Τα παραδοσιακά χριστουγεννιάτικα μπισκότα της Γερμανίας έχουν μεγάλη ιστορία, πλούσια αρώματα μπαχαρικών και υπέροχη γεύση
Από τα τέλη Νοεμβρίου μια αίσθηση μαγείας πλανάται στις χριστουγεννιάτικες αγορές που γίνονται το γιορτινό επίκεντρο απ’ άκρη σ΄ άκρη στη Γερμανία. Από το πολύβουο Βερολίνο ως την παραμυθένια Νυρεμβέργη, από το κοσμοπολίτικο Μόναχο ως την ιστορική Κολωνία, εκατοντάδες πάγκοι σε δεκάδες παραδοσιακές, υπαίθριες αγορές προσελκύουν ντόπιους κι επισκέπτες, που εντυπωσιάζονται από τα αληθινά έλατα με τα χιλιάδες λαμπιόνια, τα vintage καρουσέλ, τα χειροποίητα στολίδια και τις υπέροχες ιδέες για μοναδικά δώρα, αλλά και απολαμβάνουν τις γιορτινές λιχουδιές που με τα αρώματά τους τραβούν σαν μαγνήτης τα πλήθη.
Κανέλα, γαρίφαλο, τζίντζερ, γλυκάνισος, μοσχοκάρυδο, κάρδαμο, μέλι και ενίοτε σοκολάτα πλημμυρίζουν τον κρύο αέρα με μια μυρωδιά γλυκιάς θαλπωρής και δείχνουν την κατεύθυνση για τους πάγκους όπου αρτοποιοί και ζαχαροπλάστες παρουσιάζουν τις χριστουγεννιάτικες δημιουργίες τους. Στο χέρι, κάνοντας βόλτα σε σειρές από τα μικρά σαλέ των αγορών, αποτελούν το καλύτερο συνοδευτικό για μια κούπα Glühwein -το διάσημο κόκκινο γλυκό κρασί που πίνεται ζεστό-, ενώ στο σπίτι βρίσκουν τη θέση τους δίπλα στον καφέ, το τσάι, μια ζεστή σοκολάτα ή τρώγονται σκέτα – και χωρίς τύψεις όπως αρμόζει στα χριστουγεννιάτικα γλυκά. Πέρα από το περίφημο κέικ Stollen και το κέικ μελιού Honigkuchen, μεγάλοι πρωταγωνιστές αναδεικνύονται τα παραδοσιακά μπισκότα, που όσο δύσκολα προφέρονται -Weihnachtsplätzchen- άλλο τόσο εύκολα καταναλώνονται.
Από τις μεσαιωνικές μοναστηριακές κουζίνες στα σημερινά χριστουγεννιάτικα μεταλλικά κουτιά
Μια παράδοση που όχι μόνο άντεξε στο πέρασμα των αιώνων, αλλά τιμάται από όλη τη Γερμανία αυτή την εποχή, τα λαχταριστά Weihnachtsplätzchen έχουν τις ρίζες τους στα μεσαιωνικά μοναστήρια της χώρας. Ο λόγος είναι μόνο αυτά διέθεταν τους οικονομικούς πόρους για να προμηθεύονται τα πανάκριβα τότε, εξωτικά μπαχαρικά και αρωματικά που αποτελούν βασικό συστατικό των χριστουγεννιάτικων μπισκότων. Και ήταν οι μοναχοί εκείνοι που πειραματίστηκαν με συνταγές και μυρωδικά, ξεκινώντας μια από τις πιο απολαυστικές γερμανικές γαστρονομικές παραδόσεις.
Ειδικά τα διασημότερα από τα λιτά στην όψη αλλά πεντανόστιμα μπισκότα, τα διάσημα Lebkuchen, συνδέονται με γλυκά που προσφέρονταν στην Αρχαία Αίγυπτο σαν κέρασμα, όπως τα μελόψωμα, ενώ η σύγχρονη εκδοχή των Lebkuchen έλκει την καταγωγή της από το Βέλγιο των πρώιμων μεσαιωνικών χρόνων. Αργότερα διαδόθηκαν στη γερμανική πόλη του Άαχεν, με την ελαφρώς παραλλαγμένη εκδοχή τους να έχει καθιερωθεί ως Aachener Printen. Για άλλη μια φορά η συνταγή ταξίδεψε, αυτή τη φορά ανατολικότερα, ως τα μοναστήρια της Φραγκονίας, όπου οι μοναχοί αφενός πρόσθεσαν στη ζύμη τα δυσεύρετα μπαχαρικά που έφταναν στην Νυρεμβέργη -σημαντικό εμπορικό σταυροδρόμι της εποχής- αφετέρου καθιέρωσαν το να την απλώνουν στις λεπτές βάφλες oblaten.
Το αν οι πειραματισμοί τους απέδωσαν, το διαπιστώνει κανείς από το πόσο ανάρπαστα γίνονται τα μαλακά, μπαχαρένια και μεγάλα σαν cookies αυτά μπισκότα σε όλες τις υπαίθριες γιορτινές αγορές. Εκεί, όπως και σε ζαχαροπλαστεία, φούρνους και χριστουγεννιάτικα τμήματα πολυκαταστημάτων, τα βρίσκουμε να πωλούνται εκτός από μεμονωμένα και σε πανέμορφα μεταλλικά κουτιά, πολλές φορές συλλεκτικά, με αναγραφή της χρονιάς που πρόκειται να κλείσει με τόσο γλυκό τρόπο.
Weihnachtsplätzchen: μια μεγάλη, γλυκιά οικογένεια από μπισκότα
Με κοινό παρονομαστή τα πιο γλυκά μπαχαρικά και το φρέσκο βούτυρο, με φουντούκι ή αμύγδαλο, με μια νύξη από εσπεριδοειδή ή μια μικρή δόση σοκολάτας, τα παρακάτω είναι τα πιο δημοφιλή γιορτινά μπισκότα της Γερμανίας, σε τέτοια μάλιστα ποικιλία που ξεκινάς να τα δοκιμάζεις από τώρα, για να καταλήξεις στο αγαπημένο σου ως τα Χριστούγεννα.
Makronen
Η ανάλαφρη μαρέγκα είναι το μυστικό πίσω από αυτά τα εξαιρετικά κεράσματα με την ελαφριά υφή, που στην όψη συχνά θυμίζουν τους δικούς μας εργολάβους και καθώς διατηρούνται για εβδομάδες κλεισμένα σε κουτί, μπορούν να φτιαχτούν πολύ πριν τις γιορτές. Τα βρίσκουμε σε δύο παραλλαγές: τα μεν Haselnussmakronen φτιάχνονται με τριμμένο φουντούκι και διακοσμούνται με έναν ολόκληρο ξηρό καρπό, ενώ τα Kokosmakronen περιέχουν άφθονη τριμμένη καρύδα και μια δόση βανίλιας και λεμονιού.
Springelre
Αυτά τα μικρά έργα τέχνης με τη χαρακτηριστική γεύση γλυκάνισου, πρωτοεμφανίστηκαν στην περιοχή της Σουαβίας το 1890. Χοντρά και σκληρά, έχουν πάντα περίτεχνα, ανάγλυφα, χριστουγεννιάτικα μοτίβα στην επιφάνειά τους, που φτιάχνονται με ειδικές στάμπες ή πλάστες -θα βρείτε μεγάλη ποικιλία για τα δικά σας σχέδια στο εμπόριο και στις γερμανικές γιορτινές αγορές. Χρησιμοποιούνται συχνά και σαν στολίδια για το δέντρο – αν φυσικά αντέξετε να τους αντισταθείτε.
Butterplätzchen
Βουτυράτα, μέτρια μαλακά, αρωματισμένα με ένα ίχνος βανίλιας και λεμονιού, με ελαφρώς θρυμματιστή υφή που μοιάζει με των σκωτσέζικων shortbread, τα δημοφιλή αυτά μπισκότα παίρνουν το σχήμα αστεριών και χριστουγεννιάτικων δέντρων, γαρνίρονται με γλάσο, χρωματιστή τρούφα και μικρά ζαχαρωτά και ξετρελαίνουν τα παιδιά.
Speculatius
Μπορεί στο Βέλγιο και στην Ολλανδία να καταναλώνονται μετά μανίας όλο το χρόνο, στις περιοχές όμως της Γερμανίας που συνορεύουν με αυτές τις χώρες, έχουν συνδεθεί με τα Χριστούγεννα. Η υφή τους είναι τραγανή και ελαφρώς καραμελωμένη, η επιφάνειά τους απεικονίζει φολκλορικές ή βιβλικές σκηνές και τα έντονα αρώματα κανέλας, κάρδαμου, γαρίφαλου και μοσχοκάρυδου τα κάνουν τέλειο συνοδευτικό μιας κούπας ζεστής σοκολάτας.
Engelsaugen
Ένα ακόμη κλασσικό είδος χριστουγεννιάτικων μπισκότων, τα «μάτια αγγέλων» όπως σημαίνει το όνομά τους, πλάθονται στρογγυλά από ζύμη σαμπλέ και η μικρή λακουβίτσα στο κέντρο τους γεμίζεται με μαρμελάδα κόκκινων φρούτων -συνήθως red currant- για να τους δώσει ένα πιο χριστουγεννιάτικο τόνο.
Bethmännchen
Οι πιο χαρακτηριστικές -και πεντανόστιμες- γλυκιές μπουκιές που πρωταγωνιστούν στη χριστουγεννιάτικη αγορά της Φρανκφούρτης -μία από τις παλαιότερες της Γερμανίας, με ιστορία από το 1393- είναι στην πραγματικότητα κάτι μεταξύ αμυγδαλωτού και μπισκότου. Φτιάχνονται από αμυγδαλόπαστα, επιπλέον τριμμένο αμύγδαλο και γάλα, παίρνουν το άρωμά τους από λικέρ πορτοκαλιού και πριν ψηθούν γαρνίρονται με τρία ολόκληρα αμύγδαλα.
Kirsch-Marzipan Plätzchen
Από τα πιο νόστιμα χριστουγεννιάτικα μπισκότα, αυτά τα βουτήματα ξεχειλίζουν αρώματα και τρώγονται δυο-δυο μαζί με τον καφέ. Εδώ η αμυγδαλόπαστα ενσωματώνεται στη ζύμη αλλά και αναμειγνύεται με μαρμελάδα κεράσι και λικέρ το ίδιου φρούτου, για να γίνει γέμιση ανάμεσα σε δύο μπισκότα. Η διακόσμηση με κουβερτούρα προσθέτει στην εμφάνιση και στην απόλαυση.
Lebkuchen
Για τους σταρ των χριστουγεννιάτικων αγορών μπορούμε να ευχαριστήσουμε τους Γερμανούς μοναχούς του 14ου αιώνα, αλλά και τους ζαχαροπλάστες που εξακολουθούν να ακολουθούν την παραδοσιακή συνταγή. Τα lebkuchen κατακλύζουν τις αγορές σε μια μεγάλη ποικιλία που έχει να κάνει με την αναλογία των συστατικών, ιδιαίτερα την ποσότητα ξηρών καρπών που χρησιμοποιούνται. Πιο περιζήτητα θεωρούνται τα Nürnberger Elisenlebkuchen, προϊόν με προστατευόμενη ονομασία προέλευσης, που δίνει μόνο στα lebkuchen που παράγονται τη Νυρεμβέργη το δικαίωμα να διατίθενται με αυτό το όνομα. Χαρακτηριστικό τους είναι ότι δεν περιέχουν καθόλου αλεύρι αλλά φτιάχνονται με υψηλό ποσοστό αμυγδάλων και φουντουκιών και απλώνονται στη λεπτή βάφλα oblaten. Αλλά και του Άαχεν αποτελούν ΠΟΠ προϊόν, ονομάζονται Aachener Printen και αντί για ζάχαρη περιέχουν σιρόπι ζαχαρότευτλων.
3 συνταγές με μπισκότα για να μυρίσει γερμανικά Χριστούγεννα το σπίτι σας
Vanillekipferl
Τα πιο κοσμοπολίτικα χριστουγεννιάτικα μπισκότα τα βρίσκουμε στην Αυστρία, την Ελβετία, την Τσεχία, την Ουγγαρία και τη Σλοβακία, ενώ δε νοείται σπίτι στη Γερμανία αυτή την περίοδο χωρίς μια πιατέλα από αυτά τα παραδοσιακά κεράσματα σε σχήμα μισοφέγγαρου. Η ζύμη τους περιέχει αλεσμένο αμύγδαλο και φουντούκι, η γεύση τους χαρακτηρίζεται από έντονη βανίλια και η επιφάνειά τους καλύπτεται με κοσκινισμένη άχνη ζάχαρη για έξτρα γλύκα.
Υλικά
- 1/2 φλιτζάνι ανάλατο βούτυρο ή 100 γρ., σε θερμοκρασία δωματίου
- 1 φλιτζάνι αλεύρι ή 100 γρ.
- 25 γρ. λεπτό καλαμποκάλευρο
- 65 γρ. αλεσμένα αμύγδαλα
- 50 γρ. ζάχαρη άχνη
- 1 μεσαίος κρόκος αυγού
- 1 λοβός βανίλιας
- 1/2 φλιτζάνι ζάχαρη άχνη ή 100 γρ. για πασπάλισμα
Διαδικασία:
- Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 200°C.
- Ανακατεύουμε το βούτυρο, το αλεύρι και το καλαμποκάλευρο, μέχρι το μείγμα να μοιάζει με τριμμένη φρυγανιά. Προσθέτουμε τα αμύγδαλα, τη ζάχαρη άχνη και τον κρόκο του αυγού και ανακατεύουμε μέχρι να σχηματιστεί μια ζύμη. Την πλάθουμε σε ρολό, τυλίγουμε σε μεμβράνη και βάζουμε στο ψυγείο για μία ώρα.
- Εν τω μεταξύ, χωρίζουμε το λοβό βανίλιας στη μέση κατά μήκος. Ξύνουμε τους μαύρους σπόρους και τους ανακατεύουμε καλά με την άχνη ζάχαρη για το πασπάλισμα.
- Αφαιρούμε τη μεμβράνη από τη ζύμη και κόβουμε το ρολό σε 25 κομμάτια ίσου μεγέθους. Τυλίγουμε κάθε κομμάτι σε σχήμα ρολού, στη συνέχεια πιέζουμε κάθε άκρη και τη λυγίζουμε σε σχήμα ημισέληνου. Τοποθετούμε τα μπισκότα σε ταψί στρωμένο με λαδόκολλα και ψήνουμε για 10-15΄ ή μέχρι να ροδίσουν. Τέλος, πασπαλίζουμε τα ζεστά μπισκότα γενναιόδωρα με τη ζάχαρη βανίλιας.
Überraschungshappen
Ο πιο γευστικός γλωσσοδέτης συνδυάζει το μέλι με τα μπαχαρικά, την αμυγδαλόπαστα με τη σοκολάτα, το γλάσο με έξτρα κανέλα. Η ζύμη τυλίγεται γύρω από το marzipan, τα πληθωρικά τριγωνικά μπισκότα γλασάρονται με σοκολάτα και η απόλαυση ξεκινά από την πρώτη μπουκιά. (Παρακάτω η συνταγή)
Υλικά
- 1/2 φλιτζάνι ζάχαρη
- 200 γρ. μέλι
- 2 αυγά
- 4 1/2 φλιτζάνια αλεύρι (ή 500γρ.) συν λίγο ακόμη για την επιφάνεια εργασίας
- 3 κουταλάκια του γλυκού μπέικιν πάουντερ
- 1 κουταλάκι του γλυκού κανέλα
- 1 πρέζα μπαχάρι
- 200 γρ. αμυγδαλόπαστα
- 200γρ. σοκολάτα
- 1 κουταλιά σούπας ανάλατο βούτυρο
- 3 1/2 φλιτζάνια ζάχαρη άχνη (ή 200γρ.)
- 2 ασπράδια αυγών
Διαδικασία
- Χτυπάμε στο μίξερ τη ζάχαρη, το μέλι και τα αυγά μέχρι να αφρατέψουν.
- Κοσκινίουμε το αλεύρι, το μπέικιν πάουντερ, την κανέλα και όλα τα μπαχαρικά στο μείγμα και δουλεύουμε όλα τα υλικά μέχρι να ενωθούν σε μια λεία ζύμη. Την αφήνουμε να ξεκουραστεί στο ψυγείο για περίπου 30-60΄.
- Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 180 βαθμούς Κελσίου.
- Ζυμώνουμε την αμυγδαλόπαστα, ζεσταίνοντάς τη με τα χέρια μας μέχρι να μπορεί να πλαστεί εύκολα. Πλάθουμε μπαστουνάκια μήκους περίπου 10 εκ. και πάχους περίπου όσο ένα δάχτυλο.
- Ανοίγουμε τη ζύμη στην ελαφρώς αλευρωμένη επιφάνεια εργασίας και την κόβουμε σε ορθογώνια 8×10 εκ.
- Τυλίγουμε τη ζύμη γύρω από τα μπαστουνάκια μάρτσιπαν και στη συνέχεια κόβουμε σε μικρά τριγωνικά κομμάτια. Τοποθετούμε τα κομμάτια σ΄ ένα ταψί στρωμένο με λαδόκολλα και ψήνουμε για περίπου 15-20΄. Αφήνουμε τα μπισκότα να κρυώσουν σε μια σχάρα.
- Λιώνουμε τη σοκολάτα με το βούτυρο σε μπεν μαρί. Κοσκινίζουμε τη ζάχαρη άχνη σε ένα μπολ και την ανακατεύουμε με τ’ ασπράδια των αυγών. Αλείφουμε τα μισά μπισκότα με το γλάσο σοκολάτας και τα άλλα μισά με το γλάσο ζάχαρης.
Zimtsterne
Απλός και αξεπέραστος συνδυασμός τριμμένου αμυγδάλου και κανέλας για αστεράκια που να μη τι άλλο φωτίζουν το πρόσωπο όσων τα δοκιμάσουν. (Παρακάτω η συνταγή)
Υλικά
- 400 γρ. αμύγδαλα αναποφλοίωτα
- 250 γρ. ζάχαρη άχνη, συν επιπλέον για τη διακόσμηση
- 3 ασπράδια αυγών
- 1 κουταλάκι του γλυκού κανέλα
Διαδικασία
- Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 140 βαθμούς.
- Αλέθουμε στο multi τα αμύγδαλα και χτυπάμε τ΄ ασπράδια αυγών σ’ ένα μπολ μέχρι να σφίξουν. Κοσκινίζουμε τη ζάχαρη άχνη και την ενσωματώνουμε σταδιακά στα ασπράδια αυγών.
- Κρατάμε στην άκρη 2 γεμάτες κουταλιές της σούπας από αυτό το μείγμα. Προσθέτουμε απαλά τα αμύγδαλα και την κανέλα στο μείγμα των αυγών.
- Πασπαλίζουμε την επιφάνεια εργασίας με ζάχαρη άχνη. Ανοίγουμε το μείγμα σε πάχος λίγο περισσότερο από μισό εκατοστό. Κόβουμε τα μπισκότα χρησιμοποιώντας ένα κουπάτ σε σχήμα αστεριού και τα τοποθετούμε σ΄ ένα ταψί στρωμένο με αντικολλητικό χαρτί ψησίματος. Για να μην κολλάει το μείγμα, βουτάμε κατά διαστήματα το κουπάτ στη ζάχαρη άχνη. Αλείφουμε κάθε αστεράκι με λίγο από το μείγμα των αυγών που έχουμε κρατήσει.
- Ψήνουμε για περίπου 30΄ μέχρι να γίνουν τραγανά εξωτερικά αλλά και να είναι ακόμα λίγο μαλακά στο κέντρο.
Διαβάστε επίσης
Λονδίνο: 7 προτάσεις για γιορτινό απογευματινό τσάι σε αριστοκρατικά ξενοδοχεία
