Τι είναι ακριβώς η λεγόμενη «Planetary Health Diet» και πώς θα μπορούσε να βοηθήσει στην αποφυγή της κλιματικής αλλαγής που απειλεί τον πλανήτη;
Το θέμα της κλιματικής αλλαγής και των επιπτώσεων των καθημερινών επιλογών μας στο περιβάλλον είναι πλέον από τα πιο σημαντικά θέματα που απασχολούν την επιστημονική κοινότητα, που πλέον προσπαθεί να βρει λύσεις μείωσης του περιβαλλοντικού μας αποτυπώματος. Στο πλαίσιο, λοιπόν, της πολιτικής βιώσιμης διατροφής που εφαρμόζεται σταδιακά σε διάφορες χώρες, η διεθνής επιτροπή EAT δημιούργησε έναν οδηγό διατροφής που ονόμασε «planetary health diet». Ο εν λόγω οδηγός προτείνει διατροφικές επιλογές με βασικό κριτήριο μεταξύ άλλων την αποτροπή της κλιματικής αλλαγής, της καταστροφής της άγριας ζωής, της μόλυνσης των θαλασσών και των ποταμών κ.ά.
Η εν λόγω δίαιτα προτρέπει τη μείωση της κατανάλωσης κρέατος στο μισό και το διπλασιασμό φρούτων, λαχανικών, οσπρίων και ξηρών καρπών στο διατροφικό μας πλάνο. Μάλιστα, υπάρχουν αναφορές σε συγκεκριμένες περιοχές -όπως η Νότια Αμερική- όπου η κατανάλωση κρέατος πρέπει να μειωθεί κατά 84% και οι ποσότητες των οσπρίων να εξαπλασιαστούν. Στην Ευρώπη προτείνεται η μείωση του κόκκινου κρέατος κατά 77% και η δεκαπενταπλάσια κατανάλωση ξηρών καρπών και σπόρων. Πρόκειται για ένα πλάνο που λειτουργεί ανταποδοτικά σύμφωνα με τους επιστήμονες καθώς- όπως διαβάζουμε στον Guardian- θα μπορούσε να σώσει τουλάχιστον 11 εκατομμύρια ανθρώπους από θανάτους ετησίως λόγω ανθυγιεινών διατροφικών επιλογών, ενώ παράλληλα βοηθά στην πρόληψη της κατάρρευσης της φύσης στην οποία στηριζόμαστε.
Με τον πληθυσμό της γης να αναμένεται να αγγίξει τα 10 δις μέχρι το 2050, το να συνεχίσουμε να καταναλώνουμε τροφές χωρίς να ενδιαφερόμαστε για το πώς επιδρούν στην υγεία μας και στο περιβάλλον, μόνο καλή κατάληξη δεν θα έχει αφού και τον οργανισμό μας θα επιβαρύνουμε και το φαινόμενο του θερμοκηπίου θα ενταθεί. Οι λάθος διατροφικές μας επιλογές οδηγούν σε πρόκληση ασθενειών ενώ είναι πραγματικά αντιφατικό το γεγονός ότι ενώ σε κάποιες χώρες άλλοι είναι παχύσαρκοι -με ό,τι αυτό συνεπάγεται- σε άλλες λιμοκτονούν.
Η επιστημονική κοινότητα κρούει τον κώδωνα του κινδύνου τονίζοντας ότι το σύστημα σίτισης παγκοσμίως δεν λειτουργεί σωστά. Η δε αύξηση της ζήτησης τροφής και η αλόγιστη κατανάλωση συνεπάγονται ακόμα και ισοπέδωση τεράστιων δασικών εκτάσεων που προορίζονται για εκτροφή βοοειδών τα οποία εκπέμπουν μεθάνιο που βλάπτει το περιβάλλον. «Η διατροφή του κόσμου πρέπει να αλλάξει ριζικά», αναφέρει ο διατροφολόγος Ουόλτερ Ουίλετ, καθηγητής στο Harvard University και μέλος της επιτροπής που συγκλήθηκε από την ιατρική έκδοση Lancet και το Eat Forum NGO. Η έκθεση που δημοσιεύτηκε στο Lancet και εστάλη σε αρμόδιους φορείς σε 40 πόλεις ανά τον κόσμο, συμπέρανε επίσης ότι η σπατάλη φαγητού πρέπει απαραίτητα να μειωθεί άμεσα κατά τουλάχιστον 15%. «Η ανθρωπότητα είναι απειλή για τη σταθερότητα του πλανήτη», αναφέρει στον Guardian ο Γιόχαν Ροκτρομ, καθηγητής του Stockholm Resilience Centre στη Σουηδία και ένας ακόμα συντάκτης της έκθεσης. «Πρέπει άμεσα να γίνει μια νέα παγκόσμια αγροτική επανάσταση. Οι εκτάσεις σε φτωχότερες χώρες θα πρέπει να καλλιεργηθούν προκειμένου να δημιουργηθούν οι προδιαγραφές για ένα βιώσιμο περιβάλλον», λέει.
Η Planetary Helth diet είναι μια διατροφή η οποία βασίζεται κυρίως σε φυτικά προϊόντα και επιτρέπει την πρόσληψη περίπου 2.500 θερμίδων ημερησίως. Επιτρέπει την κατανάλωση δύο μοσχαρίσιων μπέργκερ και δύο μερίδων ψαριού εβδομαδιαίως αλλά η μεγαλύτερη πρόσληψη πρωτεϊνών προέρχεται από τους ξηρούς καρπούς και τα όσπρια. Ένα ποτήρι γάλα την ημέρα ή λίγο τυρί ή βούτυρο συμπεριλαμβάνονται στις προτεινόμενες τροφές, όπως επίσης και 1-2 αβγά την εβδομάδα. Οι μισές από τις τροφές σε κάθε πιάτο είναι φρούτα και λαχανικά και το ένα τρίτο είναι δημητριακά ολικής άλεσης Ο Ουίλετ αναφέρει ότι αυτά παρέχουν τα συστατικά μιας διατροφής ευέλικτης και πλήρους: «Δεν κάνουμε λόγο για μια στερητική δίαιτα αλλά για μια υγιεινή, γευστική και ευχάριστη διατροφή». Οι ερευνητές επισήμαναν επίσης ότι η συγκεκριμένη δίαιτα θυμίζει κάποιες που ήδη γνωρίζουμε όπως η μεσογειακή ή η Οκινάουα. «Η planetary health diet βασίζεται σε επιδημιολογικές αποδείξεις που προκύπτουν από έρευνες δεκαετιών», αναφέρει ο Marco Springmann, καθηγητής του πανεπιστημίου της Οξφόρδης και μέλος της επιτροπής. Στην έκθεση επίσης αναγνωρίζει τις δραστικές αλλαγές που υπερασπίζει και το βαθμό δυσκολίας της επίτευξής τους. «Η ανθρωπότητα ποτέ δεν σκόπευε να αλλάξει το παγκόσμιο σύστημα σίτισης στο επίπεδο που οραματιζόμαστε. Η επίτευξη του στόχου προϋποθέτει να υιοθετηθούν πολυάριθμες αλλαγές και άνευ προηγουμένου διεθνείς συνεργασίες και δεσμεύσεις. Τίποτα δηλαδή λιγότερο από τη “Μεγάλη Αλλαγή του Φαγητού”», αναφέρουν οι συντάκτες της.
