Η Καθαρά Δευτέρα σηματοδοτεί το τέλος των Αποκριών και υμνεί την έναρξη της Μεγάλης Σαρακοστής, μιας περιόδου πένθους, νηστείας και πνευματικής προετοιμασίας για το Πάσχα της Ορθοδοξίας. Μια ημέρα γεμάτη συμβολισμούς που, παρά την αυστηρότητα της ημέρας, η σύγχρονη κοινωνία έχει μετατρέψει σε μεγάλη γιορτή για την οικογένεια και συνδυάζεται με εκδρομές για το πέταγμα του χαρταετού, πικνίκ και γλέντι, με αλάδωτους μεζέδες.
Το πλέον χαρακτηριστικό στοιχείο της ημέρας χρωματίζεται από την κατανάλωση νηστίσιμων και αλάδωτων φαγητών, που δεν περιλαμβάνουν κρέας, γαλακτοκομικά και άλλα ζωικής προέλευσης προϊόντα. Η λαγάνα, το αζύμωτο ψωμί, παρασκευάζεται αποκλειστικά την Καθαρά Δευτέρα και συνοδεύει ελιές, λαχανικά, θαλασσινά και μια ποικιλία χορτοφαγικών πιάτων.
Στο μπέρδεμα των παράδοξων αυτής της γιορτής, προστίθεται ο χαρταετός, ένα ακόμη σημαντικό έθιμο της ημέρας, που συμβολίζει αφενός την έλευση της άνοιξης και την ανανέωση της φύσης και, αφετέρου την πνευματική πορεία προς το Πάσχα. Οι οικογένειες και οι φίλοι συγκεντρώνονται σε ανοικτούς χώρους, πάρκα και παραλίες, για να πετάξουν χαρταετούς μαζί με τα παιδιά και στη συνέχεια τσιμπολογούν αλάδωτους μεζέδες στη φύση.
Η κυρά Σαρακοστή
Η Κυρά Σαρακοστή είναι μια μορφή «ημερολογίου» αντίστροφης μέτρησης, με το οποίο μετρούσαν παραδοσιακά, τις εβδομάδες της Σαρακοστής. Αυτό το ημερολόγιο απεικονίζει μια γυναικεία φιγούρα με σταυρωμένα χέρια σαν να βρίσκεται σε στάση προσευχής και δεν έχει στόμα, λόγω της νηστείας. Έχει επτά πόδια, όπου κάθε ένα συμβολίζει τις επτά εβδομάδες μέχρι και το Μεγάλο Σάββατο και το έθιμο θέλει, κάθε Σάββατο, να αφαιρείται ένα πόδι. Έτσι οι χριστιανοί μετρούσαν αντίστροφα τις εβδομάδες που απέμεναν. Η Κυρά Σαρακοστή άλλοτε είναι ζωγραφισμένη σε χαρτί και άλλοτε πλασμένη με ζυμάρι που παρασκευάζεται μόνο με αλεύρι, νερό και αλάτι.
Τα αλάδωτα και τα παράδοξα
Η Καθαρά Δευτέρα είναι η μέρα όπου οι Χριστιανοί «καθαρίζονται» σωματικά και πνευματικά για να προετοιμαστούν για τη μεγάλη νηστεία της Σαρακοστής. Έτσι λοιπόν, αυτή την ημέρα η «ξηροφαγία» έχει την τιμητική της, γεγονός που σημαίνει ότι οι πιστοί απέχουν και από κάθε είδους κρεατικές και γαλακτοκομικές τροφές, από το λάδι και από το κρασί. Την τιμητική της έχει πρώτη και καλύτερη η λαγάνα, που συνοδεύει όσπρια, θαλασσινά, φρούτα και λαχανικά. Ως επιδόρπιο, εθιμοτυπικά, προτείνεται ο χαλβάς του μπακάλη. Στα παράδοξα της ημέρας, παρότι απουσιάζει το ελαιόλαδο, επιτρέπεται η επιτραπέζια ελιά και ακόμα μεγαλύτερο παράδοξο, αποτελεί το γεγονός ότι τη θέση της λιπαρής ουσίας, έχουν αντικαταστήσει τα πάσης φύσεως σπορέλαια. Η περίπτωση των εναλλακτικών λιπαρών είναι «τέχνασμα» της σύγχρονης κοινωνίας, που έχει ξεφύγει από τους αυστηρούς κανόνες της ημέρας. Αν οι πιστοί θέλουν να είναι τυπικοί, θα πρέπει να αποφύγουν τα τηγανητά και τα βαριά μαγειρευτά. Το ζήτημα της απαγόρευσης κατανάλωσης κρασιού και αλκοόλ γενικότερα, έχει αγνοηθεί πανηγυρικά.
10 σαρακοστιανά και αλάδωτα που ξεχωρίσαμε
Γαρίδα μαριναρισμένη
Η επιχείρηση Νταλιάνι – Θαλασσονοστιμιές Πρέβεζας, αναβιώνει τον παραδοσιακό τρόπο επαγγελματικού ψαρέματος. Το σύστημα αλιείας «Νταλιάνη» χρησιµοποιείται σε όλο τον Αµβρακικό από το 1979, σώζεται έως σήμερα και συνεχίζεται στη θέση Αγία Σωτήρα και Λασκάρα Πρέβεζας. Αυτή η παραδοσιακή τεχνική, αποτελείται από δυο ξύλινους πύργους (παρατηρητήρια) κατασκευασμένα από 3 ξύλα ύψους 8 µε 10 µέτρων. Στο παρατηρητήριο ανεβαίνει και κάθεται, υπό σκιά, ο αλιεύς παρατηρητής. Στη γύρω περιοχή του παρατηρητηρίου απλώνεται υποβρυχίως κυκλικό δίχτυ συνδεδεμένο στους πύργους και την ακτή µε σχοινιά. Όταν το κοπάδι περάσει πάνω από το απλωμένο δίχτυ, δίνεται το σύνθημα στους παράκτιους αλιείς, ανυψώνεται το δίχτυ και αιχμαλωτίζονται τα ψάρια. Μετά εισέρχονται µε βάρκες και ψαρεύουν το κοπάδι µε απόχες. Στη συνέχεια, τα θαλασσινά, μεταποιούνται σε υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις. Η επιχείρηση πρόσφατα προχώρησε στην παραγωγή μιας καινοτόμου συνταγής μαριναρισμένης γαρίδας. Αυτή η ενδημική γαρίδα, αποφλοιώνεται και μαρινάρεται σε φυσικό ξίδι σταφυλιού δίνοντας μια ιδιαίτερη γεύση με πολλαπλά οφέλη για τον οργανισμό. Διαβάστε περισσότερα στο https://www.daliani.gr.
Ουζομεζές θαλασσινών
Η ιστορία της εταιρείας Pitenis ξεκινάει στην Κοζάνη, το 1973, σε ένα μικρό εργαστήριο – κατάστημα που παρασκεύαζε σαλάτες βασισμένες σε παραδοσιακές συνταγές και λαχανικά της εποχής. Με την πάροδο των χρόνων η επιχείρηση εξελίχθηκε σε μία από τις μεγαλύτερες ελληνικές εταιρείες παραγωγής τροφίμων διατηρώντας τις ίδιες αξίες της εντοπιότητας και της εποχικότητας. Σήμερα, η γκάμα των προϊόντων είναι μεγάλη και περιλαμβάνει έτοιμες σαλάτες, σάλτσες, αλίπαστα, τουρσιά και άλλα. Αυτός ο ουζομεζές που είναι κλεισμένος σε βαζάκι είναι ιδανικός για πικ-νικ στην εξοχή και περιλαμβάνει μαριναρισμένες μπουκιές από καπνιστή ρέγκα, σκουμπρί, τσίρο, πίκλες και μπαχαρικά. Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε στο https://pitenis.gr.
Ταραμοπολτός
Η ιστορία της εταιρείας Παλτσίδη ξεκινάει στη Θεσσαλονίκη το 1975, με κύρια δραστηριότητα την παραγωγή παραδοσιακών εδεσμάτων. Από τότε εξελίσσονται συνεχώς επενδύοντας σε νέες εγκαταστάσεις και νέες τεχνολογίες στις υποδομές και στην ανάπτυξη προϊόντων, κερδίζοντας την εμπιστοσύνη των καταναλωτών και μία θέση στο ελληνικό τραπέζι. Καθημερινά παράγουν και διανέμουν σαλάτες, μεγάλη ποικιλία σε τουρσιά και antipasti με best seller τον ταραμοπολτό. Η παρασκευή της αυθεντικής ταραμοσαλάτας προέρχεται από εκλεκτής ποιότητας αυγά μπακαλιάρου, που αλιεύεται με βιώσιμες πρακτικές. Αναζητήστε περισσότερες πληροφορίες στο https://www.paltsidis.gr/.
Πίκλες ανάμεικτα λαχανικά
Όλα ξεκίνησαν το 1972, όταν η εταιρεία ιδρύθηκε από τον Βλάση Χαλβατζή στον Πειραιά. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1980, μεταφέρθηκε στη Νέα Φιλαδέλφεια Αττικής. Tο 1989, ανέλαβαν τα ηνία της επιχείρησης οι δύο γιοι της οικογένειας Χαλβατζή, Βασίλης και Λεωνίδας. Το 1993 το πρώτο εργοστάσιο παραγωγής ιδρύθηκε σε ένα χώρο 2000 τ.μ. στην περιοχή του Ασπρόπυργου και το 1997 μετεγκαταστάθηκε το εργοστάσιο παραγωγής στην περιοχή Ριζό της Σκύδρας, όπου εξακολουθεί να βρίσκεται μέχρι σήμερα. Για την παρασκευή των προϊόντων επιλέγονται αποκλειστικά λαχανικά από τη Μακεδονία και για τη μεταποίηση αξιοποιείται η τοπική τέχνη της παρασκευής τουρσιών. Η νέα σειρά με πίκλες ανάμεικτων λαχανικών συσκευάζεται σε vacuum με εύκολο άνοιγμα – κλείσιμο που διατηρεί τη φρεσκάδα και εξασφαλίζει γευστικό και τραγανό αποτέλεσμα. Η συσκευασία περιέχει λαχανικά, σε μεταβαλλόμενες αναλογίες, όπως κουνουπίδι, καρότο, ρέβα, ντομάτα, πράσινη και κόκκινη πιπεριά, νερό, αλάτι, ξίδι. Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε εδώ https://www.makedoniki.gr.
Βολβοί
Ο Γυναικείος Συνεταιρισμός Ιδιαία γη, έχει έδρα στη Γεργένη του Ηρακλείου Κρήτης. Σε αυτό το ορεινό χωριό του Ψηλορείτη, μία ομάδα δέκα γυναικών, διαφυλάσσει την παράδοση και διατηρεί τις σπιτικές συνταγές που έχουν κληρονομήσει από τις γιαγιάδες τους. Στη γκάμα των προϊόντων τους έχουν πολλών ειδών και γεύσεων παξιμάδια, μαρμελάδες, γλυκά κουταλιού και τουρσιά. Οι βολβοί αποτελούν μια από τις πλέον χαρακτηριστικές συνταγές, αποτέλεσμα της τοπικής τροφοσυλλογής και παρασκευάζονται με τον παραδοσιακό τρόπο, χωρίς άλλα πρόσθετα και συντηρητικά. Η παραγωγή είναι περιορισμένη και θα τα βρείτε σε επιλεγμένα καταστήματα ειδών delicatessen ή επικοινωνώντας μαζί τους στο 2894 041 600.
Λούπινα
Η «γη του Νότου» είναι μια Κρητική εταιρεία παραγωγής και εμπορίας παραδοσιακών προϊόντων διατροφής. Κάθε προϊόν που παρασκευάζει, αποτελεί ένα ταξίδι αναμνήσεων, αφιερωμένο στη γη αλλά και στους ανθρώπους του μόχθου και της δημιουργίας. Τα λούπινα είναι «ο πασατέμπος της Κρήτης» και κατά το παρελθόν, σε καιρούς φτώχειας και ανέχειας, θεωρούνταν μια τροφή θρεπτική και χορταστική. Με την πάροδο των χρόνων κινδύνευσε να χαθεί και τα τελευταία χρόνια βρίσκεται σε φάση αναβίωσης. Πρόκειται για υπερτροφή πλούσια σε Ω3, είναι πηγή φυτικών ινών και δεν έχει άμυλο. Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε εδώ: https://ghtounotou.gr.
Πράσινες Ελιές Τσακιστές
Στόχος της εταιρείας Olea Tree είναι η παραγωγή προϊόντων της ελληνικής γης με μοναδικά χαρακτηριστικά. Οι «τσακιστές» βιολογικές, πράσινες ελιές, προέρχονται από καλλιέργειες μικρής κλίμακας, με το μικροκλίμα της περιοχής να τους δίνει την ιδιαίτερη γευστική και διατροφική αξία. Για να πετύχουν το καλύτερο ποιοτικό αποτέλεσμα, μαζεύονται με το χέρι, στη συνέχεια «τσακίζονται» και έπειτα ακολουθείται η φυσική διαδικασία ξεπικρίσματος ώστε να μπορέσουν να ωριμάσουν νωρίτερα, με μειωμένο αλάτι σε σχέση με την παραδοσιακή συνταγή. Αναζητήστε περισσότερες πληροφορίες στο https://www.facebook.com/oleatree.gr.
Σπαράγγια
Τα σπαράγγια ανήκουν στα θρεπτικότερα και νοστιμότερα λαχανικά και μπορούν να καταναλώνονται σε καθημερινή βάση καθώς ξεχωρίζουν για την υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνες και μέταλλα, φυλλικό οξύ, σίδηρο, χαλκό, ασβέστιο, πρωτεΐνες και φυτικές ίνες. Αυτά τα σπαράγγια στο βάζο είναι Ελληνικά, καλλιεργούνται βιολογικά και διατηρημένα σε νερό με άλμη χαμηλής αλατότητας. χωρίς άλλα χημικά συντηρητικά και πρόσθετα. Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε στο https://www.ffarms.gr.
Χούμους από ρεβίθια
Αυτά τα φακελάκια με χούμους από ρεβίθια αποτελούν την τέλεια ιδέα για να τα πάρετε μαζί στο πικνίκ της Καθαρής Δευτέρας. Πρόκειται για έτοιμο τρόφιμο σε μορφή σκόνης και παρασκευάζεται με αλεύρι από ρεβίθια σε ποσοστό 92%, κρεμμύδι, αλάτι, σκόρδο, γλυκιά πάπρικα και λευκό πιπέρι. Προσθέστε 80ml νερό για κάθε φακελάκι μείγματος για χούμους (30g) και ανακατέψτε καλά για περίπου 1 λεπτό, μέχρι να αποκτήσει βελούδινη, κρεμώδη υφή. Είναι αποτέλεσμα καινοτομίας και μεταποιείται με τη μέθοδο της λυοφιλίωσης (ή κρυοξήρανση), μία μέθοδος αποξήρανσης υπό συνθήκες χαμηλής πίεσης και θερμοκρασίας, όπου τα θρεπτικά συστατικά και η γεύση, παραμένουν αναλλοίωτα, ενώ αυξάνεται σχεδόν απεριόριστα η διάρκεια ζωής του προϊόντος χωρίς την προσθήκη συντηρητικών. Θα το βρείτε στο δίκτυο των καταστημάτων Mastihashop https://mastihashop.com.
Καρπάτσιο χταποδιού
Η Mytilos, ως επιχείρηση με μακρόχρονη εμπειρία στο εμπόριο ζωντανών οστρακοειδών και καρκινοειδών, αναβαθμίζει συνεχώς τις διαδικασίες που πραγματοποιούνται από την επιλογή έως και την παράδοση των προϊόντων. Εφαρμόζοντας όλες τις απαραίτητες πιστοποιημένες μεθόδους κατά την επιλογή, εξυγίανση, συντήρηση, συσκευασία και αποστολή, διασφαλίζουν την υγιεινή των προϊόντων. Αυτό το λαχταριστό καρπάτσιο χταποδιού είναι εμπνευσμένο από το θρυλικό πιάτο της αριστοκρατίας, της Βενετίας. Παράγεται από χταπόδια που αλιεύονται στην Ελλάδα και στα οποία προσθέτουν μόνο αλάτι και ξίδι. Αναζητήστε περισσότερε πληροφορίες στο https://www.mytilos.gr.
