Η ωμή και ανεπεξεργαστή τροφή, σύμφωνα με τους οπαδούς της ωμοφαγίας, είναι «ζωντανή» γιατί περιέχει όλη την ενέργεια της φύσης και καλύπτει όλες τις ανάγκες του ανθρώπινου οργανισμού σε πρωτεΐνες, βιταμίνες, ιχνοστοιχεία, ένζυμα, φυσικές ορμόνες, αλλά και σε φυσικές αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ουσίες. Ωμοφαγία, όμως, δεν σημαίνει απλώς κατανάλωση ωμών τροφών. Σημαίνει κυρίως προϊόντα βιολογικής γεωργίας, μη επεξεργασμένα, μη βιομηχανοποιημένα, όχι απαραίτητα ωμά, μαγειρεμένα σε θερμοκρασίες που ποτέ δεν ξεπερνούν τους 45°C, αφού μετά από αυτό το σημείο οι βιταμίνες και τα ένζυμα καταστρέφονται.
Τα εφόδια του ωμοφάγου
Στην κουζίνα του ο αφυγραντήρας, το μπλέντερ, ο αποχυμωτής και ο ατμομάγειρας έχουν αντικαταστήσει τις κατσαρόλες και τα τηγάνια. Στο καλάθι του θα βρείτε φρούτα, καρπούς που μόλις πέταξαν φύτρα, ελαιόλαδο ψυχρής έκθλιψης ή έλαια από λιναρόσπορο και κολοκυθόσπορο. Αποκλείονται το αλάτι και η επεξεργασμένη ζάχαρη, ενώ απουσιάζουν τα αυγά, τα γαλακτοκομικά και κάθε είδους τροφή ζωικής προέλευσης. Το νερό επιτρέπεται μόνο εκτός γευμάτων, στα οποία πάντοτε περιλαμβάνεται η σαλάτα, ενώ το βραδινό πρέπει να ξεκινάει με σούπα. Στα απαγορευμένα, ο καφές και το τσάι.
Λίγη ιστορία
Εμφανίστηκε ως θεωρία της «ζωντανής τροφής» κάπου στα τέλη του 18ου αιώνα στη Γαλλία και τη Γερμανία, όταν στα μοναστηριακά νοσοκομεία την εφάρμοζαν σε ασθενείς με προβλήματα αφομοίωσης θρεπτικών συστατικών. Πίστευαν ότι οι ωμές τροφές προσφέρουν στον οργανισμό περισσότερες ίνες, βοηθούν στην πέψη και τη διατήρηση σταθερού βάρους. Αργότερα, σύμφωνα με κάποιες έρευνες, στα θετικά προστέθηκε η αντιοξειδωτική δράση τους, που συμβάλλει στην αύξηση των επιπέδων της ενέργειας του οργανισμού, δυναμώνει την καρδιά, καθαρίζει το συκώτι και το δέρμα, ενώ παύει να ταΐζει τα καρκινικά κύτταρα.
Πόσα μέλη έχει η οικογένεια;
Οι οπαδοί της μπορεί να είναι φυτοφάγοι, ακραιφνείς βεγκανιστές (raw vegans), αλλά και χορτοφάγοι (lactarian / lacto-ovo vegetarian) που καταναλώνουν ωμά αυγά, τυριά και λοιπά γαλακτοκομικά προϊόντα – με την προϋπόθεση ότι δεν προέρχονται από παστεριωμένο, ομογενοποιημένο ή επεξεργασμένο (αφυδατωμένο ή συμπυκνωμένο) γάλα, αλλά ούτε τα τυριά παράγονται με συνθετική καζεΐνη. Υπάρχουν και εκείνοι που απορρίπτουν τις μη φυσικώς αποξηραμένες τροφές, θεωρώντας ότι οι οικιακοί αφυγραντήρες, που λειτουργούν σε θερμοκρασίες μεταξύ 35-70°C, μπορεί να σκοτώσουν τα φρούτα και τα λαχανικά. Η συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση των συσκευών όμως δηλώνει ότι υπάρχουν άλλοι τόσοι που αποξηραίνουν στο σπίτι δεκάδες κιλά την εβδομάδα.
Μια ειδική κατηγορία
Στους ωμοφάγους συγκαταλέγεται και εκείνη η ομάδα των μη χορτοφάγων ή φυτοφάγων που καταναλώνουν τρόφιμα ζωικής προέλευσης, οι λεγόμενοι «ωμο-ζωοφάγοι» (raw animal foodists). Επιλέγουν αποξηραμένο και ωμό κρέας, ωμά αποξηραμένα ψάρια και θαλασσινά, ωμά αυγά, τα οποία επεξεργάζονται όπως οι Κινέζοι τα αυγά των 100 χρόνων, αλλά και γαλακτοκομικά που έχουν υποστεί ζύμωση. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι ζουν σύμφωνα με το μοντέλο των αρχαίων φυλών της αρκτικής Ρωσίας ή των Ινδιάνων της Βόρειας Αμερικής, των οποίων η διατροφή, κατά τον μακρύ τους χειμώνα, βασιζόταν στο πέμικαν (pemmican), ένα μείγμα αποξηραμένου κρέατος βίσονα, λίπους και διάφορων αρκτικών βατόμουρων και βάτσινων.
Πόσο μας αφορά;
Η αναζήτηση του «ζωντανού φαγητού» έχει σαφή επίδραση και στην εστίαση. Κάποια εστιατόρια εντάσσουν ωμοφαγικά πιάτα στους καταλόγους τους, ενώ κάποια άλλα, στο Λονδίνο, στο Παρίσι, στη Ρώμη, μέχρι και στην Ασία, δηλώνουν απολύτως ωμοφαγικά. Οι ανεπεξέργαστες γεύσεις του σκανδιναβικού Βορρά, όπως τις παρουσιάζει ο René Redzepi, εντυπωσιάζουν όσους επισκέπτονται το Noma, το διάσημο εστιατόριό του στη Δανία. Και επειδή κάθε τάση σε διεθνές επίπεδο βρίσκει θιασώτες, δεν είναι πια λίγοι οι εκπρόσωποι του fine dining που μοιάζουν έτοιμοι να ρυθμίσουν οριστικώς τους θερμοστάτες τους στους 46ºC.
Τι πρέπει να προσέχουν όσοι ακολουθούν ωμοφαγική διατροφή; Η διατροφολόγος Ελένη Κουή* απαντά…
Η κατανάλωση ωμών φαγητών αποτελεί μια τάση των τελευταίων χρόνων και έχει συνδιαστεί κυρίως με τον βιγκανισμό ή και την χορτοφαγία. Ο αποκλισμός τροφίμων ζωικής προέλευσης δεν υπόσχεται μια πιο καθαρή ή υγιεινή διατροφή. Σίγουρα χρειάζεται να αναπληρώσουμε κάποια θρεπτικά συστατικά, όπως η πρωτείνη, το ασβέστιο, ο σίδηρος με άλλες πηγές. Επιπλέον, αν αποφασίσουμε να ακολουθήσουμε αυτόν τον τρόπο ζωής θα πρέπει συχνά να ελέγχουμε με εξετάσεις τα επίπεδα διαφόρων βιταμινών του συμπλέγματος B (κυρίως B12), και αν παρατηρείται έλλειψη, αυτά να συμπληρώνονται. Επιπρόσθετα, όσον αφορά την θερμική επεξεργασία των τροφίμων, θα πρέπει να σημειωθεί πως είναι και ένας τρόπος ασφάλειας στην κατανάλωση των υλικών, διότι κατά την διαδικασία αυτή σκοτώνονται αρκετοί μικροοργανισμοί.
Bonus, 3 συνταγές στη λογική της ωμοφαγικής διατροφής:
Σούπα καρύδας με κάρι, τζίντζερ και κόλιανδρο
«Σπαγγέτι» κολοκυθιών με σάλτσα αβοκάντο και κάρι
Πίτσα με εποχικά λαχανικά και βάση από βρώμη, κολοκυθόσπορο και λιναρόσπορο
* Η Ελένη Κουή σπούδασε στο τμήμα Διατροφής και Κλινικής Διαιτολογίας του πανεπιστημίου King’s College London (1997-2001). Εξειδικεύτηκε στην Παιδιατρική Διαιτολογία και πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπούδες στον τομέα αυτό στo University of Bristol, UK (2005-2006). Εργάστηκε επί 8 έτη ως κλινική διαιτολόγος στις παιδιατρικές μονάδες πανεπιστημιακών νοσοκομείων του Λονδίνου, Hammesrmith Hospital και University College London Hospital (UCLH). Από τον Ιανουάριο του 2009 έχει επιστρέψει στην Ελλάδα και διατηρεί ιδιωτικό διαιτολογικό γραφείο στην Αθήνα.
Δείτε επίσης:
Δίαιτα Paleo: Τα υπέρ, τα κατά και η γνώμη της ειδικού
Δίαιτα χωρίς γλουτένη: Τα απαγορευμένα, τα επιτρεπόμενα και η γνώμη της ειδικού
Μαθαίνουμε τα πάντα για τη διατροφή Αγιουρβέδα
