Το τυρί κάνει την εμφάνισή του για πρώτη φορά στην ιστορία της διατροφής το 1200 π.Χ. περίπου, όταν ο πολυμήχανος Οδυσσέας εγκλωβίζεται στη σπηλιά του Πολύφημου. Επομένως, μπορούμε να πούμε ότι το τυρί είναι ελληνική υπόθεση. Και ενώ οι Γάλλοι πρέπει να φάνε το φαγάκι τους και, πριν από το γλυκό τους, να γευθούν το τυρί ξεχωριστά, μόνο του, εμείς οι Έλληνες το τρώμε παντού και πάντα!
Με την πανάρχαια διαδικασία τυροκόμησης της φέτας, που τη διεκδικούν ακόμη και σήμερα «φίλοι» εταίροι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παράγεται το αγαπημένο τυρί του Έλληνα, το οποίο βρίσκουμε εύκολα και παντού. Σε πολλά ορεινά χωριά, κάθε νοικοκυριό φτιάχνει το δικό του τυρί, το οποίο συντηρείται μέσα στην άλμη για καιρό. Η λογική, λοιπόν, λέει ότι η φέτα είναι το πιο αγαπημένο τυρί των Ελλήνων. Το ποσοστό κατανάλωσής της μπορεί να ξεπερνά το 40% της συνολικής εγχώριας κατανάλωσης σε τυρί. Την τρώμε με το πρωινό μας, στο δεκατιανό, το μεσημέρι συνοδεύουμε με αυτή το φαγητό μας, το απόγευμα το φρούτο μας αλλά και το ελαφρύ βραδινό μας. Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, ότι υπάρχει ουσιαστική διαφορά ανάμεσα στις δικές μας διατροφικές συνήθειες και εκείνες των Ευρωπαίων, και -γιατί όχι;- ολόκληρου του πλανήτη.
Το τυρί πάει παντού και με όλα
* Ας πάρουμε για πρώτο παράδειγμα τη χωριάτικη σαλάτα η οποία, στη διατροφική ιστορία της ανατολικής Μεσογείου, δεν περιελάμβανε ποτέ τυρί. Στην Ελλάδα κάναμε τη διαφορά: της προσθέσαμε και τυράκι, κυρίως φέτα. Όμως, σας έχω δύο ακόμη προτάσεις που πρέπει οπωσδήποτε να δοκιμάσετε!
1. Σύμφωνα με την πρώτη, αφού ετοιμάσετε τη χωριάτικη και της ρίξετε λαδάκι, την αλατίσετε και της βάλετε το απαραίτητο ξιδάκι, τρίβετε από πάνω -στη λεπτή μεριά του τρίφτη- μπόλικο κεφαλοτύρι, ώστε να σκεπάσει όλα τα υλικά της σαλάτας. Αμέσως μετά την ανακατεύετε για να πάει παντού το τριμμένο τυρί. Αυτό με τη σειρά του θα διαλυθεί μέσα στο λαδόξιδο και το ζουμάκι της σαλάτας θα πάρει μια εντελώς διαφορετική γεύση, ιδανική για να βουτήξετε το ψωμάκι σας. Επίσης, θα προσδώσει στην ντομάτα και τα υπόλοιπα λαχανικά εξαιρετικά βουτυράτη γεύση.
2. Μια ακόμη ιδέα για τη χωριάτικη είναι να χρησιμοποιήσετε ένα κρεμώδες τυρί, όπως το κατίκι Δομοκού. Αν προσθέσετε στη χωριάτικη τρεις γενναίες κουταλιές της σούπας κατίκι και την ανακατέψετε, ένα μέρος του θα διαλυθεί στο ζουμί της σαλάτας, αλλά το υπόλοιπο θα παραμείνει συμπαγές, προσδίδοντας με την ξινούτσικη γεύση του μια ιδιαίτερα ευχάριστη γεύση στη σαλάτα σας.
* Ένας άλλος ευχάριστος συνδυασμός μαγειρεμένου φαγητού και ωμού τυριού είναι οι μακαρονάδες. Δεν σας μιλάω για το γνωστό τυρί που τρίβουμε πάνω στη ναπολιτάνα, αλλά για κάτι πιο προχωρημένο: όσο βράζουν τα μακαρόνια σας, ρίχνετε σε ένα μικρό τηγανάκι ενάμισι φλιτζανάκι του καφέ ελαιόλαδο, το ζεσταίνετε και σοτάρετε τρεις σκελίδες σκόρδο και μια καυτερή πιπερίτσα. Τα υλικά θα αφήσουν τη γεύση τους στο λαδάκι. Μόλις μαυρίσουν, τα πετάτε και κρατάτε το αρωματικό λάδι. Με αυτό περιχύνετε τη μακαρονάδα, ρίχνετε μπόλικο μαύρο πιπέρι και 100γρ. κρεμώδες τυρί. Ανακατεύετε γρήγορα και, όσο είναι ζεστά τα μακαρόνια, θα απολαύσετε ένα σπαγγέτι εξαιρετικής και σπάνιας γεύσης, πλημμυρισμένο από αρώματα -ειδικά αν πασπαλίσετε και με λίγο φρέσκο μαϊντανό.
* Μια κρύα μακαρονάδα είναι ιδανική και για σαλάτα: σε ένα μπολ ανακατεύετε φαρφάλες που έχετε βράσει και προσθέτετε ψιλοκομμένη ντομάτα, ψιλοκομμένο φρέσκο κρεμμυδάκι, ψιλοκομμένα κλαράκια σέλινου και -προσέξτε(!)- μικρά κυβάκια ανθότυρου, περιχύνοντας με μια βινεγκρέτ από λάδι, μουστάρδα και λεμόνι. Για τη διαφορετικότητα του πράγματος, πασπαλίζετε με λίγα φυλλαράκια από θυμάρι.
* Έρχομαι και στο θέμα των λαδερών, μια κατεξοχήν σπεσιαλιτέ της ανατολικής Μεσογείου -η Ελλάδα έχει το προνόμιο να τα μαγειρεύει με ελαιόλαδο και όχι με σπορέλαιο- τα οποία συνδυάζονται τέλεια με τυράκι, κυρίως με φέτα. Μελιτζάνες ιμάμ, μπάμιες, ντομάτες γεμιστές, φασολάκια κ.λπ. Έκανα το πείραμα πριν από μερικά χρόνια και ενθουσιάστηκα από το αποτέλεσμα: συνόδευσα το λαδερό μου με μπλε τυρί Δανίας. Το αποτέλεσμα ήταν καταπληκτικό! Ο συνδυασμός της μπλε μούχλας και της λιπαρότητας του τυριού συνδυάστηκε τέλεια με την ντομάτα, το σκορδάκι και το μαϊντανό. Βέβαια, οι περαιτέρω πειραματισμοί με οδήγησαν και σε ένα νόστιμο ντοματοπίλαφο, στο οποίο πρόσθεσα 100γρ. ψιλοκομμένο μπλε τυρί τη στιγμή που το κατέβαζα από τη φωτιά: μια καινούρια διάσταση σε μια παλιά συνταγή!
* Η κορυφαία, όμως, συνταγή που δοκίμασα είναι κοκκινιστή ρεβιθάδα με ελαφρώς γλυκιά γεύση. Η γεύση αυτή οφειλόταν στο λίγο μέλι που είχε προστεθεί στα ρεβίθια, ενώ κατακόρυφα στο πιάτο, πάνω στην πηχτή ρεβιθάδα, είχαν βάλει δύο κουταλιές της σούπας κρητική ξινομυζήθρα. Μιλάμε για τον τέλειο συνδυασμό… Δοκιμάστε το!
