάντιλα και σερβίρει γνήσιο ταβερνιάρικο φαγητό. Το ουζερί Πέτρος (Ευελπίδου 12, τηλ. 2310431468) στην Καλαμαριά αγαπά τα ψάρια και τα θαλασσινά και τα προσφέρει με τον καλύτερο τρόπο είτε ψητά, είτε τηγανητά.
Στον Γλυκάνισο (Μεγ. Αλεξάνδρου 46, τηλ. 2310 302882) για ολόφρεσκα ψαρικά που έρχονται με καΐκι από τη Χαλκιδική. Εξαιρετική σχάρα και τηγάνι.
Κείμενο— Ανδρέας Ν. Ανδρουλιδάκης, Νανά Δαρειώτη, Βασίλης Δημαράς
Φωτογραφίες—Αργύργης Βαλασιάδης, Φώτης Βλαχάκης, Όλγα Δεΐκου
