Το 2023, ο «Πολιτισμός του Φιστικιού Αιγίνης» καταχωρίστηκε στο ευρετήριο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Η παράδοση της φιστικοκαλλιέργειας και της μεταποίησης του φιστικιού μετρά 120 χρόνια, από τότε που εισήχθη στο νησί. Η διαφύλαξη και ανάδειξη αυτής της παραδοσιακής γνώσης είναι ιδιαίτερα σημαντική για τη συλλογική μνήμη και τη σύγχρονη ταυτότητα της Αίγινας.
Σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη χρονιά, θα πρέπει να ληφθούν δραστικά μέτρα που να προστατεύουν τα φιστίκια Αιγίνης. «Όπως όλα δείχνουν, για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά θα έχουμε 80% μείωση της παραγωγής λόγω του ήπιου χειμώνα που μας έδωσε πέρυσι 300 ώρες λήθαργου από τις 700 που χρειαζόταν η φιστικιά και φέτος είχαμε μόνο 100 ώρες ψύχους. Καλλιεργούμε ελαφρά τη καρδία», δηλώνει ο κ. Κουνάδης, προϊστάμενος του Συνεταιρισμού Φιστικοπαραγωγών Αίγινας.
Από τους 100 τόνους που παράγονται στην Αίγινα, μόλις οι 30 τόνοι φέρουν την πιστοποιημένη ΠΟΠ. Οι υπόλοιποι το αναφέρουν απλώς ως κελυφωτό. Αιτία δεν είναι μόνο η αλλαγή του κλίματος. Εκεί που ήταν χωράφια, τώρα είναι σπίτια και αυτή η απότομη αστικοποίηση δεν επιτρέπει τις σωστές παρεμβάσεις στη φυτοπροστασία που χρειάζεται η καλλιέργεια.
Πάντως, αξίζει να σημειωθεί ότι, σε αντίθεση με την αδιαφορία του κράτους για την ανάδειξη του brand, οι παραγωγοί από όλες τις περιοχές της Ελλάδας στηρίζουν τις ανάγκες της Αίγινας, τροφοδοτώντας την με προϊόντα. Ωστόσο, πρόκειται για μια πράξη που αποδυναμώνει τα ιδιαίτερα terroir και βάζει σε δεύτερη μοίρα τα δικά τους ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, ενώ θα μπορούσε να δοθεί υπεραξία στο brand «Ελληνικό Κελυφωτό Φιστίκι».
