Σε όλους μας έχει συμβεί να θέλουμε να φάμε κι άλλο, ενώ στην πραγματικότητα το φαγητό που έχουμε καταναλώσει μέχρι εκείνη τη στιγμή είναι αρκετό για να έχουμε χορτάσει. Για να μην αναρωτιέσαι τι σου συμβαίνει, να ξέρεις ότι υπάρχει επιστημονική εξήγηση για την υπερβολική κατανάλωση φαγητού.
Την απάντηση ή αλλιώς τους 5 συνηθέστερους λόγους που μας οδηγούν σε αυτή την κατάσταση, δίνει η υποψήφια διδάκτωρ του τμήματος Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Σάσσεξ Jenny Morris, με άρθρο της στο site The Conversation.
1. Οι μερίδες των φαγητών
Το μέγεθος της μερίδας έχει αποδειχθεί ότι επηρεάζει το πόσο τρώμε. Σε αμερικανική έρευνα για τον κορεσμό, οι συμμετέχοντες κάθονταν σε τραπέζι και τους δόθηκε να φάνε σούπα. Στα μισά πιάτα αργά και σταθερά προστέθηκε επιπλέον σούπα, μέσω σωλήνα κάτω από το τραπέζι, καθώς οι συμμετέχοντες έτρωγαν, ενώ στους υπόλοιπους είχε δοθεί η επιλογή να βάλουν μόνοι τους επιπλέον σούπα στα πιάτα τους αν ήθελαν. Οι συμμετέχοντες, λοιπόν, στους οποίους μπήκε επιπλέον φαγητό στα πιάτα τους μέσω των σωλήνων, έφαγαν 73% περισσότερη σούπα από εκείνους που είχαν σερβιριστεί μόνοι τους την επιπλέον ποσότητα, ενώ δεν πίστευαν ότι είχαν φάει περισσότερο και δεν αισθάνονταν και πιο χορτάτοι. Είναι απίθανο να γεμίσει κάποιος μυστικά το πιάτο σου, αλλά είναι σημαντικό να έχεις κατά νου ότι είναι πιθανό να συνεχίζεις να τρως όσο υπάρχει φαγητό στο πιάτο σου.
Συμβουλή μας; Μικρές μερίδες και όταν βρίσκεσαι μπροστά σε μπουφέ, απόφυγε να φτιάχνεις «βουνό» στο πιάτο σου με κάθε διαθέσιμο ορεκτικό, κυρίως, γαρνιτούρα και πάει λέγοντας.
2. Η ποικιλία
Όταν τρώμε κάτι συχνά, συνηθίζουμε τη γεύση του φαγητού, με αποτέλεσμα να αντλούμε λιγότερη ευχαρίστηση από αυτό και να σταματάμε να το τρώμε. Αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι χορταίνουμε αυτή τη συγκεκριμένη γεύση. Ωστόσο, όταν επιλέγουμε ποικιλία τροφών, η εναλλαγή ανανεώνει και τη γεύση τους. Όταν οι ερευνητές μελέτησαν αυτό το φαινόμενο ανακάλυψαν ότι οι άνθρωποι τρώνε 4 φορές περισσότερο όταν τους δίνεται ποικιλία τροφών, απολαμβάνουν το φαγητό για περισσότερο και ο κορεσμός επέρχεται δυσκολότερα. Μπορεί από διατροφικής άποψης να συνίσταται η ποικιλία στις τροφές λοιπόν, ωστόσο να ξέρεις ότι όσες περισσότερες επιλογές έχεις μπροστά σου, όπως σε ένα μπουφέ, τόσο περισσότερο θα φας.
Συμβουλή μας; Όπως και πριν, απόφυγε το «βουνό» στο πιάτο μπροστά από έναν μπουφέ και φρόντισε να ακολουθείς μία ισορροπημένη διατροφή και πάντα με μέτρο.
3. Ό,τι σου αποσπά την προσοχή
Οι άνθρωποι συχνά κάνουν και άλλα πράγματα την ώρα του φαγητού: παρακολουθούν τηλεόραση, δουλεύουν ή κοιτάζουν τι έχει ανέβει στα social media. Αλλά όταν αποσπάται η προσοχή σου κατά τη διάρκεια του φαγητού, έχει ως αποτέλεσμα να παρεμποδίζονται οι μηχανισμοί που κανονικά θα βάλουν φρένο στο φαγητό αφού έχεις χορτάσει. Άρα, μάλλον θα φας περισσότερο. Επιπλέον, το ανησυχητικό είναι ότι αυτή η αρνητική επίδραση δεν συμβαίνει μόνο εκείνη τη στιγμή, αλλά συνεχίζεται καθ’ όλη τη διάρκεια της μέρας. Η διάσπαση μπορεί να διαταράξει τόσο την ευαισθησία σου προς την πληρότητα όταν τρως αλλά και τη μνήμη σου σχετικά με το φαγητό που έχεις καταναλώσει, πράγμα που σημαίνει ότι είναι πιθανό να φας περισσότερο αργότερα μέσα στη μέρα.
Συμβουλή μας; Αφιέρωσε τον χρόνο που αξίζει στο γεύμα σου. Όταν είσαι σπίτι μην ανοίγεις την τηλεόραση και μην κοιτάς το κινητό και όταν είσαι στο γραφείο, προτίμησε να φας στην κουζίνα παρά μπροστά στον υπολογιστή.
4. Το αλκοόλ
Το αλκοόλ αυξάνει την πιθανότητα υπερκατανάλωσης φαγητού για πολλούς λόγους, μεταξύ άλλων γιατί μειώνει τον αυτοέλεγχο και αυξάνει την παρορμητικότητα. Μπορεί να κάνει ακόμη και το φαγητό να μοιάζει νοστιμότερο! Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες δε, το αλκοόλ μπορεί επίσης να διαταράξει την ικανότητά σου να παρακολουθείς τα σήματα του σώματος, τη λεγόμενη αλληλεπίδραση. Όσοι τα πάνε καλύτερα στην αλληλεπίδραση, είναι πιθανότερο να έχουν σωστό βάρος και υγιεινές διατροφικές συνήθειες.
Συμβουλή μας; Όταν πίνεις όχι μόνο δεν οδηγείς, αλλά αποφεύγεις και το φαγητό.
5. Το φαγητό με παρέα
Όταν τρως με άλλους, αυξάνεται η πιθανότητα να φας περισσότερο. Επίσης, τα τρόφιμα που επιλέγεις έχουν περισσότερες πιθανότητες να μοιάζουν με αυτά που τρώνε οι γύρω σου. Αυτό ενισχύεται ακόμη περισσότερο, όταν έχεις στενές σχέσεις με τους συνδαιτυμόνες σου, καθώς αισθάνεσαι πιο έντονη την ανάγκη να ταυτιστείς μαζί τους. Με άλλα λόγια, χρησιμοποιείς τις διατροφικές συμπεριφορές των άλλων ως οδηγό για τη δική σου.
Ωστόσο, πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι αυτό το φαινόμενο μπορεί να επηρεάσει και την εμπειρία σου με το φαγητό. Αν οι άνθρωποι με τους οποίους τρως απολαμβάνουν ένα συγκεκριμένο φαγητό,
σου δημιουργείται η εντύπωση ότι αυτό το φαγητό είναι νοστιμότερο. Όταν λοιπόν περιμένεις ότι ένα φαγητό έχει καλύτερη γεύση, αυξάνεται το πόσο σου αρέσει άρα τρως και μεγαλύτερες ποσότητες.
Συμβουλή μας; Μάλλον σε αυτή την περίπτωση ισχύει το «δείξε μου το φίλο σου να σου πω πόσο τρως», οπότε αν θέλεις να μην το παρακάνεις προτίμησε να βγαίνεις για φαγητό με άτομα που μοιράζεστε κοινές απόψεις περί υγιεινής διατροφής.
