«Φύλαγε τα ρούχα σου, να έχεις τα μισά», λέει μια γνωστή παροιμία και στη δική μας περίπτωση θα μπορούσαμε να την τροποποιήσουμε και να την πούμε «Φύλαγε τα φυτά σου τον χειμώνα, να τα έχεις όλα» με ένα θερμοκήπιο στο σπίτι.
Μπορεί οι λιακάδες και οι υψηλές θερμοκρασίες του Σεπτεμβρίου και Οκτωβρίου να μας έκαναν να αισθανθούμε ότι το καλοκαίρι κράτησε περισσότερο, όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι από τον Νοέμβριο και μετά ξεκινούν τα πρώτα κρύα. Και εφόσον ο χειμώνας είναι εδώ ήρθε η ώρα να προνοήσουμε για τη μελλοντική προστασία των λαχανικών και των αρωματικών φυτών μας. Γενικά, ένας καλός χειμώνας με κρύο, χιόνι και πολλές βροχές χωρίς ακραία φαινόμενα βοηθάει πολύ στη φυσιολογική ανάπτυξη – ανθοφορία – καρποφορία των φυτών. Όμως τα τελευταία χρόνια η συγκεκριμένη εποχή μοιάζει με μικρό φθινόπωρο, χωρίς βροχές και χαμηλές θερμοκρασίες και καλό θα ήταν να μην εφησυχάζουμε πως αυτές οι συνθήκες καλοκαιρίας είναι δεδομένες και ταυτόχρονα φυσιολογικές.
Εξαιτίας των ήπιων χειμώνων των τελευταίων χρόνων, τα φυτά έχουν απορρυθμιστεί και αποκτούν διαφορετικά χαρακτηριστικά και ιδιότητες απ’ ό,τι γνωρίζαμε μέχρι τώρα. Επίσης, πολλά φυτά και συγκεκριμένα τα λαχανικά και κηπευτικά κινδυνεύουν να εξαφανιστούν από τον καλλιεργητικό χάρτη, διότι η καλλιέργειά τους γίνεται περισσότερο δαπανηρή και με μικρότερο χρονικό διάστημα διαθεσιμότητας προς κατανάλωση στις αγορές.
Το καλό σενάριο είναι η κάθε εποχή να έχει τα χαρακτηριστικά και τις ιδιομορφίες όπως τις έχουμε αγαπήσει και με τις οποίες έχουμε μεγαλώσει. Οπότε προετοιμαζόμαστε για έναν φυσιολογικό old school χειμώνα και λαμβάνουμε τα μέτρα μας για να τον υποδεχτούμε με τις λιγότερες ζημιές και απώλειες για τα λαχανικά και αρωματικά φυτά που καλλιεργούμε ερασιτεχνικά στον κήπο, στη βεράντα ή στο μπαλκόνι μας.
Ένα θερμοκήπιο σε μικρογραφία; στον κήπο
Εδώ έχουμε περισσότερες επιλογές για να προστατέψουμε τα φυτά μας διότι ο χώρος είναι μεγαλύτερος και ταυτόχρονα μπορούμε να αντιμετωπίσουμε και να περιορίσουμε τον αέρα καλύτερα απ’ ό,τι σε ένα μπαλκόνι ορόφου. Αν καλλιεργούμε τα λαχανικά και τα αρωματικά κοντά ή κάτω από δέντρα, έχουμε πετύχει ένα καλό ποσοστό προφύλαξής τους χωρίς να χρειαστεί να κάνουμε κάτι εμείς. Τα δέντρα μπορούν να περιορίσουν τον άνεμο και ταυτόχρονα να μειώσουν την ένταση μιας βροχής ή ακόμα και ενός χαλαζιού.
Στην περίπτωση του χιονιού προστατεύονται αρκετά από τα κλαδιά ή τα φυλλώματα των δέντρων, αλλά δεν είναι αρκετό για να τα προστατεύσουμε εξ ολοκλήρου. Εκεί θα πρέπει να λειτουργήσουμε όπως και οι περισσότεροι αγρότες, οι οποίοι προστατεύουν τις καλλιέργειές τους με θερμοκήπια. Αυτό θα ήταν το ιδανικό για την προστασία των λαχανικών μας και ταυτόχρονα θα μας απάλλασσε από το άγχος και τη στεναχώρια μιας κακοκαιρίας. Μέσα σε τέτοιες κατασκευές τα φυτά μπορούν να αναπτυχθούν χωρίς να επηρεαστούν και να στρεσαριστούν από τις καιρικές συνθήκες και ταυτόχρονα να ολοκληρώσουν τον βιολογικό κύκλο τους, στην ώρα τους.
Στην αγορά θα βρείτε πολλές επιλογές σε θερμοκήπια υπό τη μορφή kit τα οποία μπορείτε να τα τοποθετήσετε στον κήπο σας. Θα τα βρείτε σε ποικίλες διαστάσεις που θα εξυπηρετήσουν τις δικές σας ανάγκες. Για τους λάτρεις όμως των κατασκευών ένα θερμοκήπιο δημιουργημένο από τους ίδιους έχει μεγάλη συναισθηματική αξία. Στο παρακάτω σχεδιάγραμμα μπορούμε να δούμε μια απεικόνιση ξύλινου θερμοκηπίου με επένδυση από νάιλον, το οποίο σίγουρα θα έχει τη δική του χάρη και ομορφιά.
Για τη συγκεκριμένη κατασκευή θα χρειαστούμε τα εξής υλικά:
Διαστάσεις θερμοκηπίου 300 εκ. – 200 εκ. – 230 εκ. (Μ-Π-Υ)- σχέδια 1 & 2
- Καδρόνι 5Χ5 εκ.: μήκους 300 εκ.: 5 τμχ., 200 εκ.: 8 τμχ., 170 εκ.: 4 τμχ., 150 εκ.: 12 τμχ., 90 εκ.: 12 τμχ., 400 εκ.: 1 τμχ. για συνδέσεις.
- Μεντεσέδες 3 τμχ.
- Καρφιά 3 εκ.
- Πρόκες 16×21 και 19×41 ή ανάλογες ξυλόβιδες
- Πινέζες ή καρφωτικό, περίπου 130 τμχ. αν προτιμηθούν πινέζες
- Νάιλον χονδρό 20 τ.μ.
- Σίδερο φουρκέτα 8 χιλ. 10 τμχ. μήκους 1 μ., το οποίο το λυγίζουμε σε σχήμα «Γ» και το τοποθετούμε για στήριξη του σκελετού στο έδαφος.
- Εργαλεία χειρός: πριόνι και σκεπάρνι.
1. Το νάιλον στηρίζεται με πινέζες εξωτερικά του σκελετού.
2. Στην περίπτωση που δεν έχουμε φυτεμένα φυτά στο έδαφος αλλά σε γλάστρες και τελάρα, τότε μπορούμε να τοποθετήσουμε πανί εδαφοκάλυψης στο έδαφος (περίπου 10 τ.μ. περιοχή Α) και να ακουμπήσουμε πάνω σε αυτό για να μην υπάρχει λάσπη εσωτερικά του θερμοκηπίου.
3. Πολύ σημαντικό είναι να προνοήσουμε κατά τις ζεστές μέρες του χειμώνα, όταν έχουμε ηλιοφάνεια, να ανοίγουμε την πόρτα του θερμοκηπίου ή να βγάλουμε ένα μέρος του νάιλον για τον σωστό αερισμό του χώρου, ο οποίος βοηθάει πολύ στην καλή υγεία των φυτών μας.
4. Εσωτερικά του θερμοκηπίου μπορούμε να κάνουμε διάφορες κατασκευές για την καλύτερη οργάνωση των εργασιών μας στον κήπο, όπως μια ξύλινη ραφιέρα για να τοποθετήσουμε γλαστράκια ή κρίκους μεταλλικούς για τη στήριξη εργαλείων κήπου (σχέδιο 3).
Στη βεράντα και στο μπαλκόνι
Στην περίπτωση που θέλουμε να προστατεύσουμε τα λαχανικά και αρωματικά μας φυτά που έχουμε στη βεράντα ή στο μπαλκόνι, τότε μπορούμε να τοποθετήσουμε ένα μικρό θερμοκήπιο το οποίο θα μας εξυπηρετήσει για την προστασία των φυτών. Είναι πολύ βασικό να προβλέψουμε τον χώρο τοποθέτησής του, διότι, εκτός από το πρακτικό και λειτουργικό κομμάτι, η θέση του θα πρέπει να είναι σε σημείο που να έχουμε καλό φυσικό φωτισμό για τα φυτά μας. Επειδή πολλές φορές αυτό δεν το προνοούμε, καταλήγουμε να έχουμε κακή ανάπτυξη των φυτών ή ακόμα και απώλειά τους. Μέσα σε ένα θερμοκήπιο το φως του ήλιου περιορίζεται και σε συνδυασμό με τον μη καλό αερισμό των φυτών έχουμε τα αντίθετα αποτελέσματα απ’ ό,τι επιδιώκουμε. Για την τοποθέτηση ενός μίνι θερμοκηπίου στη βεράντα ή στο μπαλκόνι μας και σε αυτή την περίπτωση έχουμε πολλές επιλογές από έτοιμα κιτ στα καταστήματα. Όμως κι εδώ έχουμε τη δυνατότητα να κατασκευάσουμε ένα μικρό θερμοκήπιο με οικονομικό τρόπο.
Τα υλικά που θα χρειστούμε για την κατασκευή ενός μικρού-μίνι θερμοκηπίου είναι τα εξής:
- Τάβλες πλάτους 10 εκ. και μήκους 4 μ. 6 τμχ.
- Πηχάκι 3×3 εκ. και μήκους 4 μ., 5 τμχ.
- Νάιλον 2 τ.μ.
- Πρόκες, πινέζες, πριόνι, σφυρί
- Μεντεσέδες 40×35 χιλ., 4 τμχ. με τις αντίστοιχες βίδες
Πολύ μικρά θερμοκήπια για την τοποθέτηση 4-6 γλαστρών ή για σπορεία υπάρχουν στην αγορά και μπορούν να τοποθετηθούν και εσωτερικά στο σπίτι μας. Κυρίως τα επιλέγουμε για τη φύτευση σπόρων οι οποίοι χρειάζονται υψηλότερη θερμοκρασία απ’ ό,τι σε εξωτερικό χώρο ή για την ανάπτυξη κάποιων φυτών από τροπικές χώρες. Επίσης, ένα μικρό θερμοκήπιο είναι πολλές φορές μια καλή ασχολία για τα παιδιά, ένα καλό ξεκίνημα ώστε να εξοικειωθούν με τον μαγικό κόσμο των φυτών. Ένα τέτοιο θερμοκήπιο έχει και σύστημα αποστράγγισης έτσι ώστε να μη δημιουργείται πρόβλημα με το πότισμα.
Τι πρέπει να προσέχουμε
1. Να μην ξεχνάμε να αερίζουμε συχνά το εσωτερικό του ανοίγοντας την πόρτα ή το παράθυρό του.
2. Το πότισμα θα πρέπει να γίνεται προσεκτικά διότι εσωτερικά του χώρου δημιουργούνται συνθήκες ατμοσφαιρικής υγρασίας.
3. Κατά την είσοδο της άνοιξης θα πρέπει να βγάλουμε τα φυτά από το θερμοκήπιο και να εγκλιματιστούν στις εξωτερικές καιρικές συνθήκες σιγά-σιγά.
4. Κατά τις περιόδους που δεν χρησιμοποιούμε το θερμοκήπιο μπορούμε να το συντηρούμε φρεσκάροντας τα ξύλα του με βερνίκι συντήρησης ξύλου.
5. Τις ημέρες όπου έχουμε ηλιοφάνεια κατά τη διάρκεια της ημέρας μπορούμε να βγάζουμε τα γλαστράκια ή τα σπορεία έξω και αργά το απόγευμα να τα επιστρέφουμε ξανά στο θερμοκήπιο.
Κείμενο: Μάριος Γκρόγκος, landscaper, συνιδιοκτήτης της εταιρείας Greenplus
